Zihnin en tuhaf oyunlarından biri, halk arasında takıntı olarak bilinen obsesyon hastalığı... Yani Obsesif Kompulsif Bozukluk. Kişinin düşüncelerini değil, düşüncenin kişiyi yönlendirmesi, abartılı düşüncelerin getirdiği takıntılar... Ve bunlara bağlı olarak kişinin geliştirdiği, zihnini rahatlatmak için oluşturduğu bir takım ritüeller. Bu, mikroplardan korunmak için saatlerce, elleri soyulana kadar yıkamak da olabiliyor, yakınlarına kötü bir şey olacak korkusunu bastırmak için mantıksız da olsa üç defa bir kapıya vurmak da... Zamanla kişi kötü düşünceler ve bunları savmak için yaptıkları arasında kalıp işlevsiz hale gelebiliyor. Kaygı ve baskı ortamlarının obsesyonu tetiklediği biliniyor. Özellikle pandemi dönemi obsesyonların artması konusunda müthiş bir zemin uzmanlara göre. Üstelik yersiz de olmayan bir hayat kaygısı, hastalanma ve temizlikte bir hata yapma endişesi obsesyonları artırıyor.
Psikolog Ayhan Altaş, pandemi ve obsesyon bağlantısını şöyle anlatıyor: "Obsesyon kaygı temelli bir sorundur. Kaygı düzeyinin artması obsesyonların ve kompulsiyonların artmasına neden olur. Pandemi ise bizim en temel patolojimiz, ölüm korkusunu tetiklendi. Sürekli hastalıktan ölen insanların gündem olması kaygı düzeyimizi artırdı. Bu dönem psikolojik problem yaşayan herkesin mevcut sorununu şiddetlendirdi. Psikolojik sorun yaşamayan kişiler bu dönemde sorun yaşamaya başladı. Haliyle, pandemi kaygı düzeyimizi artırdığı için kaygı sorunu olanların obsesyonları da daha fazla şiddetlendi."
KOCASIYLA İLİŞKİYE GİRMİYOR
Psikolog Mustafa Gödeş ise bu dönem özellikle temizlik takıntısının arttığı görüşünde: "Pandemi döneminde sıklıkla görülen obsesyon ve kompulsiyonların başında doğal olarak temizlik takıntısı ve ölümle ilgili tekrarlayan düşünceler gelmektedir. Ancak bu dönem o kadar özel bir dönem ki, normal şartlar altında obsesyon olarak değerlendirilebilecek temizlikle ve ölüm korkusuyla ilgili bazı aşırı hassasiyetlerin gerçeklik payı da bulunduğundan bunların ne derece obsesyon, ne derece gerçeklik olduğu ruh sağlığı çalışanları tarafından daha dikkatli değerlendirilmeye başlamıştır." Psikolog Cem Keçe bu dönem artan temizlik takıntısının ulaştığı noktayı bir vaka örneğiyle açıklıyor.
Öyle bir vaka ki bu, pandemide artan obsesyon vakalarının geldiği noktayı da açıklıyor aslında: "Pandemi öncesinde terapiye gelen danışanlarımdan 25 yaşındaki bir genç kadın, hastalanma ve kusma konusunda takıntılıydı. Çevresinde hasta görünen herkesten kaçıyor, hastalanmamak için her yere el dezenfektanı taşıyor, umumi tuvaletlere girmiyordu. Mikroplarla temas edebileceğini düşündüğü için eve gelir gelmez ayakkabılarını, tüm giysilerini de çıkarıp yıkıyor, duş alıyordu. Kimsenin evine gitmiyor, dışarıda yemek yemiyor, evine kimseyi davet etmiyordu. Pandemiden sonra Obsesif Kompulsif Bozukluk belirtileri iyice artmış ve artık evden hiç dışarı çıkmaz olmuştu. Eşi işten geldiğinde, tıpkı kendi yaptığı gibi tüm giysilerininin ve kendisinin yıkanması konusunda zorlamaya başlamıştı. Hatta son zamanlarda eşini kapıda soyup, tüm vücudunu dezenfektanlarla sildikten sonra eve alabiliyor ve o şekilde banyoya girip duş almasını istiyordu. Eşiyle cinsel ilişkiye giremiyor ve temizlik takıntısı nedeniyle sık sık kavga ediyorlardı."
MANTIKSIZ OLDUĞUNUN FARKINDALAR
Psikolog Cem Keçe, pandeminin özellikle en çok arttırdığı temizlik takıntısının kökenlerinin ise şöyle özetliyor: "Temizlik-titizlik takıntısı olanlar genellikle mikropların, kirin, nefesin üzerlerine bulaşmasından korkarlar. 'Mantıksız' olduğunun farkındadırlar ama döngüden kurtulamazlar. Saatlerce kendilerini yıkayarak, korktukları şeyin bulaşmasından korunmaya çalışırlar.
