Türk suları ile Yunan suları arasında yer alan, tarih boyunca bu iki millet arasında çekişmelere sebep olan Midilli Adası, Barbaroslar Akdeniz'in Kılıcı dizisiyle birlikte araştırmaların merkezine oturdu. Tarihi ve coğrafi bilgilerini tazelemek isteyenler, Midilli nerede, kim fethetti sorusunun yanıtını araştırıyor. Ayrıca Midilli Adası nereye bağlı ve Türkiye'ye kaç kilometre uzaklıkta soruları da merak ediliyor. İşte Midilli Adası'nın haritadaki konumu ve Türkiye'ye uzaklığı hakkında merak edilenler…
MİDİLLİ NEREDE, HANGİ ÜLKEYE BAĞLI?
Barbaroslar: Akdeniz'in Kılıcı dizisinde bahsedilen Midilli Adası, Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda bulunan, dağlık bir Yunan adasıdır.
Yunanistan'ın ana karasından çok Türkiye'nin Burhaniye ile Ayvalık ilçelerine yakın olan ada, Eğriboz ve Girit'ten sonra Yunanistan'ın en büyük üçüncü adasıdır. Başkenti Mytilene'dir. Ünlü Yunan şairleri Sappho ve Alcaeus'un memleketidir. 1467 yılında Barbaros Hayreddin Paşa bu adada doğmuştur.
Ada, 2 büyük körfez; Yera (Geras) ve Kalonya (Kallonis) körfezleri ile çok sayıda koylara ve burunlara sahiptir. Adanın en önemli ovaları Kalonya (Kalloni), Ippion, Perama ve Herse (Eressos) ovalarıdır. En yüksek dağlar ise Olymbos, Lepetimnos ve Psilokoudouno dağlarıdır.
Ada zeytin ağacı yönünden zengin olması ile birlikte çam, köknar, çınar, kestane, kayın ağaçları ile de bezenmiştir. Adanın batı kesimi çorak, doğu kesimi ise zeytinlik ve çamlıktır.
MİDİLLİ'NİN TARİHÇESİ
Tarih öncesi dönemden beri önemli olan ve Karadeniz yolu üzerinde bulunan ada halkı erken bir tarihte Trakya ve Troas'ta sömürgeler kurdu ve adalı tacirler Naukratis'e dek gitti. Birkaç rakip site (Antissa, Eresos, Pyrrha, Methymna ve Midilli) arasında paylaşıldı. Midilli, nüfuzunu Methymna dışında öbürlerine kabul ettirdi.
Arkaik dönemde aristokrasinin çeşitli kesimleri arasında şiddetli siyasal çatışmalar meydana geldi. Terpandros, Arion, Alkaios gibi şairlerin ve Theophrastos, Hellanikos gibi filozofların yetiştiği Midilli'de düşün yaşamı canlıydı. Kültür sadece erkeklerin tekelinde değildi (örneğin, rahibe Sappho burada bir genç kızlar okulu kurmuştu). Adanın siyasal tarihi İyonya'nınkiyle içiçedir.
MİDİLLİ'Yİ KİM FETHETTİ?
Persler'e boyun eğen Midillililer sonra ayaklandılar ve Delos Konfederasyonu'na katıldılar. MÖ 428'de Midilli, Atina egemenliğine karşı ayaklandı. Adada yaşayan herkesi öldürmeyi tasarlayan Atinalılar, sonra Midilli'ye bir klerukhia göndermekle yetindiler.
Daha sonra İskender İmparatorluğu'nun, Mısır'daki Ptolemaios hanedanının, Roma İmparatorluğu'nun sınırları içinde kalan Midilli, Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesi üzerine Bizans'ın payına düştü.
1462'de Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katıldı ve Kaptanpaşa eyaletine bağlı bir sancak olarak yönetildi. 19. yüzyılın ortalarında adadaki Türk nüfusu, toplam ada nüfusunun %16'sına kadar çıkmıştı.
İstanbul'u Latinler'in işgalinden sonra bir süre Venediklilerin elinde kaldı. İmparator Yuannes, adayı 1355'te kız kardeşi ile evlenen Cenevizli I. Francesco Gattilusio'ya verdi. Ada 15. yüzyılın ortalarına kadar Gattilusio ailesi tarafından yönetildi.
MİDİLLİ TÜRKİYE ARASI KAÇ KM, NASIL ULAŞILIR?
Adaya Yunanistan'dan ulaşmak için deniz ve hava yolu kullanılmaktadır. Günde beş kez Atina'dan ve günde bir kez Selanik'ten uçak kalkmaktadır. Ayrıca haftada iki kez Sakız (Chios) ve Limni (Limnos) adalarından sefer bulunmaktadır. Adanın en yakınında Türkiye'nin Ege kıyıları bulunmaktadır ve adaya Ayvalık'tan feribot seferleri yapılmaktadır. Adadaki karayolu ulaşım ağı özellikle başkent Midilli çevresinde gelişmiştir. Midilli Adası Türkiye'ye yaklaşık 5.5 kilometre uzaklıktadır.
