Srebrenitsa katliamı nedir, hangi ülke yaptı sorusu, araştırılmaya devam ediyor. 1995 yılında masum 8 bin Boşnak vatandaşının Sırplar tarafından katledildi. Peki, Srebrenitsa katliamı nedir, hangi ülke yaptı, soykırım olarak kabul ediliyor mu?
SREBRENİSA NEREDE, HANGİ ÜLKEDE?
Srebrenitsa, Bosna-Hersek'in doğusunda, Sırp Cumhuriyeti'nin içinde bulunan, Bosna-Hersek ile Sırbistan'ın sınırındaki kenttir. Kentin katliamdan önce nüfusunun çoğunluğu Müslümanken, şu an yarısını Sırp vatandaşları oluşturmaktadır. Savaş zamanı 23 tane camisi Sırplar tarafından yok edilen köyün camileri savaş sonrası tekrardan bağışlarla yapıldı.
SREBRENİTSA KATLİAMI NEDİR, HANGİ ÜLKE YAPTI?
Srebrenitsa Soykırımı, 1991-1995 Yugoslavya İç Savaşı (Hırvatistan Savaşı ve Bosna Savaşı)'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği Krivaya '95 Harekâtı esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8.372 Bosnalı'nın Bosna-Hersek'in Srebrenitsa kentinde general Ratko Mladiç komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp ordusu tarafından öldürülmesine verilen addır.
Katliamı sadece Sırp Cumhuriyeti Ordusu değil, kendin, Akrepler olarak tanıtan Sırbistan özel güvenlik güçleri de katıldı.
Srebrenitsa, soykırımdan önce nüfusu savaş sırasında 3 kat artan, BM Barış Gücü tarafından koruma gerekçesiyle Müslümanların elinden silahları toplanan bir bölge haline gelmişti. Sırplar Srebrenitsa'ya saldırılarını sıklaştırdıklarında Müslümanlar silahlarını geri istediklerinde BM Barış Gücü Thom Karremans başvuruyu reddetti. Hollandalı askerlerin alınan emirle bir gece şehri boşaltmaları sonucu Sırplar şehri ele geçirdi.
Katliamdan 15 yıl sonra 27 Haziran 2017 tarihinde Hollanda Mahkemesi, Srebrenitsa katliamıyla ilgili Hollanda askerlerinin yasa dışı hareket ettiğine, Hollanda'nın kısmen hatalı olduğuna karar vererek Hollanda askerlerini suçlu buldu. Mahkeme, Srebrenitsa'da ölümlerin %30'undan Hollanda hükûmetinin sorumlu olduğunu açıkladı
Srebrenitsa katliamı, 2. Dünya Savaşı sırasında Yahudi soykırımından bu yana Avrupa'da yaşanan en büyük katliam olarak kayıtlara geçti.
SOYKIRIM KARARI VE SUÇLULAR
Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007 yılındaki kararında, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden (ICTY) gelen kanıtlar doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi.
Sırp komutan Ratko Mladic, ICTY'de görülen davada, aralarında Srebrenitsa soykırımının da bulunduğu birçok suçtan müebbet hapse mahkum edildi.
Aynı mahkeme, 2016'daki kararında ise Bosnalı Sırpların savaş dönemindeki eski lideri Radovan Karadzic'e Srebrenitsa soykırımı dahil 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası verdi.
Mahkeme ayrıca Srebrenitsa soykırımında işledikleri suçlar nedeniyle eski Sırp general Radislav Krstic'i 35 yıl, Vidoje Blagojevic'i 15 yıl, Vujadin Popovic ve Ljubisa Beara'yı müebbet, Drago Nikolic'i 35 yıl, Ljubomir Borovcanin'i 17 yıl, Vinko Pandurevic'i 13 yıl, Radivoje Miletic'i 19 yıl, Milan Gvero'yu 5 yıl hapse mahkum etti.
