MİT istihbarat savaşlarının yaşandığı o döneme ait belgeleri yayınladı

Türk istihbarat tarihinin farklı zamanlarına ait bazı doküman ve ekipmanların sergilendiği Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanlığının 'sanal müzesi'nde yer alan gizli dinleme, görüntüleme ve mesajlaşma yöntemleri, istihbarat dünyasının bir dönemine ışık tutuyor. Sanal müzede, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde MİT Yerleşkesi'nde hedef alınan ve Cobra helikopterinden atılan harp başlıklı fişeklerin isabet ettiği araçlardan biriyle terör örgütü DEAŞ'e karşı sınır bölgelerinde yürütülen operasyonda hasar gören zırhlı aracın fotoğrafları da bulunuyor. Sanal müzede, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde Cobra helikopterinden MİT Müsteşarlığı Yerleşkesi Güney Nizamiyesi'nin hedef alınarak atılan 20 milimetre çapındaki harp başlıklı fişek kovanın fotoğrafı da bulunuyor. Sanal müzede Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından kurulan Teşkilat-ı Mahsusa'dan MİT Başkanlığına kadar kurumun tarihçesi ve logoları ile istihbarat tarihine ışık tutan önemli belge ve yazışmalar da yer alıyor. Bu belgelerden biri de Milli Emniyet Hizmeti'nin (MEH/MAH) Kahire'de bulunan dış istihbarat ajanlarının, 'Arabistanlı Lavrens' olarak bilinen İngiliz ajanına karşı yürüttükleri kontrespiyonaj çalışmaları neticesinde hazırladıkları 15 Haziran 1930 tarihli rapor. Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu. MİT'in sanal müzesinde göze çarpan casusluk malzemelerinden biri de sigara paketi. Sigara paketi görünümlü telsiz verici, bir ortamda yapılan görüşmenin ortam dışındaki herhangi bir yerden canlı olarak dinlenebilmesini sağlıyor. MİT'in sanal müzesinde göze çarpan casusluk malzemelerinden biri de topuklu bir erkek ayakkabısı. Türkiye aleyhine casusluk faaliyetinde bulunan bir kişiyi yakalayan MİT personeli yaptıkları incelemede, ayakkabısının topuğuna yerleştirilmiş gizli bir mikrofon tespit etti. Yapılan araştırmada söz konusu mikrofonun bir ortamda yapılan görüşmenin, ortam dışındaki herhangi bir yerden canlı olarak dinlenebilmesine olanak sağladığı belirlendi. Soğuk savaş döneminde Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ise ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. MİT ekibinin teknik aramalar sonucunda bir büyükelçinin makam odasında ele geçirdiği klimanın içerisine yerleştirilmiş telsiz dinleme cihazı. MİT'in sanal müzesinde içine mikrofon yerleştirilerek, ortam dinlenmesi yapılabilen kol saati, kemer ve dolma kalemler de bir dönem ajanların vazgeçilmez aksesuarları arasında yer alıyordu. Sanal müzede ''Çakmak Görünümlü Ses Kayıt Cihazı'' da yer aldı. Çakmak görünümlü, USB bağlantılı ve şarj edilebilir ses kayıt cihazı. Üzerinde bulunan küçük bir düğmeye basılmasıyla ortamdaki ses kaydının yapılmasını sağlıyor. Avrupa'da bir büyükelçilikte yapılan tadilat sırasında MİT ekibinin dikkati sayesinde telsiz dinleme sistemi ortaya çıkarıldı. Renginin diğerlerinden farklı olmasından şüphelenilerek bulunduğu yerden sökülen bir tuğla incelendiğinde, içerisine uzaktan kumanda edilebilen telsiz verici ve bataryaların yerleştirildiği belirlendi. MİT'in sanal müzesinde Revox Makaralı Ses Kayıt Cihazı da yer aldı. Türkiye'ye yönelik espiyonaj ve yıkıcı/bölücü faaliyetleri tespit etmek üzere yapılan dinlemelerde kullanılan cihaz , 1984'ten itibaren uzunca bir süre MİT tarafından kullanıldı. Müzede Radyo Şeklinde Alıcı Cihaz da yer aldı. Hedefin ofis veya evine yerleştirilen radyo şeklindeki cihazla vericinin gönderdiği sinyalleri ve sesleri alınıyor. Bulgaristan istihbaratı adına çalışan ve Türkiye'de yakalandıktan sonra yargılanarak 27,5 yıl hapis cezasına mahkum edilen Muzaffer Çengil'in şifreli haberleşmede kullandığı 'baskül telsiz' de sanal müzede sergilenen casusluk malzemeleri arasında yer alıyor. MİT'in sanal müzesinde Beşli Monitör Cihazı da yer aldı. Dinleme sisteminin parçaları arasında yer alan bu cihaz, analog telefon hatlarından gerçekleştirilen haberleşmeyi kaydetmek, dinlemek, arayan ve aranan numaraları kaydetmek üzere MİT mühendislerince tasarlandı. Analog telefon haberleşme sistemlerinin kullanıldığı 1980'li yıllarda hedef şahısların telefon haberleşmesinin dinlenmesinde kullanılan ÖSA-II cihazı, adını sistemi tasarlayan MİT mühendislerinin soyadlarının ilk harflerinden aldı. ÖSA-3A cihazı Tam 12 yıl boyunca izlenen Manukyan, 1968'de bir Rus ajan ile Fatih Ormanı'nda buluşması sırasında suçüstü yakaladı. Manukyan'ın casusluk için kullandığı kimi malzemeleri ormanlık alana gömdüğünü belirleyen MİT personeli, evinde yaptığı aramada ise sıra dışı bir haberleşme yöntemini ortaya çıkardı. MİT'in kontrespiyonaj (istihbarata karşı koyma) ekibi evin duvarındaki elektrik sigorta kutusu ile Rus casuslara iletmek istediği bilgiyi evde yokken sigorta kutusunun içerisindeki gizli bir bölmeye yerleştirerek haberleştiğini tespit etti. Sanal müzede Aselsan El Telsizi de yer aldı. VHF bandında çalışan bataryalı 4211 ve 4811 model el telsizleri, 1980'li yıllarda MİT tarafından aktif şekilde kullanıldı. Telsizler Aselsan'da çalışan Türk mühendislerce üretildi. Sanal müzede Sectel 9600 Kriptolu Telefon da yer aldı. Güvenli telefon görüşmelerinin yapılabilmesi için üretilen kriptolu telefon, MİT ve diğer gizli servisler tarafından uydu haberleşmelerinde kullanıldı. Sanal müzede Robot El Çantası da yer aldı. Toka kısmına yerleştirilen objektif sayesinde 1970-1990 arasında MİT tarafından gizli görüntüleme için kullanıldı. Sanal müzede Robot Star 50 Fotoğraf Makinesi de yer aldı. Özellikle soğuk savaş yıllarında yürütülen espiyonaj faaliyetlerinde tercih edilen fotoğraf makinesi, 1985'e kadar MİT'in envanterinde yer aldı. Sanal müzede Güvercin Ayaklarına Bağlanan Gizli Mesajlar da yer aldı. Güvercinin ayağına bağlanan plakalar, soğuk savaş döneminde istihbaratçıların gizli haberleşmede sıkça kullandıkları bir yöntemdi. Sanal müzede Doküman Kopyalama Çantası da yer aldı. Gizli dokümanları kayıt altına almak için kullanılan çantanın içinde yer alan fotoğraf makinesi ve ışık düzeneği, ele geçirilen dokümanın hızla görüntülenmesini sağlıyor. Sanal müzede Gizli Dinleme ve Görüntüleme Kaseti de yer aldı. 1970'lerde piyasada sıklıkla yer almaya başlayan S-VHS video kaset, yerleştirilen fotoğraf makinesi sayesinde gizli dinleme ve görüntüleme faaliyetlerine imkan sağladı. Soğuk savaş döneminde bazı Avrupa ülkelerindeki Türk büyükelçiliklerinde ele geçirilen gizli dinleme ve gözetleme malzemeleri ile bu dönemde kullanılan operasyonel teknik malzemeler de MİT'in sanal müzesinde yer buldu. Kravat iğnesi içerisine gizlenen 1,5 santimetre çapındaki gizli kamera da sergide yer alıyor. Sanal müzede Robot Kravat da yer aldı. Kravat iğnesi içerisine gizlenen 1,5 santimetre çapındaki gizli kamera 1965-1980 arasında kullanıldı. Sanal müzede Casus Taşı da yer aldı. Bulunduğu bölgenin coğrafi şartlarına uygun renk ve şekillerde tasarlanan casus taşları, operasyonel faaliyetlerde kullanılmak için basit şekillerde hazırlanan güvenli haberleşme metotları arasında yer alıyor. Sanal müzede Gizli Haberleşmede Kullanılan Sabun da yer aldı. İçerisi oyularak gizli mesaj yerleştirilmiş sabun bir çok operasyonda mesajın hedefe ulaştırılması için kullanıldı. Sanal müzede Minox Fotoğraf Makinesi de yer aldı. Ebatlarının küçük olması nedeniyle kolayca gizlenebilme ve dönemine göre yüksek kalitede fotoğraf çekebilme özelliğine sahip makine, soğuk savaş döneminde gizli servislerin espiyonaj faaliyetlerinde kullanıldı. Üretimine 1937'de başlanan cihaz, 1939 itibarıyla MİT'in kullandığı cihazlar arasında yer aldı. Sanal müzede Rokete Kamufle Edilmiş Haberleşme Sistemi de yer aldı. Türkiye'nin sınır bölgelerinde yürütülen operasyonlarda ele geçirilen roket mermisinin içine açılan oyukta gizli mesaj yer alıyor Sanal müzede Gizli Mesajlaşmada Kullanılan Kül Tablası da yer aldı. Kül tablasının altındaki boşluk keçe malzemeyle kapatılarak mesajların saklanmasında kullanılıyor. Sanal müzede Gizli Haberleşmede Kullanılan Spatula ve Tornavida da yer aldı. Mesajların saklanmasında kullanılan gizli hazneli spatula ve tornavidanın metal parçası ile ahşap kısımlarının birleştiği noktaya yerleştirilen yiv yardımıyla gizli hazneye ulaşılıyor. Sanal müzede Mesaj Taşıma Vidası da yer aldı. Vida başlarının yiv yardımıyla açılmasıyla küçük boyutlu mesajların yerleştirildiği boşluk ortaya çıkıyor. Vidanın gizli bölümü olarak kullanılan bu alan hedefe iletilecek mesajın dikkat çekmeden kolayca ulaştırılmasını sağlıyor. Sanal müzede IMCO Çakmak da yer aldı. Gizli haberleşmede kullanılan IMCO model çakmağın gaz hanesinin geniş ve çıkarılabilir bölümüne yerleştirilen mesajlar sayesinde ajanlar arasında gizli haberleşme sağlanıyor. Sanal müzede Şifreli Mesajlaşmada Kullanılan Mendil de yer aldı. Kumaş mendildeki kriptolu mesaj, sadece üzerine uygulanan kimyasal müdahale sonucunda görülebiliyor. Sanal müzede Şifreli Fotoğraf Kartları da yer aldı. İstihbarat tarihinde üzerine 'filme alınmış doküman görüntüsünü gizleme metodu' olarak bilinen yöntemin uygulandığı şifreli fotoğraf kartı. Bu gizli mesajlaşma yöntemi beyaz boşlukları bulunan herhangi bir fotoğraf kartına, bir veya birkaç dokümanın negatif birimlerinden agrandizör yardımıyla monte edilmesiyle elde ediliyor. Kimyasal maddeler kullanılarak görünür hale getirilen metin, bir büyüteç yardımıyla okunabiliyor. Sanal müzede Gizli Haberleşmede Kullanılan Plak da yer aldı. Şifre bloklarının ses kayıt yöntemiyle yerleştirildiği plak operasyonel bir faaliyet sırasında MİT tarafından ele geçirildi. Sanal müzede Kurye Mesaj Çantası da yer aldı. Gizlilik dereceli mesajların MİT'e bağlı birimlere dağıtımı sırasında, yetkili olmayan kişilerin eline geçmemesi için kullanılan evrak dağıtım çantasının güvenliğini üretildiği çelik malzeme ve kilit göbeği sağlıyor. Sanal müzede Maniple Cihazı da yer aldı. Mors alfabesiyle haberleşmede kullanılan maniple cihazı, genellikle uzak mesafelere ulaştırılmak istenen bilgiyi, elektrik ya da radyo sinyalleri aracılığıyla iletmeyi sağlıyor. Sanal müzede Şifre Tablosu da yer aldı. Mesajları kriptolama ve kriptolu mesajı açma işleminde kullanılan şifre tablosu MİT tarafından 2000'li yıllara kadar kullanıldı. Sanal müzede TESTAŞ Kripto Cihazı da yer aldı. Şifreli haberleşmede kullanılmak amacıyla Türk mühendisleri tarafından üretilen ilk kripto cihazı, 1985-1995'te MİT tarafından kullanıldı. Sanal müzede Teletype Teleks Perfere Cihazı da yer aldı. MİT tarafından 1975-1985 arasında aktif kullanılan cihaz, hedefe iletilmek istenen gizli mesajın haberleşme cihazı ya da kripto cihazında işleve sokulabilmesi için delikli ve şerit şeklinde kağıda basılmasını sağlıyor. Sanal müzede Hagelin Kripto Cihazı da yer aldı. Birden fazla kodlamayla mesajın yabancı istihbarat servislerince okunmasını zorlaştıran cihaz, 1951-1952 yıllarında İsviçre'de üretildi. Sanal müzede Kripto Defteri de yer aldı. Şifreleme/kapama ve şifre çözme/açma defterinden dış operasyonlarda şifreli haberleşme için yararlanıldı. Sanal müzede, MİT tarafından 1980'de yürütülen kontrespiyonaj faaliyeti sonucu Türkiye hakkında gizli bilgi sızdırmayı amaçlayan bir casusun evinde yapılan aramada şifreli haberleşmede kullanılan bir tür kod kılavuzu özelliğini taşıyan şifre blokları da yer aldı. Sanal müzede Kripto Defteri de yer aldı. Şifreleme/kapama ve şifre çözme/açma defterinden dış operasyonlarda şifreli haberleşme için yararlanıldı. Sanal müzede Buhar Pülverizatörü ve Zarf Dikme Ekipmanı da yer aldı. Bu cihazlar, operasyonel faaliyetlerde mektupların fark edilmeden açılması ve kapanmasına imkan tanıyor. Sanal müzede Maymuncuk Seti de yer aldı. Deri kılıf içerisinde yer alan ve maymuncuk yapımında kullanılan metal şeritlerden oluşuyor. MİT tarafından üretilen ve operasyonel faaliyetlerde kullanılan maymuncuk seti el yapımı olması açısından önem taşıyor. Sanal müzede Anahtar Kalıbı Alma Aparatı da yer aldı. Bu aparatla kalıbı alınacak anahtarın macun üzerine yerleştirilerek, hızla kalıplanıyor. Sanal müzede Parmak İzi Alma Ekipmanı da yer aldı. 1960'tan 1970'li yılların sonuna kadar kullanılan parmak izi alma ekipmanında, farklı renkteki pudralar ve muhtelif kimyevi ya da mürekkep kullanılıyor. Sanal müzede Parmak İzi Mukayese Cihazı da yer aldı. MİT tarafından 1970-1990 arasında kullanılan cihazdan parmak izini ve şüpheli parmak izini kıyaslamak için faydalanılıyor.