Sabah Memurlar, okuyucularından gelen soruları yanıtladı. Sabah gazetesi ekonomi yazarı Faruk Erdem, sorulan soruları tek tek cevapladı. Tazminat alma şartları nelerdir? Emeklilik yaşı kaç? Merak edilen tüm sorular ve cevapları...
Soru: Tahsilat için bir başka ile giden bir çalışan orada mesai saatleri dışında kaza geçirirse bu iş kazası sayılır mı? Semih BAY
Cevap: Mesai saatleri dışında da olsa o şehirde şirket adına bulunduğu için bu bir iş kazası sayılır ve SGK'ya bildirilip gereğinin yapılması gerekir. İş kazası sayılması için sadece iş yerinin içinde olması şartı bulunmuyor. İşle ilgili,ya da yöneticinin emriyle dışarı çıkan bir çalışan kaza geçirirse bu iş kazası sayılıyor. Yine şirkete ait araçla evine giderken de kaza olursa bu iş kazası kabul ediliyor.
Soru: Bir firmada sigortalı olarak çalışıyorum. İki yıl sonra yaş şartım dolacak ve emekli olacağım. Geçtiğimiz yıl eşimi kaybettim. Şimdi onun maaşını alıyorum. Acaba emekli olduğumda eşimden dolayı aldığım para kesilir mi? Meltem ŞAHİN
Cevap: Ölen sigortalının geride kalan eş, çocuk, anne ve babasına belli kurallar çerçevesinde maaş bağlanıyor. Ölen sigortalının eşine maaş bağlanırken herhangi bir geliri olup olmadığına bakılmıyor. Yani çalışıyor olmanız bu maaşı almanıza engel değil. Zaten size de maaş bağlanmış. Burada aranan tek şart, ölüm tarihinde yasal evlilik bağının bulunması. Gelirinizin ölüm aylığını engellememesi durumu emekli olmanız halinde de geçerli. Yani iki yıl sonunda emekli olduğunuzda hem kendi emekli maaşınızı alabilir, hem de eşinizden dolayı ödenen ölüm aylığını alabilirsiniz. Emekli olmanız halinde maaşınız kesilmez.
Maaşınızın kesilmesine sebep olacak tek değişiklik evlenmenizdir. Yeni bir evlilik yaparsanız ölüm maaşı kesilir. İkinci evliliğinizin boşanma ya da ölüm nedeniyle bitmesi halinde ise önceki eşinizden aldığınız ölüm aylığı yeniden bağlanır.
İkinci eşinizden de ölüm aylığı alma durumu ortaya çıkarsa bu kez ikisinden en yüksek olanı tercih edebilirsiniz.
Soru: İki ayrı işte çalışma imkanım oluyor. Her iki işveren de buna izin veriyor. Bu şekilde çalışarak daha çok prim ödediğim için erken emekli olabilir miyim? Yusuf Ziya
Cevap: Sosyal güvenlik sistemimiz bir kişinin birden fazla iş yerinde sigortalı olarak çalışmasına izin veriyor. Böylece her iki iş yerinde de 30 günlük sigortanız yatırılabilir. Bu durum size 60 gün kazandırmıyor maalesef. Kaç iş yerinde çalışırsanız çalışın o ay için 30 günlük prim hesabınıza geçiyor. Ama bir yerde 20 diğerinde 10 gün çalışılıyorsa bunun toplamı 30 geçerli oluyor.
Burada iki yerden de kazanç bildirildiği için prime esas kazancınız artıyor. Bu da ileride emekli maaşınızı artırıcı bir etken oluyor. Ama çok yerde çalışıyor olmak erken emeklilik imkanı vermiyor. Yatırılan kazançların, prime esas kazanç üst sınırından (brüt asgari ücretin 7.5 katı) fazlası emeklilik hesabında kullanılamıyor. fazla yatan kısmın
Soru: Ben işe başladıktan sonra mahkemeye giderek yaşımı iki yıl büyüttüm. Ancak SGK'da emeklilik tarihim geldiğinde 2 yıl beklemem gerektiğini yaş şartının dolmadığını söylediler. Bu doğru bir uygulama mı? Murat KARASU
Cevap: Yaşı büyüttüğünüzden dolayı emeklilik talebinizin reddedilmesi doğru ve kanun gereği yapılması gereken bir durumdur. Mahkemeye başvurmanız size fayda sağlamaz çünkü bu konuyla ilgili daha önceden anayasa mahkemesi kararı var ve bu kararla 'ilk defa sigortalı olunduktan sonra yapılmış yaş düzeltmelerinin emeklilik hesaplarında geçerli sayılmamasının anayasaya aykırı olmadığı" belirtilmiştir. Bu sebeple ilk işe başladığınız tarihte kaç doğumluysanız emeklilikte de bu tarih geçerli olacaktır.
