Milyonlarca vatandaşı ve emekli olanları ilgilendiren konularla ilgili bilinmeyenleri Sabah Memurlar yanıtlamaya devam ediyor. Emekilik hesaplaması nasıl yapılır? Şartları nelerdir? Tazminat alma ve işsizlik maaşı alma şartları nelerdir? İşçi ve işverenin yasal hakları nelerdir? Bu gibi milyonlarca çalışanı ilgilendiren soruların cevapları Sabah Memular'da...
Soru: 1987 yılı sigorta girişliyim. Ekim 2018'de prim gün sayısını ve yaşı tamamladım. Ancak işyerime emeklilik müracaatı yapmadım. Halen aynı işyerinde çalışıyorum. İleride emeklilik maaşında eksilme ya da artma gibi bir etkisi olur mu? Zekeriya
Cevap: Emeklilik kendiliğinden değil başvuru ile gerçekleşiyor. O yüzden istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Burada hesabı siz yapacaksınız. Örneğin şu an işinizde 10 bin lira maaşınız var emekli olduğunuzda 3 bin lira alacaksanız emekli olmanız mantıklı değil. Ancak çalıştıkça emekli maaşı düşmez hatta maaşınız yüksekse artabilir. Bu arada emekli olduktan sonra çalışmaya devam edebilir ve iki maaşı birden alabilirsiniz.
Soru: Sigortalı iken işyerinde iş kazası geçirdim. Sağ kolumdan iki defa ameliyat oldum. SSK, "100/10 oran olursa emekli olabilirsin" dedi. Hastane de "2 haftaya oran SSK'ya gider" dedi. Benim emekli olmam mümkün mü? Özcan ATAŞ
Cevap: İş kazası geçiren sigortalılar için geçici işgöremezlik ödeneği ya da bir nevi emeklilik olan sürekli işgöremezlik ödeneği bulunuyor. Buna hastanenin verdiği rapora göre SGK karar veriyor. Emeklilik için ise malulen emeklilikte en az yüzde 60 iş gücü kaybı isteniyor. Ayrıca en az 1800 gün prim şartı da aranıyor. O yüzden yüzde 10 işgücü kaybı ile malulen emekli olamazsınız. Geçici ya da sürekli işgöremezlik ödeneğinden birisi size bağlanacaktır.
Soru: Doğuştan yüzde 50 ağır görme engelliyim ve 2010 yılda rapor aldım. 2008 öncesi SGK girişim var. Toplam prim günüm 2000. 3'üncü derece vergi indirimi aldım. Hastalığım ilerledi ve benim engelli emeklisi olmam için uzun zaman gerekli. Doğuştan engelli olan kişi hastalığı ilerlediği zaman hangi şartlarda emekli olur? Hamit Karaaslan
Cevap: Engelli emeklilikte belli bir süre ve prim ödemeniz gerekiyor. İşe giriş tarihinize vermemişsiniz. Ancak 2008 öncesi için 19 yıl ve 4240 gün gerekiyor. Eğer rahatsızlığınız ilerlediyse tekrar başvurup oranı yükseltebilir böylece daha kısa zamanda emekli olabilirsiniz
Soru: 13.06.1972 doğumluyum. 1980'de Almanya'ya gittik, halen Berlin'deyim. 03.03.2003 tarihinde Alman vatandaşlığına geçtim. Türkiye için sadece mavi kartım var. Türkiye'de hiç çalışmışlığım yok. Askerliği ertelemiştim, Alman vatandaşı olunca, o da ortadan kalkmıştı. Türkiye'den emekli olabilmek için ne yapmalıyım? Türkiye vatandaşlığına geri dönmek gerekiyor mu? Erdoğan OKUMUŞ
Cevap: Sigortalıların yurt dışında çalıştıkları süreleri borçlanma hakları bulunuyor. Ancak bu borçlanılan sürelerde Türk vatandaşı olma şartı bulunuyor. Dolayısıyla siz de 18 yaşından sonra Türk vatandaşı olarak geçirdiğiniz süreleri borçlanabilirsiniz. Buna göre de emeklilik için prim kazanabilirsiniz.
