Uluslararası türk Akademisi ile Moğol Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü işbirliğinde Moğolistan'ın Ötüken bölgesinde yürütülen bilimsel kazı çalışmaları sonucunda Göktürk Devleti'nin hükümdarları Bilge Kağan ve Kül Tigin'in babası İlteriş Kağan'ın külliyesi ile yazıtı keşfedildi.
Moğolistan'ın başkenti Ulan Batur'da konuyla ilgili düzenlediği basın toplantısında konuşan Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdırali, 2019'da başlattıkları kazı çalışmalarının başarıyla sonuçlandığını söyledi.
Kıdırali, "Bu külliye, 'Türk' adının ilk kez geçtiği Göktürk döneminin en eski yazılı anıtı olarak kabul edilmektedir" dedi. Kıdırali, külliye içinde bir ibadet yerinin olduğunu kanıtlayan tuğla kalıntıları ile patika üzerine serilen kil kaplamanın da bulunduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:
"İbadet yerinin önünde yazıtın üst kısmı ve kaplumbağa şeklindeki temeli keşfedildi. Bulunan eserin iki yüzünde 12 satırlık eski Türk yazısı, üçüncü yüzünde ise eski Soğd yazısı bulunmaktadır. Keşfe katılan bilim adamları, anıtın metninden 'Tanrı', 'Türk', 'Kutluk', 'Tümen' gibi bir dizi kelime tespit etti. Taspar Kağan, Bilge Kağan, Kül Tigin ve diğer anıtların tepesine de bu tür kağanlık simgeleri olan ejderha biçimli kurt başlı bir şeklin çizildiği bilinmekte. Nomgon anıtının, Orhun anıtları gibi Göktürk devleti için önemli bir anıt olduğu anlaşılmaktadır."
HİÇBİR SAVAŞTA YENİLMEDİ
II. Göktürk devletinin kurucu olan İlteriş Kağan, Çin'de doğup büyüdü. 681 yılında 17 arkadaşı ile birlikte Türk devletini yeniden kurmak için harekete geçen ve pek çok kavmi tek bayrak altında toplayarak Çin'e karşı isyan eden İlteriş Kağan, 682 yılında Göktürk Devleti'ni ikinci kez kurdu. Saltanatı döneminde düzenlediği 47 seferin 20'sine bizzat katılan İlteriş Kağan hiçbir savaşta yenilmedi.
