Doç. Dr. Suna Yapalı, uzamış ishale yol açan 10 nedeni anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu. HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU Bağırsakta yapısal bir sorunun olmadığı ve fonksiyonel bozukluk olarak tanımlanan karın ağrısı, şişkinlik, ishal ve/veya kabızlık yakınmaları ile seyreden ve yaşam kalitesini bozan bir durum. Kesin nedeni tam bilinmemekle birlikte; iç organların duyarlılığında artış ve aşırı kasılma, beyin-bağırsak ilişkisinde bozulma, hormonal, çevresel ve psikososyal bozukluklar ile ilişkili olduğu öne sürülüyor. Hastalık bazen bir bağırsak enfeksiyonunu takiben de ortaya çıkabiliyor. ENFEKSİYONLAR Tropikal bölgeler ve gelişmekte olan ülkelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat eden kişilerde o bölgeye özgü paraziter, viral ya da bakteriyel bir enfeksiyon ishal sebebi olabiliyor. Seyahat öyküsü mutlaka hekime bildirilmeli, hekime başvurmadan ishal kesici ilaçlar alınmamalı. İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı iltihabi bağırsak hastalıkları çatısında yer alan iki önemli hastalık. Ülseratif kolitte kanlı ishal, Crohn hastalığında ise karın ağrısı ve ishal ön planda oluyor. Halsizlik, kilo kaybı, karın ağrısı, şişkinlik gibi bağırsak şikayetlerinin yanı sıra bel ağrısı, eklem ağrısı, göz ve cilt bulguları da görülebiliyor. Tanı endoskopik tetkiklerle konuluyor. İltihabi bağırsak hastalıkları kronik hastalıklar olduğu için, ömür boyu takip ve tedavi gerektirdiklerinden ve sindirim sistemi kanseri için risk oluşturduklarından erken tanı konulması oldukça önemli. ENDOKRİN HASTALIKLAR Uzamış ishal bağırsağı ilgilendiren durumlar dışında sistemik bir hastalığın da habercisi olabiliyor.Tiroit bezinin aşırı çalıştığı hipertiroidizm, bazı tiroit kanserleri ya da bağırsağın sinirlerinin de hasarlanmasına sebep olan diyabet hastalığı ishale yol açabiliyor. İLAÇLAR Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı'Reçeteli veya reçetesiz kullanılan ilaçların yan etkisi, bitkisel ürünler ve zayıflama ilacı olarak pazarlanan ürünlerin muhteviyatına bağlı olarak ishal ortaya çıkabilir. Hekime başvurulduğunda kullanılan ilaç ve destek tedavilerin tam bir listesini, ilaçların başlangıcı ile şikayetin başlangıcı arasındaki zamanlamayı bildirmek gerekir. İlaca bağlı ishaller, ilacın kesilmesini takiben düzelir' diyor. KRONİK PANKREATİT Pankreas sindirim enzimlerini ve insülin salgısını sağlayan, vücudun önemli bir iç ve dış salgı bezi. Pankreas enzimlerinin yetersizliği sindirimin ve ince bağırsaktan emilimin azalmasına bağlı ishalleri ortaya çıkarabiliyor. Sık ve yüksek miktarda alkol tüketimine ve diğer birçok sebebe bağlı olarak pankreasta kalıcı fonksiyon bozukluğu ve yapısal hasarın oluştuğu kronik pankreatitte karın ağrısı, kilo kaybı ve yağlı ishaller görülebiliyor. Bazı pankreas tümörlerinde de ishal yakınması olabiliyor. AMELİYATTAN SONRA Mide, safra kesesi, ince bağırsak ve kalın bağırsak ameliyatlarından sonra ishaller görülebiliyor. Yakın zamanda ameliyat öykünüz varsa, bu durumun ameliyat ile ilişkisi olup olmadığını hekime danışmalısınız. LAKTOZ İNTOLERANSI Süt ve süt ürünlerinden alınan laktoz şekerinin emilimini sağlayan laktaz enziminin yetersiz olması ya da işlev görmemesi nedeniyle ortaya çıkan laktoz intoleransında ishal, gaz, şişkinlik ve karın ağrısı ortaya çıkıyor. Tehlikeli bir durum olmamasına rağmen, kişinin yaşam kalitesini etkiliyor. Tanı genellikle yakınmaların süt ve sütlü ürünler ile ilişkisinin belirlenmesi ve diyetten uzaklaştırılınca semptomların düzelmesi ile konuluyor. ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı da buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi gluten içeren besinler ile ince bağırsakta olusan hasar sonucunda emilim bozukluğu oluşturarak ishale yol açan bir etken. İshalin yanısıra karın ağrısı, gaz-şişkinlik, kilo alamama, demir eksikliği ve vitamin eksiklikleri görülebiliyor.Günümüzde birçok kişi gaz ve şişkinlik yakınmaları nedeniyle ya da kilo verme amaçlı kulaktan dolma bilgilerle diyetlerindeki gluteni kesiyor oysa bu çölyak hastalığı olan kişilerin tanısını zorlaştırdığından, hekime danışmadan kesinlikle yapılmamalı. KOLON KANSERİ Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı 'Uzamış ya da tekrarlayan ishaller kolon kanserinin habercisi olabilir. Karın ağrısı, dışkılama alışkanlıklarının değişmesi, kanlı ve sümüksü dışkı, seyrek dışkılama ve ardından ortaya çıkan ishal bağırsakta büyümüş ve hafif tıkanıklığa sebep olmuş bir tümöre bağlı olabilir' diyor.