Tiroid bezinin sağlıklı olması vücudumuzdaki sistemlerin doğru çalışması için çok önemli. Birçok olumsuzluğun yanı sıra alınan aşırı kilo alımının da sorumlusu tiroid bezi olabilir Endokrin yani iç salgı bezlerinde hasara bağlı oluşan hastalıklar, tüm dünyada sıklıkla karşılaşılan hastalık grubunu oluşturuyor. Bu grubun başını diyabet çekiyor olsa da özellikle tiroid hastalıkları da önemli bir yer tutuyor. Ülkemizde her 100 kişiden 40'ında tiroid sorunu, 30'unda guatr görülmekte. Ayrıca sağlık verilerine göre yetersiz tiroit hormonu üretiminden kaynaklanan, kilo kaybını zorlaştıran başlıca hastalıklardan olan hipotiroidinin sıklığı yüzde 5 gibi görünmesine rağmen toplumun yarısından fazlasına tanı konmadığı tahmin ediliyor. Peki tiroid bezini bozan besinler neler? Hipotiroid hastalığına sebep olan besinler hangileri? Tiroid hormonu vücutta neleri düzenler? Tiroidin az çalışması ya da tiroidin fazla çalışması neye sebep olur? İşte tüm bu soruların cevabını Uzman Diyetisyen Selahattin Dönmez sizler için cevapladı...
Bu kadar yaygın bir hastalık grubu olmasına rağmen tiroidle ilintili hastalıkların tanısı kolay konmaz. Çünkü tiroid hastalıklarında karşılaşılan şikayetler çoğu zaman bahar yorgunluğu, mevsim değişikliği denilerek geçiştirilir. Cilt kuruluğu, deri döküntüleri, saçlarda kuruluk ve saçın kalitesinde bozukluk, sinirlilik, çabuk yorulma gibi semptomlar genellikle tiroid hastalığının göstergesidir. Bunun yanında yaşlanma süreci tiroid fonksiyonunu etkileyen faktörlerdendir. Yaşla birlikte hipotiroidi görülme sıklığı artar. Ek olarak ilaçlar, enfeksiyon, sigara, stres gibi çevresel etmenler de tiroid hastalıklarının oluşumunu tetikler. Tiroid bezi boynumuzda Adem elması çıkıntısının hemen altında bulunan küçük, kelebek şeklinde bir bezdir. Ağırlığı 30 gramdan az olsa da vücuttaki her dokuyu ve hücreyi etkileyen hormonlar üretir.
METABOLİK SÜREÇLERİN SORUMLUSU
Tiroid zihinsel fonksiyon için çok büyük önem taşır, anne karnında ve doğumdan sonraki ilk birkaç yılda beynin büyüme ve gelişimini sağlar. Tiroid bezi organizmada büyüme ve gelişme, bilişsel işlevler, vücut ısısı, kalp atım hızı, karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasının düzenlenmesi gibi birçok süreci kontrol eder. Tiroid hormonları glikozun yani şekerin hücreler tarafından tutulmasını artırır ve pankreastan insülin salınımını uyarır böylece kanda şekerin yükselmesini önler. Bunun yanında bu hormonlar kemiklerin büyüme ve olgunlaşmasında görev alır, tiroid bezinden üretilen kalsitonin hormonu kandan kemiğe kalsiyumun taşınmasını sağlayarak bu etkinliği daha da artırır. Tüm bunlara bakıldığında tiroid bezinin vücutta çok geniş bir etkiye sahip olduğu söylenebilir.
YAVAŞ ÇALIŞIRSA KİLO KAYBI ZORLAŞIR
Tiroid bezinden üretilen hormonlar özellikle kilo üzerinde çok etkindir. Tiroid hormonları vücutta depo yağların yakımını desteklerken, protein döngüsünde görevli enzimlerin yapımında rol oynar. Bu hormonlar ayrıca vücudumuzdaki enerji birimleri diyebileceğimiz mitokondrilerin sayı, hacim ve aktivitesini artırarak hücresel metabolik aktiviteyi hızlandırır. Bunun yanında mitokondrinin iç yüzeyindeki ana solunum zincirindeki enzim aktivitelerini artırmada da rol oynayarak vücutta enerji kullanımı ve ısı üretimini destekler.
Hipertiroidi hastalarında metabolizma hızı iki katına kadar yükselir, tam tersi eğer ki vücut tiroid hormonunu hiç üretemezse metabolizma yarı yarıya yavaşlar bu da kilo kaybını ciddi düzeyde zora sokar.
