Dünya koronovirüs paniği yaşıyor. Bu panikten sadece yetişkinler değil çocuklar da etkileniyor. Her gün gazetelerde, TV kanallarda ve internette yayınlanan ölüm haberleri ve korkunç görüntüler çocuklarımızda bir kaygı bozukluğuna neden oluyor. Peki çocuklarımıza bu büyük tehlikeyi, endişeye sevketmeden nasıl anlatalım? Gelişim ve ebeveyn psikoloğu Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk bu soruya cevap verdi.
İŞTE GELİŞİM VE EBEVEYN PSİKOLOĞU PROF. DR. AYŞE BİLGE SELÇUK'UN AÇIKLAMALARINDAN BAŞLIKLAR
İnsanı en fazla korkutan, bilinmeyendir. Gelecek bizi bazen bunun için endişelendirir. Yeni bir yere taşındığımızda, iş veya okul değiştirdiğimizde, alıştığımız çevreden, alıştığımız insanlardan ayrıldığımızda endişe duymamızın sebebi budur. Ülke savaşa girdiğinde veya ülkede salgın bir hastalık baş gösterdiğinde de yine bizi korkutan şey bilinmeyendir, yarın ne olacağı...
YETİŞKİNLERİN BELİRSİZLİKLERLE BAŞ ETMESİ DAHA KOLAYDIR
Bilinmeyen durumlar her yaştan insanı endişelendirir. Ama yetişkinlerde öz-denetim dediğimiz temel kontrol becerisi daha gelişmiş olduğundan belirsizlikle baş etmeleri daha kolay olur. Elbette yetişkinlerin de bazıları kişilik olarak daha kaygılıdır. Yine de o durumda bile kendilerine göre bazı çözümleri daha rahat bulabilirler. Yetişkinler daha bilgili ve tecrübelidir; sosyal destekleri daha fazladır.
ÇOCUK DAHA FAZLA ETKİLENİR
Peki belirsizliğin kaygıyı arttırdığı durumlarda çocuklar ne hissederler, anne babalara bu gibi durumlarda ne düşer? Çok güncel bir durum, koronavirüs salgını üstünden bu soruyu cevaplamaya çalışayım: Çocuk, olayın (savaş, deprem, kaza veya salgın) ölçeğine bakar. Eğer olay büyük ölçekli ise, çok insanı etkiliyorsa, daha fazla etkilenebilir. Daha lokal ise, etkisi belli bir bölge ve o bölgedeki insanlarla sınırlıysa, çocuk daha az kaygı duyacaktır.
TRAVMA DAHA BÜYÜK OLUR
Koronavirüs salgını durumunda olay büyük ölçekli ve herkesi etkileme ihtimali var. Bu, çocukların kaygısını arttırır. Çocuk, olayın (savaş, deprem, kaza veya salgın) hayatını ne kadar etkilediğine bakar. Eğer etkiliyor ise, hayatında değişikliklere sebep oluyor ise, daha fazla etkilenir, kaygılanabilir. Koronavirüs durumunda okulların, kursların, tiyatro, sinema gibi eğitim ve eğlence yerlerinin kapanması, önlem olarak evde kalınması, kalabalık yerlerden uzak durulması çocukların günlük hayatlarını pek çok bakımdan ciddi şekilde değiştirdi. Bu bakımdan, koronavirüsün diğer tüm toplumsal travmalara kıyasla çocukların hayatını daha yakından etkilediğini söylemeliyiz.
