Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Depozito Saha Yönetim Sistemi'nin (DSYS) kurulması ve işletilmesine ilişkin protokolün imza törenine katıldı.
Bakan Kurum ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken ve Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) Başkanı Prof. Dr. Ferhat Pirinççi, DSYS'nin faaliyetlerini tek çatı altında toplayacak şirketin kuruluş protokolünü imzaladı. Bakan Kurum, protokolle tüm paydaşların DSYS operatörü olarak faaliyet gösterecek şirkette yer alacaklarını söyledi.
"ÜLKEMİZE HER YIL 520 MİLYON AVROLUK KAZANÇ GETİRECEK"
Ülkemizde her yıl yaklaşık 30-35 milyon ton civarında katı atık ortaya çıktığını, bu atıkların hacim olarak yüzde 20-25'ini içecek ambalajlarının oluşturduğunu kaydeden Bakan Kurum, "Bu ciddi rakamı en doğru şekilde yönetmek için Türkiye Çevre Ajansımızı kurduk. Ülkemize her yıl 520 milyon avroluk kazanç getirecek ve Saygıdeğer Emine Erdoğan Hanımefendi'nin öncülüğündeki Sıfır Atık Projesi'nin en kıymetli adımı olacak Depozito Yönetim Sistemi için gerekli altyapı çalışmalarına başladık. İçecek ambalajlarının tescil ve işaretleme sürecini, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ile yürüttük. 20 milyardan fazla içeceğin depozito işaretli ambalajlarla piyasaya sürülmesini sağladık" dedi.
"BU İŞ BİRLİĞİYLE EN KISA ZAMANDA KURUMSAL YAPI OLUŞTURULACAK"
Bakan Kurum, tüm bu çalışmaların ikinci ayağının ise Ulusal Depozito Sistemi'ne geçiş süreci olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: İlgili kurumlar, sektör birlikleri, perakendeciler ve içecek üreticileriyle önemli bir istişare süreci yürüttük. İstişareler neticesinde saha operasyonlarının; tüm Avrupa'da uygulandığı gibi, içecek üreticilerini ve perakendecilerini temsil eden sektör birliklerinin dahil olduğu yapı eliyle yürütülmesine karar verdik. Böylece TÜÇA, TOBB ve TESK ortaklığında kurulacak olan şirket üzerinden kurumsal yapı oluşturulması hususunda mutabık kaldık. İmzaladığımız bu iş birliği protokolü işte bu çalışmaların hem en güzel meyvesi hem de en bereketli tohumu olacak. Bu iş birliğiyle en kısa zamanda kurumsal yapı oluşturulacak, böylece ülkemizde gelecek nesillere miras bırakacağımız bir geri kazanım sisteminin temellerini atacağız.
2025 YILINDA TÜM TÜRKİYE'YE YAYILACAK
"Artık ambalajlar sokaklarda, plajlarda, parklarda çevre kirliliğine neden olmayacak, orman yangınlarının olmasına müsaade etmeyeceğiz" diyen Bakan Kurum, ambalajların artık atık değil, depozito iade makinelerindeki ham madde olacağını söyledi. Depozito Yönetim Sistemi'nin 85 milyon vatandaşa hizmet vereceğini kaydeden Bakan Kurum, "İnşallah bu sistemi 2025 yılı içerisinde pilot olarak Sakarya'dan başlamak üzere kademeli olarak ülke genelinde yaygınlaştıracağız. Yıl sonunda da her il ve her ilçede asgari makine ve altyapı kurulumuyla ulusal depozito sistemine geçmiş olacağız" diye konuştu.
"SİSTEM, 2053 NET SIFIR EMİSYON HEDEFİMİZE DE İVME KAZANDIRACAK"
Bakan Murat Kurum, sistemin devreye girmesinin ardından vatandaşların ilk aşamada iade ettiği ambalaj başına teşvik kazanacağını ifade ederek, şöyle konuştu: Bir yandan şişelerin atık olarak çevremizi kirletmesinin önüne geçerken diğer yandan vatandaşlarımıza sıfır atık konusunda ciddi bir alışkanlık kazandıracak. Katma değeri çok yüksek bu sistem, döngüsel ekonomi ilkeleri ile uyumlu olduğu için 2053 Net Sıfır Emisyon hedefimize de ivme kazandıracak. Öte yandan, 2019 yılında açıklanan Avrupa Yeşil Mutabakatı her zaman söylediğimiz gibi sadece bir iklim politikası olarak gelmiyor; aynı zamanda ekonomik bir dönüşüm olarak ticari kısıtlamalar da getiriyor. Bu yönüyle ülkemizin geri dönüştürülmüş malzeme ile yapacağı her üretim ve istihdam, uluslararası ticari kısıtlamaların da önüne geçecek.
HİSARCIKLIOĞLU: SANAYİMİZİN KARBON AYAK İZİ AZALACAK
Programda konuşan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, tüm paydaşların ortak talebinin sistemin şeffaf bir şekilde kamu-özel iş birliğiyle yürütülmesi olduğunu belirterek, "Bugün burada imzalayacağımız protokol bu taleplerle ilgili hep birlikte güçlü bir adım attığımızı da gösteriyor. Bu anlayıştan dolayı Sayın Bakanımıza teşekkürü borç biliyorum" dedi. Depozito sisteminin devreye girmesiyle birlikte ekonomide önemli değişimler görüleceğine dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, "Hem yurt genelinde kurulacak depozito makineleriyle, hem de geliştireceğimiz manuel toplama sistemiyle plastik, cam, alüminyum, içecek ambalajlarını toplayarak ekonomimize geri kazandıracağız. Sistem sayesinde sanayimizin karbon ayak izi azalacak, enerji ve ham madde kullanımında önemli tasarruflar sağlayacağız" ifadelerini kullandı.
PALANDÖKEN: BU ÇALIŞMANIN MEYVESİNİ HEP BİRLİKTE GÖRECEĞİZ
TESK Başkanı Bendevi Palandöken ise "Bu meselenin en kısa sürede bu şekle gelmesinde hazırlanmasında emeği geçen arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum. Bu başarılı çalışmanın meyvesini hep birlikte göreceğiz" diye konuştu.
PİRİNÇÇİ: GERİ KAZANIMIN NİTELİĞİ ARTACAK
TÜÇA Başkanı Prof. Dr. Ferhat Pirinççi de sistem ile ülkemizin kaynaklarının korunacağını vurguladı: Geri kazanımın niteliği artacak, döngüsel ekonomi, malzeme ve kaynak üretimi en az maliyet ve en yüksek verimle gerçekleşmiş olacak. Sistemi, vatandaşlarımızın tüketim alışkanlıklarını, olağan hayat koşullarını dikkate alarak kurguladık. Bakanlığımızın Emlak Katılım Bankası başta olmak üzere, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü olmak üzere çok sayıda paydaşımız destekte bulundu.
Bakan Kurum ve törene katılan sektör temsilcileri, basın mensuplarıyla birlikte Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) iade makinesini kullanarak içecek ambalajlarının iadesini gerçekleştirdi.
DOA NEDİR?
Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA) dijital bir uygulamadır. DOA logosu olan plastik, cam ve alüminyum içecek ambalajları bu sisteme entegre depozito iade makinelerine iade edilebilecek. İade edilen her ambalaj başına belirlenecek tutardaki teşvik bedeli vatandaşın e-cüzdan hesabına aktarılacak. Bu sayede içecek ambalaj atıklarının kaynağında ayrı ve temiz bir şekilde toplanarak geri kazanıma gitmesi sağlanacak. Sistem sayesinde Türkiye genelinde 783 bin km2'lik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması ve geri dönüşümü öngörülüyor.