Çernobil faciası bugün hala ses getiren tarihi olaylardan biri. Karadeniz kıyısında bulunan Çernobil'de oluşan nükleer birikim yıllarca çevre ülkelerde de çeşitli sorunlara yol açtı. Türkiye'nin Karadeniz kesimindeki birçok insan nükleer birikimin izlerinden etkilendi ve etkilenmeye devam ediyor. Dün sabah saatlerinde başlayan Rusya Ukrayna savaşında ilk hedeflerden biri de Çernobil oldu. Bu sıcak gelişmenin ardından Çernobil nerede sorusu merak ediliyor. Peki, Çernobil nerede, haritadaki konumu nedir, Çernobil faciası ne zaman, nasıl oldu? İşte detaylar…
ÇERNOBİL NEREDE?
Belarus sınırına yakın, Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı Çernobil Hariç Tutma Bölgesi'nde bulunan, Çernobil Nükleer Santrali'nin infilak etmesiyle oluşan Çernobil faciası'ndan dolayı kısmen terk edilmiş bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır.
ÇERNOBİL NÜKLEER SANTRALİ NEREDE?
Çernobil Nükleer Santrali Pripyat kenti, Belarus idari sınırı ile Dinyeper Nehri yakınlarında bulunan bir RBMK reaktörüydü. Şu anda bir kısmına turistik gezilerin düzenlendiği terk edilmiş bir arazide yer alıyor.
ÇERNOBİL FACİASI
26 Nisan 1986'da eski Sovyetler Birliğine bağlı Ukrayna'da bulunan Çernobil nükleer güç santralinin 4. ünitesinde meydana gelen kazada, reaktör kalbinin tümü, binanın büyük bir bölümü hasar görmüştür. Bunun sonucu olarak büyük miktarda radyoaktif materyal çevreye yayılmıştır.
Kaza 26 Nisan 1986 Cumartesi günü 4 numaralı reaktörde yapılan sistem testi esnasında başlamıştır. Çernobil Nükleer Santrali Pripyat kenti, Beyaz Rusya idari sınırı ile Dinyeper Nehri yakınlarında bulunuyordu. Test esnasında ani ve beklenmedik bir güç dalgalanması fark edilerek acil durum butonuna basılmıştı fakat güç çıkışı daha fazla büyüyerek son noktaya ulaştığında buhar basıncı bir dizi tepkimeye neden oldu.
Tüm bu olaylar nötron moderatör ile hava arasındaki grafitin birleşmesine neden oldu ve nükleer çekirdekte erime gerçekleşti. Tutuşma ile çıkan yangın atmosfere yükseldi. Böylece Pripyat başta olmak üzere geniş bir coğrafyaya yüksek derecede nükleer serpinti bulutu yayıldı. Serpinti bulutu Sovyetler Birliği'nin batısı ile buradan Avrupa'ya ve Karadeniz üzerinden Türkiye'ye sürüklendi. 1986 yılından 2000 yılına kadar Beyaz Rusya, Rusya ve Ukrayna'da ciddi olarak kirlenmiş bölgelerden toplam 350.400 kişi tahliye edildi. Rusya'nın resmî verilerine göre oluşan radyoaktif serpintiden en çok etkilenen yer %60 ile Beyaz Rusya oldu.
