BİPOLAR BOZUKLUK NEDİR?
Bipolar bozukluk (iki uçlu duygudurum bozukluğu) bir diğer adıyla manik-depresif hastalık, kişinin duygu durumunda, enerjisinde ve sosyal aktiviteleri tamamlama yetisinde bozulmalara neden olan psikolojik hastalıktır.
Kişinin ruh halinde çarpıcı değişikliklere yol açan yükselme ve alçalma dönemleri, depresif ve manik 'ataklar' olarak tanımlanmaktadır. Bazı kişiler depresyona ya da maniye daha yatkın olurken bazı kişilerde belirtiler, iki uç duygu durum arasında gidip gelme (karma epizot) şeklinde olabilmektedir. Toplumda her 100 kişiden % 1-2'sinde görülen bipolar bozukluk, sıklıkla genç erişkenlikte 15-35 yaş aralığında ortaya çıkan, kadın ve erkekte eşit olarak görülen bir rahatsızlıktır.
MANİ NEDİR?
Maniye girmiş kişi son derece neşelidir. Güler şarkı söyler, herkesle sohbet eder ancak hasta neşeli olmakla birlikte kolaylıkla da sinirlenebilir. Bipolar hastalığı (duygudurum bozukluğu) olan kişilerin fikirlerini eleştirmeye, taşkın davranışlarını engellemeye çalıştığınızda da büyük bir öfkeye kapılabilirler. Mani 'anormal' bir durumdur ve kişi neşeli, mutlu, espirili ve enerjik olmasına rağmen kişinin tüm sosyal uyumu bozulmuştur.
BİPOLAR BOZUKLUK (MANİK DÖNEM) BELİRTİLERİ NELERDİR?
· Uyku problemleri (uyku ihtiyacında azalma)
· Oldukça yükselmiş (öforik) duygudurum
· Artmış enerji, etkinlikler ve yerinde duramama hali
· Konsantrasyonda azalma
· Cinsel istek artışı
· Çok para harcama
· Kişinin kendi kabiliyeti konusunda gerçek olmayan inanışlara sahip olması
· Yargılama kapasitesinde azalma
· Düşünme ve konuşma içeriğinde artış
· Tahrik edici, uygun olmayan davranışlarda artış
· Alkol ve madde kullanımında artış
Bipolar belirtilerinin üç veya daha fazlasının her gün görülmesi ve bir hafta veya daha uzun sürmesi gerekmektedir. Mani dönemi ani başlar ve tedavi edilmezse haftalarca sürebilir. Kişi genelde mani dönemi yaşarken hasta olduğunu fark etmez ya da tedaviyi reddetme eğilimindedir.
Manik atağın başlangıcında ya da bağımsız bir atak olarak da görülebilen bir diğer durum da hipomanidir. Hipomani fazı, üretkenliğin arttığı ancak manik belirtilerin daha hafif olduğu bir dönemdir. Hipomani fazında belirtiler genellikle kişinin okul, iş ve sosyal çevresiyle bağlarını etkilemeyecek derece görülürler. Belirtiler en az 4 gün görülmektedir.
BİPOLAR DEPRESİF ATAĞA DÖNEME AİT BELİRTİLER NELERDİR?
· Umutsuz ve karamsar olma
· Üzgün endişeli ve mutsuz hissetme
· Yaşamdan zevk alamama
· Enerji azlığı
· Unutkanlık
· Konsantrasyon güçlüğü
· Değersizlik hissi
· İştah değişikliği; kilo kaybı ya da kilo alımı
· Fazla uyuma, uykuya dalmakta güçlük çekme, geceleri sık uyanma
· Çaresizlik ve değersizlik hisleri
· Ölüm ya da intihar düşünceleri
Depresif dönemde de, en az beş belirtinin iki hafta ya da daha fazla sürmesi beklenir. Depresif ve manik atakların ağır yaşandığı durumlarda da halüsinasyon ve hezeyan gibi psikotik belirtiler de görülebilmektedir.
