Özellikle 30 yaş üstü kadınlarda görülen polikistik yumurtalık sendromu endokrin bozukluğu sonucu karşılaşılan bir rahatsızlık. Bu hastalığın belirtileri neler, tedavide hangi yollara başvuruluyor? Hem bunların cevabını arayalım hem de diyet programını inceleyelim.
Polikistik yumurtalık sendromu, üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen endokrin bozukluktur. Görülme sıklığı yüzde 4 ile 18 arasında değişir. Daha çok 30 yaş ve sonrası kadınlarda görülen bu sendrom hem genetik hem de çevresel faktörlerle ortaya çıkmaktadır. Hastaların yumurtalıklarında kistler bulunur ve yumurtalama fonksiyonu bozulur.
Yumurtalıklarında kistlerin bulunması erkeklik hormonu olan androjenin yüksek miktarda salgılanmasına neden olur. Bu durum da adet düzensizlikleri, doğurganlığın azalması, vücutta kıllanma gibi şikayetlerin oluşmasına zemin teşkil eder. Ayrıca androjen fazlalığına bağlı olarak vücutta kan şekerini dengelemekte görev alan insülin hormonu etkisiz hale gelir ve insülin direnci oluşum riski artar. Polikistik yumurtalık sendromu ayrıca tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, lipid bozuklukları, kalp damar hastalıkları, meme ve endometrium kanseri gibi hastalıkların gelişim riskini de artırmaktadır.
Hekimler polikistik yumurtalık sendromu tanısı için sıklıkla Rotterdam veya National Instutes of Health kriterlerini kullanmaktadırlar. National Instutes of Health'e göre polikistik yumurtalık sendromunun tanı kriterleri androjen fazlalığı, yumurtlamanın az veya hiç olmaması, adet düzensizlikleri ve yumurtalıklarda kistin olmasıdır. Rotterdam kriterlerine göre ise bu şikayetlerden ikisinin varlığı tanı koymak için yeterlidir.
ŞİŞMANLIKLA İLİŞKİLİ
Yağlanma ve şişmanlık polikistik yumurtalık sendromu için en önemli risk faktörüdür. Çünkü kadınlarda aşırı yağlanma sonucunda artan yağ dokusu hormon dengesini bozar, androjen artışına neden olmaktadır. Bunun yanında polikistik yumurtalık sendromu olan kadınlar da fazla kilo açısından risk altındadır, polikistik yumurtalık hastalığına sahip kadınların yüzde 30 ile 75'i fazla kilolu ya da obezdir. Yani normal kilolu kadınlarda da polikistik yumurtalık sendromu görülse de şişman kadınlarda görülme olasılığı daha fazladır denilebilir.
