1973 yılında Hacettepe Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan Samsun Tıp Fakültesi, OMÜ'ye bağlanarak üniversitenin temelleri atılmıştır. Daha sonraları ise OMÜ'ye bağlı bazı enstitüler ayrılarak Sinop Üniversitesi, Amasya Üniversitesi, Giresun Üniversitesi ve Ordu Üniversitesi olmak üzere toplam 4 üniversite kurulmuştur.
Kurulduğu 1975 yılında 50 öğrenci ile eğitime başlayan üniversite, kuruluşunun 33. yılında 20.434 mevcut öğrenci, 92.423 mezunu ve 1.875 öğretim elemanı ile Karadeniz Bölgesi'nin en önemli üniversitesi olmuş, Türkiye'nin de en önemli devlet üniversitelerinin arasında yer almıştır.
Üniversite-sanayi işbirliği ile bilgi ve teknoloji üreterek, toplumsal kalkınmaya katkıda bulunmak, ulusal ve evrensel kültür değerlerine sahip çıkarak, toplumla bütünleşerek, eğitim öğretimde, araştırma ve uygulamada, toplam kaliteye ulaşmak için, önce insan odaklı bir anlayışla mutlu bireylerden oluşan bir toplum yaratmak üniversitenin temel prensibidir.
OMÜ'nün üstlendiği bu sorumluluğun gerçekleşmesiyle ilgili gerekli her türlü alt yapı ve donanıma sahip bulunan üniversite gençlerini, 21. yüzyıla hazırlayarak ve yeni dünya düzeninde hak edilen konuma getirerek, geleceğin bilinçli gençliğini yetiştirmek de misyonlarından biridir.
OMÜ Tıp Fakültesi
Samsun Tıp Fakültesi olarak Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 1973 yılında eğitim ve akademik yapılanmasına başlayan fakülte, 1975 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nin kurulmasıyla kendi üniversitesine bağlandı. Hacettepe'de öğrenim gören öğrencileri 5. ve 6. sınıfa geldiklerinde 1978 yılından itibaren Samsun Göğüs Hastalıkları Hastanesi'nin bir bölümünde hizmet sunmaya başlayarak Tıp Fakültesinde eğitim görmeye başladılar. Tüm sınıflar 1982 yılından sonra Samsun'da eğitim görmeye başladı ve 1986 yılında da Kurupelit Yerleşkesi'ndeki yeni binalarına taşındıktan sonra gelişimini hızlandırarak Türkiye'nin saygın Tıp Fakülteleri arasındaki yerini aldı.
Akademik birimler
Ondokuz Mayıs Üniversitesi bünyesinde; 15 fakülte, 5 enstitü, 1 konservatuvar, 4 yüksekokul, 11 meslek yüksekokulu, 20 araştırma ve uygulama merkezi, rektörlüğe bağlı 4 bölüm, 1 gözlemevi ve 1 enstitü birimi ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
Öğrenci kulüpleri ve toplulukları
OMÜ'de öğrenciler kendi aralarında organizasyon planlama ve dayanışmayı sağlamak amacıyla küçük konseyler oluştururlar. OMÜ'de tamamen öğrencilerin kurduğu, genişlettiği ve sürdürdüğü 36 öğrenci kulübü ve 10 öğrenci topluluğu bulunur. Üniversite bu küçük konseyleri gerek maddi gerekse manevi olarak destekler ve öğrencilerinin sorumluluk bilincinin kuvvetlenmesinde rol oynar.
Ayrıca 2011 yılının başlarında öğrenciler tarafından kurulan e-OMÜ Öğrenci Topluluğu, OMÜ'lü öğrencilere özel indirimler ve olanaklar sağlamaktadır. Ayrıca okulun bütün kulüplerini barındıran ve kulüplere internetten erişim olanağı sağlamaktadır.