Bugün Turgut Özal’ın 19. ölüm yıldönümü. Türkiye'nin 8'inci cumhurbaşkanının öyküsüne hoş geldiniz. Ülkede türlü reformlar yapmış Malatyalı küçük çocuğun öyküsüne… Bildiğinizi sandığınız ama en derininde hissettiklerine çoğu zaman yabancı kaldığınız… Devletin en üst zirvesine yükselen Anadolu çocuğunun reformist hayatı, “bir kaset takalım da neşemizi bulalım Semra” diyen renkli bir Cumhurbaşkanı’nın hayatı… Buyrun, yedi kısım tekmili birden…
Hikayemiz 1927 yılında Malatya’da başlar. O yıllar zor yıllardır. Birinci Dünya Savaşı biteli dokuz, Ulusal Kurtuluş Savaşı zaferle noktalanalı beş, Cumhuriyet ilan edileli dört yıl olmuştur. Savaşların yıktığı ve yoksullaştırdığı Türkiye, kendi yağıyla kavrulmaya ve ayakları üzerinde durmaya çalışmaktadır. Malatya da, Anadolu’nun göbeğinde, yoksulluktan kurtulma savaşı veren kentlerden biridir. O yıllar bir kasaba görünümünde olan Malatya, yine de çoğu Anadolu kentlerine oranla daha düzenlidir, daha bir gelişmiştir. Mesela, yeni Başkent olan Ankara’nın yanında neredeyse küçük Paris gibidir. Yoksul Anadolu’nun bu yoksul kentinde yaşayan Mehmet Sadık Bey’le eşi Hafize Hanım’ın tek katlı mütevazi evlerinde tatlı bir heyecan yaşanmaktadır. Hafize Hanım’ın doğum sancıları başlamıştır. İlk çocukları dünyaya gelecektir. Mehmet Sadık Bey, kendi olanaklarıyla din eğitimi görmüştür. “Kızlar Mektebi”ni bitiren Hafize Hanım ise genç Cumhuriyetin ilk kadın öğretmenlerinden biridir. Akıllı ve bilgili bir kadındır. O günlerin küçük ve muhafazakar Malatya’sında kısa kollu elbise giyer, başına şapka takar. Tam bir Cumhuriyet öğretmenidir. Mehmet Sadık Bey, eşinin de teşvik ve zorlamasıyla dışarıdan sınava girerek ilkokulu bitirir. Önce Malatya Belediyesi’ne girer. Bir süre sonra Ziraat Bankası’na geçer.Biri ilkokul öğretmeni, diğeri banka memuru olan karı koca, maaşlarını birleştirir ve düzenli bir yaşam sürmeye başlarlar. O yıllarda memur ve öğretmen “elitten sayılır. Mehmet Sadık Bey ve Hafize Hanım, Malatya’nın saygın kişileri arasındadır. 13 Ekim 1927′de ilk çocukları dünyaya gelir. Çocuk erkektir. Adını “Turgut” koyarlar.
SADECE BİZİM EVDE RADYO VARDI
Eskiden devlet memurları orası senin, burası benim dolaşıp dururlardı. Ziraat Bankası memuru Mehmet Sadık Bey’in ilk nakil yeri Bilecik’in Söğüt ilçesidir. Söğüt, Turgut Özal’ın çocukluk anılarında önemli bir yer tutar. Cumhurbaşkanıyken, Söğüt’te geçen yıllarını, “Belki Söğütün hali vakti en iyi olanı bizdik. Çünkü memurduk. Memur o zaman en mutlu insandı. Babam banka müdürüydü. Annem öğretmendi. Eve iki maaş girerdi. Sadece bizim evimizde ve kaymakamın evinde radyo vardı. Başka hiçbir yerde yoktu” diye anlatacaktır. Söğüt’e geldiklerinde dört yaşında olan Turgut’un kişilik yapısı, tam altı yıl kaldıkları bu şirin ilçede şekillenmeye başlar. Dördüncü sınıfa kadar ilkokulu burada okur. Çocukluk arkadaşı Ali Ayvaz, onunla Söğüt’te geçen yıllarıyla ilgili şunları söyler: “Turgut Bey benim sıra arkadaşımdı. Aynı yıl ilkokula başladık. Dördüncü sınıfta da üç ay birlikte okuduk. Sonra onlar tayin olup Silifke’ye gittiler. Evlerine de girip çıkıyordum. Evlerinde arkadaşlarla saklambaç oynarken, sırayla ebe olurduk. Turgut da saklanırdı. Onu ararken yalancıktan görmezlikten gelirdik. O bulamıyoruz diye sevinirdi ama, aslında oyalayarak, onlara Malatyadan gelmiş kuru dutları, pestilleri yerdik. Yemişleri yedikten sonra gidip saklandığı delikte bulurduk. Turgut Bey sessiz bir çocuktu. Kavgacı değildi. Babası bazen evde bizi güreştirirdi. Çelimsizdim ama, yaşça ondan büyük olduğum için yeniyordum. O zaman babası, göbeğini hoplata hoplata gülerdi. Bazen de Söğütün hemen yanındaki dereye gidiyorduk. O dere yazın çok eğlenceliydi. Suya girip yıkanıyorduk. Kimsenin mayosu yoktu. Turgut Bey de, biz de çırılçıplak soyunup dereye giriyorduk. Turgut Bey de bizim gibi yüzmeyi o derede öğrendi.” Memur babanın tayini Silifke’ye çıkınca, küçük Turgut’un Söğüt serüveni sona erer. Orada geçen günlerini, ilk çocukluk arkadaşlarını hiçbir zaman unutmayacaktır. Küçük Turgut, babasının görevi nedeniyle ilk ve orta öğrenimini yurdun değişik yerlerinde tamamladı.
EŞEKTEN DÜŞTÜ, TÜRKİYE'NİN KADERİ DEĞİŞTİ
Silifke’de ilkokulu bitirip ortaokula başlayan küçük Turgut, renkli düşlerinin sonu olan talihsizlikle burada karşılaşır. Bu talihsizlik, Turgut’un kaderini de değiştirecektir. Çünkü eşekten düşüp kolu kırılmasa, belki askeri okula girecek ve istediği gibi iyi bir pilot olacak ama, birgün politikaya atılıp kitleleri coşkuyla dalgalandıramayacak, topluma o güne kadar duymadığı yepyeni şeyler söyleyemeyecek, önce Başbakan sonra Cumhurbaşkanı seçilemeyecek ve adını tarihe yazdıramayacaktır. Silifke’de eşekten düşen Turgut’un kolu kırılır. Götürülmediği doktor kalmaz ama, kolu tam anlamıyla iyileşmez. Kolundaki sakatlık yüzünden o yıllarda çok istediği halde askeri okula gidemeyecektir. Turgut Özal, kaderini etkileyen eşekten düşme olayını anlatırken, o günleri yeniden yaşar gibidir : “Ailece pikniğe gitmiştik. Akşam eve dönüyorduk. Eşeğe bindirdiler beni. Eşek, bizimle birlikte gelen ailenindi. O ailenin oğlunu da yanıma oturttular. Bir ara eşek hızlandı. Eşeğin semeri kaydı, ikimiz birlikte eşekten düştük. Ben kolumun üstüne düştüm. Acıyla kıvranıyordum. Yetişip kaldırdılar. Kolum fena kırılmış, kemik fırlayıp etimden dışarı çıkmıştı. Hemen doktora götürdüler. Doktor sarıp alçıya aldı, fakat bir türlü tutmadı, eğri kaldı. Babama bir kırıkçıyı tavsiye ettiler. Eve geldi, kolumu yeniden kırdı, sardı. Kolum iyileşti ama, sol koluma göre kısa kaldı. Böylece çok istediğim halde havacılık okuluna girip pilot olamadım.”
Pilot olma düşü sona eren Turgut Özal, babası Silifke’den Mardin’e atanınca, ortaokulu orada bitirir. Sıra lise öğrenimine gelmiştir. Fakat o yıllarda, birçok ilde olmadığı gibi Mardin’de de lise yoktur. Aile, Turgut’u paralı yatılı olarak Konya Lisesi’ne gönderir. Lise birinci sınıfı orada okur. Ortaokulu bitiren kardeşi Korkut’la birlikte bu kez Kayseri Lisesi’ne gider. Dayısı Süleyman Bey de (Hafize Hanım’ın kardeşi, Hüsnü Doğan’ın babası) Kayseri’de oturmaktadır, iki kardeş, dayılarının evinde kalırlar. Baba Mehmet Sadık Bey, Mardin’den Kayseri’ye tayinini ister. İsteği kabul edilecek ve aile tekrar biraraya gelecektir. Mehmet Sadık Bey’le Hafize Hanım, Malatya’da doğan Korkut ve Silifke’de doğan Yusuf Bozkurt’un eklenmesiyle sayısı üçe çıkan çocuklarını okutabilmek için ellerinden gelen tüm çabayı gösterirler. Çocukların üçü de zeki ve akıllıdır. Fizik olarak da birbirlerine çok benzerler. Turgut, Kayseri Lisesi’ndeki ilk aylarında biraz bocalayacaktır. Birinci dönem sonunda karnesinde beş zayıf vardır, ikinci dönemde çok çalışır ve bütünlemeye kalmadan sınıf geçer. Ertesi yıl mezun olur. Artık lise diploması elindedir ve üniversite yolu gözükmüştür.
