Yaygın olarak okyanuslarda bulunan, çok farklı türden oluşan balinalar, küresel ısınmayla mücadeleye büyük hizmet veren deniz canlıları arasında yer alıyor.
Öyle ki; okyanusun bu dev yaratıkları sudaki CO2'yi emerek küresel ısınmaya karşı büyük hizmet veriyor.
Yapılan araştırmalara göre balinalar, sudaki karbondioksit gazını emerek vücudunda hapseden balinalar, öldüklerinde de denizin dibine inip bu gazları okyanusun derinliklerinde tutuyor.
Ancak hastalık ya da yaşlanma nedeniyle güçsüzleşen balinalar karaya vurabiliyor. Balinalar, ses dalgalarını iletişim, yön belirleme, yiyecek bulma ve avcılardan korunma gibi amaçlarla kullanıyor.
Belirli bir frekans aralığında ses dalgaları yayan sualtı radarlarının yani sonarların, balinaların doğal yaşam alanlarından uzaklaşmasına ve karaya vurmalarına sebep olduğu düşünülüyor.
Bundan 3 yıl önce, 14 Ağustos 2020'de yaklaşık Antalya'nın Kumluca ilçesi sahilinde 14 metre boyunda ölü kaşalot (ispermeçet) balinası karaya vurdu.
Balina, bilimsel çalışmalar ve iskeletini müze materyali haline getirmek için İstanbul'da yeniden gömüldü. Önce bulunduğu sahile gömülen kaşalot balinası, 2 ay sonra Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) tarafından çıkarılarak İstanbul'a taşındı.
Balinanın iskeletini oluşturan kemikleri, yaklaşık 3 yıl sonra 7 saat süren kazı ve temizleme çalışmaları sonucu gömüldüğü yerden çıkartıldı.
3 YIL GÖMÜLÜ KALDI, ŞİMDİ BİLİMİN HİZMETİNDE!
TÜDAV Başkan Yardımcısı ve İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. M. Arda Tonay, Kumluca sahilinde karaya vuran kaşalot balinasının yerel yetkililer tarafından gömüldüğünü belirterek, "Gömüldüğü yer denize çok yakındı.
Daha sonra kemiklerini bulamayacağımızı bildiğimizden iki ay sonra Kumluca Belediyesi ve Mavikent Jandarma Karakol Komutanlığı'nın yardımlarıyla kumsaldan çıkardık ve İstanbul'a vakfımıza getirdik. Burada kontrollü ve düzgün bir şekilde tekrar toprağa gömdük ve şimdi 3 yıl sonra iskeletini oluşturan kemikler elimizde" dedi.
TÜRKİYE'NİN İKİNCİ OLACAK...
Türkiye denizlerinde yaşayan 12 tür deniz memelisi üzerine 25 yıldır bilimsel çalışmalar yapan TÜDAV ekibi için bu bireyin çok değerli olduğuna işaret eden Doç. Dr. Tonay, "Çünkü ilk kaşalot örneğimiz. Hatta Türkiye için bir ilk olan mide içeriği makalemiz yayımlandı. Şimdi kemiklerini de çıkardık. Öncelikle kemikleri temizlemeye başlayacağız, daha sonra kurutup, ölçümlerini yapıp birleştirerek iskeletini oluşturacağız.
Böylelikle Türkiye'nin ikinci kaşalot balinası iskeleti sergilenmeye uygun hale gelecek. Daha önce 2000 yılında Yumurtalık sahilinde karaya vuran 10 metre boyundaki uzun balinanın iskeletini yapıp, İstanbul'da çeşitli müzelerde ve fuarlarda sergilemiştik. Şimdi iki balina iskeletimiz olacak. Açıkçası nerede sergileyeceğimizi bilemiyoruz, İstanbul'da keşke kapsamlı bir Doğa Tarihi Müzesi olsa, bunun İstanbul için büyük bir eksiklik olduğunu düşünüyoruz" dedi.
