Dünya'nın sonunun nasıl geleceğine dair birçok teori ortaya atılsa da, kaçınılmaz bir akış mevcut. Güneş'in değişimi, aslında canlı yaşamının da sonuna doğru ilerlemesine neden oluyor. Peki bu ne zaman ve nasıl olacak? İşte bilim insanlarının verdiği cevap…
Bilim insanları tarafından ortaya koyulan bir grafik, Güneş'in nasıl devasa bir 'kırmızı dev' yıldıza dönüşeceğini, o kadar büyüyeceğini ve bildiğimiz güneş sisteminin sonu olacağını ortaya koyuyor.
Greenwich Kraliyet Gözlemevi'nden kıdemli gökbilimci Dr. Edward Bloomer: 'Muhtemelen Güneş'in kırmızı dev evresine 5 milyar yıl kadar bir süre var. Yani biraz zamanımız var!' açıklamasında bulundu.
Güneş, tüm yıldızlar gibi, esas itibarıyla helyum atomlarını yer çekimi kuvveti altında parçalayan dev bir nükleer yapıya sahiptir. Bu muazzam çekim kuvveti, güneş sistemindeki sekiz gezegeni ve diğer sayısız nesneyi yörüngede tutan şeydir.
Ayrıca, nükleer füzyonda üretilen enerji ısı olarak evrene yayılarak Venüs'ün hemen ötesinden Mars'ın yörüngesine kadar uzanan yaşanabilir bir bölge oluşturuyor. Ancak Dr Bloomer, eninde sonunda her şeyin değişeceğini söyledi.
Bundan yaklaşık 5 ila 5,5 milyar yıl sonra Güneş, kırmızı deve dönüşmeye başlayacak. Dr. Bloomer bu süreci şöyle açıklıyor:
"Bu, esasen güneşin çekirdeğinde kaynaşacak hidrojeni tükendiğinde meydana geliyor. Güneşimizin hidrojeni sonunda bittiğinde, çekirdeği kendi yerçekiminin etkisi altında çökmeye başlayacak. Dış katmanlar içe doğru çöktükçe ortaya çıkan basınç ve ısı o kadar yoğunlaşacak ki, bu katmanlar helyum atomlarını karbona dönüştürmeye başlayacak."
Ortaya çıkan enerji patlaması, Güneş'in orijinal boyutunun yüzlerce katına kadar genişlemesine ve beyazdan kırmızı sıcaklığa soğumasına neden olacak. Bay Bloomer, bu sürecin 'bir düğmeye basmak gibi olmasa da' kaçınılmaz olarak güneş sisteminin yok olmasına yol açacağını açıklıyor.
Şu anda güneşin çapı yaklaşık 1,4 milyon kilometre kadardır. Ancak kırmızı dev haline geldiğinde bu büyüklüğün 200 katından fazlasına kadar şişerek çapı 300 milyon km'ye ulaşabilir.
Bu süreç gerçekleştiğinde, en içteki gezegenler - Merkür ve Venüs - Güneş'e çekilip yok olacak. Ancak Dr Bloomer: 'Kırmızı devin tam boyutu kesin olarak bilinmiyor, dolayısıyla Dünya ilginç bir konumda' diyor.
Güneş'ten 93 milyon mil (148,22 milyon km) uzakta, Dünya kızarmış gibi görünebilir. Ancak 186 milyon mil Güneş'in büyümesi için mutlak üst sınır ve bu kadar büyük olmayabilir.
Dr. Bloomer; 'Olası boyutların en üst sınırında, Dünya tamamen Güneş tarafından yutulabilir ve bu da işin sonudur. Alt sınırda ise Dünya'yı yutamayabilir.'
Ancak Güneş Dünya'yı bütünüyle yutmasa bile bu yine de iyi bir haber değil. Dr Bloomer: 'Dünyanın yüzey sıcaklığı, atmosferin uçup gitmesi ve okyanusların kaynayıp gitmesi anlamına gelecektir. 'diyerek açıkladı.
Geriye kalan "Dünya", en iyi ihtimalle, radyasyonla patlatılmış, cansız kayalardan oluşan bir top olacaktır. Mars, Jüpiter ve Satürn'ün tümü, büyüyen kırmızı dev bir Güneş'in yoğun ısısından etkileneceğinden, dış gezegenler zarar görmeden kaçamayacaklar.
Eğer Güneş yeterince büyürse, yıldız emisyonları kendilerini çevreleyen gazları soyarak 'fotobuharlaşma' adı verilen bir süreçle yanarak yok olabilir. Ancak Dr Bloomer, bazı modellerin Satürn'ün kendisini birdenbire Güneş'in yeni yaşanabilir bölgesinin ortasında bulabileceğini öngördüğünü açıklıyor.
Bloomer; 'Bazı modeller Satürn'ün Güneş'e olan uzaklığının makul ölçüde ılıman olabileceğini öne sürüyor. Satürn'de yaşayamayız ama onun uydusu Titan olabilir mi? Şu anda aşırı düşük sıcaklıklar nedeniyle kalın, solunamayan bir atmosfere ve sıvı etan ve metan göllerine ev sahipliği yapıyor, ancak ısındıkça orada ne olacağını bulmaya çalışmak devam eden bir araştırma alanıdır.'
Sonunda, yaklaşık yedi milyar yıl sonra, Güneş'in enerjisi tamamen tükenecek ve dış katmanlarını uzaya fırlatmaya başlayacak ve arkasında bir gezegenimsi bulutsu bırakacak. Bu geniş, halka şeklindeki yapılar, ölmekte olan yıldızların, sıcak bir beyaz cüce yıldıza dönüşmeden önce kalan malzemelerinin çoğunu dışarı atmasıyla oluşur.
Geçtiğimiz yıl bilim insanları, Messier 57'nin veya Halka Bulutsusu'nun görüntülerini yakalamak için James Webb Uzay Teleskobu'nu kullandılar; bu görüntüler bize Güneş'imizin bir gün neye dönüşeceğine dair bir ipucu veriyor. Ve bu son aşamalarda Güneş, en dıştaki gezegenleri yörüngesinden çıkararak güneş sistemindeki dönüşümünü tamamlayacaktır.
Eğer güneş bu süreçte kütlesinin yüzde 50'sini kaybederse, kuvvetler o kadar güçlü olacak ki Uranüs ve Neptün güneş sisteminin dışına sürüklenecek. Son olarak, yine Güneş'in yörüngesinde bulunan asteroit kuşağı ve Oort bulutunun ne kadar etkileneceği mesafeye bağlı.
Güneş son dev boyutuna ulaştığında, asteroit kuşağındaki nesneler o kadar aşırı ısınabilir ki, donmuş gazlar ve su süblimleşerek geride metal çekirdeklerden başka bir şey bırakmaz. Ancak, Güneş'ten 0,079 ila 1,58 ışıkyılı uzaklıkta bulunan Oort bulutunda (güneşten 0,079 ila 1,58 ışıkyılı uzaklıkta yer alan geniş bir kayalık malzeme alanı) çok az değişiklik olacak.
