Sumak, Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarında popüler bir malzemedir. Ayrıca insanlar bitkisel ilaç uygulamalarında tedavi edici olarak da kullanmaktadırlar.
Sumak, ürettiği parlak kırmızı, bezelye büyüklüğündeki meyvelerin büyük, yoğun kümeleriyle karakterize edilir. İnsanlar taze meyveleri çay yapmak için demleyebilirler, ancak aynı zamanda bitkisel takviye veya baharat olarak kullanmak üzere kurutup toz haline getirirler.
Sumak baharatını zehirli sumakla karıştırmamak gerekir. Zehirli sumakla akraba olsa da, oldukça farklıdır. Zehirli sumak, beyaz renkli meyveler üretir ve alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
SUMAĞIN FAYDALARI
Sumak en iyi mutfak baharatlardan biridir. İnsanlar yüzyıllardır geleneksel bitkisel ilaç uygulamalarında da kullanmışlardır.
Sumağın insanlardaki etkilerine dair ilk araştırmalar bunun potansiyel sağlık yararları olabileceğini öne sürüyor.
ZENGİN BESİN KAYNAĞIDIR
Sumağın tam besin profili büyük ölçüde bilinmemektedir, ancak bazı araştırmalar bir dizi yararlı besin maddesi içerdiğini öne sürmektedir. Bunlara lif, sağlıklı yağlar ve bazı temel vitaminler dahildir.
2014 yılında yapılan bir analiz, besleyici olarak kurutulmuş sumakın yaklaşık %71'inin karbonhidrat, %19'unun yağ ve %5'inin proteinden oluştuğunu buldu.
Sumaktaki yağın çoğunluğu, oleik asit ve linoleik asit olarak bilinen iki özel yağ türünden gelir. Oleik asit, genellikle kalp sağlığıyla ilişkilendirilen bir tür tekli doymamış yağdır. Aynı zamanda zeytin ve avokado da dahil olmak üzere diğer yaygın bitki bazlı gıdalarda bulunan birincil yağdır.
Linoleik asit, sağlıklı cilt ve hücresel zarların korunmasında rol oynayan bir tür temel çoklu doymamış yağdır. 2004 yılında taze sumak meyvesinin kimyasal analizi, meyvenin %14'ünden fazlasının sindirim sağlığını destekleyen bir besin maddesi olan liflerden oluştuğunu ortaya çıkardı.
Sumağa dair bazı araştırmalar, C, B6, B1 ve B2 vitaminleri de dahil olmak üzere çeşitli temel besin maddelerini en azından eser miktarda içerdiğini öne sürüyor.
ANTİOKSİDANLAR BAKIMINDAN ZENGİN
Sumak birçok antioksidan bileşik açısından zengindir. Uzmanlar, sumağın geniş tedavi edici potansiyelinin temel nedeninin bu olabileceğine inanıyor. Sumak, tanenler, antosiyaninler ve flavonoidler dahil olmak üzere güçlü antioksidan aktiviteye sahip çok çeşitli kimyasal bileşikler içerir.
Antioksidanlar hücrelerinizi hasara karşı korumak ve vücuttaki oksidatif stresi azaltmak için çalışır. Sumak gibi gıdalardaki antioksidanların inflamasyonu azaltmada rol oynayabileceğine dair kanıtlar da var. Kalp hastalığı ve kanser gibi inflamatuar hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilirler.
KAN ŞEKERİNİ DENGELER
Bazı araştırmalar sumağın tip 2 diyabetli kişilerde kan şekerini yönetmede etkili bir araç olabileceğini öne sürüyor. Diyabetli 41 kişiyle 2014 yılında yapılan bir araştırma, günlük 3 gramlık sumak dozunun kan şekeri ve antioksidan düzeyleri üzerindeki etkisini değerlendirdi.
3 aylık çalışmanın sonunda sumak takviyesi alan grupta, plasebo alanlara kıyasla ortalama kan şekeri ve antioksidan seviyeleri önemli ölçüde iyileşti. Benzer bir başka çalışmada, diyabetli 41 kişiden oluşan bir gruptan 3 ay boyunca her gün 3 gram sumak tozu almaları istendi.
Sumak grubu dolaşımdaki insülinde %25'lik bir azalma yaşadı, bu da sumak takviyesinin bir sonucu olarak insülin duyarlılığının artmış olabileceğini düşündürüyor.
KAS AĞRILARINI HAFİFLETİR
2016 yılında yapılan bir araştırma, sumağın kas ağrısını hafifletme potansiyelini araştırmak için 40 sağlıklı kişiye sumak içeceği veya plasebo verdi. 4 haftalık çalışmanın sonunda, sumak içeceği alan grup, plasebo içeceği alan gruba kıyasla egzersiz kaynaklı kas ağrısının önemli ölçüde daha az olduğunu bildirdi. Sumak grubunda ayrıca dolaşımdaki antioksidan düzeylerinde önemli artışlar yaşandı.
SUMAK ÇAYI TARİFİ
Malzemeler:
Yapılışı:
