Melis Birkan, 30 Kasım 1983 tarihinde Ankara'da ailesinin tek çocuğu olarak doğmuştur. Annesinin adı Selda, Babasının adı Cevdet Birkan'dır. İlkokula başladığı sene babasının işi nedeniyle İstanbul'a taşındılar. Henüz altı yaşındayken ortaya çıkan dans ilgisi üzerine ilköğretim ve lise yıllarında Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı'nda bale dersleri aldı. Aynı üniversitede hem okuyup hem çalışarak modern dans eğitimini tamamladı.

O zamanlar aklında oyunculuk yapmak yoktur. Oyunculuğa başlamasının ise kendi deyimiyle "film gibi" bir hikâyesi var. Bir gün dans gösterisi için katıldığı davette uzaktan, loş ışıklar altında, hiç makyajsız haliyle daha sonra menejeri olacak Özlem Durak tarafından fark edilir. Durak, Birkan'ı görür görmez yanındakilere "Kim bu kız" diye sorar. Tanıştığı Melis'e kartını vererek "beni ara" der. Melis arar aramasına ama bir yandan da oyuncu olmamak için uzun süre direnir. Çünkü o ana kadar oyunculuk aklının ucundan bile geçmez. Yapabileceğine de inanmaz zaten. Ama karşısında onu sadece birkaç saniye görüp, ona ondan daha çok inanan bir insan olunca bu durumu görmezden gelemez ve bir buçuk yıl kadar direndikten sonra "Tarz-ı Hayat" adlı programı sunarak kameralara ısınma turu atmaya başlar.
2005 yılında Kanaltürk'teki "Tarz-ı Hayat" isimli life style programı sundu. Sonra yine 2005 yılında "Çapkın" dizisinde rol aldı. Ardından 2006 yılında Serdar Akar'ın yönettiği "Barda" filminde oynadı. Aynı yıl Kartal Tibet'in yönettiği "Amerikalılar Karadeniz'de" oynadı. Sonra da iki sene süren "Köprü" isimli bir TV dizisinde oynadı. Arada Çağan Irmak'ın "Ulak" filminde oynadı.

2008 yılında Çağan Irmak'ın yönettiği "Issız Adam" filminde Cemal Hünal ile başrolü paylaştı.

2014 yılında TRT1'de yayınlanan "Büyük Sürgün Kafkasya" adlı dizinin başrollerinde Melis Birkan, Tolga Sarıtaş, Elif Atakan, Nilüfer Açıkalın, Alpay Kemal Atalan, Luran Ahmeti ve Ertan Saban oynadı.

Ödülleri :
2009 - 14.Sadri Alışık Ödülleri , En İyi Kadın Oyuncu (Issız Adam)

Filmleri :
2005 - Çapkın
2006 - Barda
2006 - Amerikalılar Karadeniz'de 2
2006-2007 - Köprü
2006 - İyi ki Varsın
2007 - Komedi Dükkanı
2007 - Ulak
2008 - Ayışığı
2008 - Issız Adam
2009 - Bu Kalp Seni Unutur mu?
2009 - Adını Sen Koy
2009 - Avrupa Yakası
2010 - Deli Saraylı
2012 - İşler Güçler
2012-2013 - Leyla ile Mecnun (dizi)
2014 - Saklı Kalan
2014 - Büyük Sürgün Kafkasya (TV Dizisi)