Emekli olma şartları nelerdir? Tazminat ve işsizlik maaşı nasıl alınır? Hangi şartları karşılamak gerekiyor? Milyonlarca çalışına ilgilendiren soruların cevapları Sabah Memurlar'da... Sabah Memurlar'a gelen soruları sizler için cevapladık...
Soru: 1976 doğumluyum. 20 yıldır bilfiil aynı şirkette çalışıyorum. 7000 günü tamamladım. 7000 günü dolduranlar istifasını verip tazminatını alabiliyor mu? MUSTAFA ERDEM
Cevap: 7 bin günü dolduranlar değil 3600 günü dolduranlar 9 Eylül 1999 öncesinde işe başlamak kaydıyla tazminatlarını alabilirler. Bu tarihten sonrasında ise 4500 gün ve 25 yıl gerekiyor.
Soru: Bağkur'dan emekli olurken, ilk sigortalı hizmetim olan yedek subaylık 4c emekli sandığı primi sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilir mi? Murat KARAKLI
Cevap: Evet ilk sigorta olduğunuz tarih yedek subaylıkta yatırılan primin başladığı tarih olarak kabul edilir. Hatta yedek subaylıkta her yıl için 3 aylık yıpranma hakkınızda olduğu için 3 ay öne de alınır. Burada hizmet birleştirmesi yaptırmanız gerekiyor. Son 3.5 yıllık priminiz hangi kurumdan yatırılmışsa ona göre de emeklilik tarihiniz hesaplanır. Bu konuda bu köşede uzun yazılarımız yer aldı. İnternetten bularak okuyabilirsiniz.
Soru: Sigorta başlangıcım 1987 prim 4150. Vergi indiriminden %57 engelli raporu aldım. Emekli olmak istiyorum bana bilgi verebilir misiniz? Nasıl bir yol izlemeliyim? Mehmet ALİ KILIÇ
Cevap: Eğer yüzde 57 oranında vergi indiriminiz varsa, yani sadece rapor değil, vergi dairesine müracaat edip bu oranı onaylattıysanız 15 yıl 3600 gün şartlarınız var. Dolayısıyla vergi indirimi hakkınızla emekliliğe müracaat ederek emekli olabilirsiniz. Bunun için SGK'ya emeklilik dilekçesi vermeniz gerekir. Dilekçenize vergi indirimi ile ilgili belgeleri de ekleyin.
Soru: Bir tekstil atölyesinde çalışıyordum ve emekli olmak için 22.07.2019 tarihinde işten ayrıldım. SGK 'ya yaşlılık aylığı bağlanması için başvuru yaptım, ancak henüz işverenimin işten çıkışımı bildirmediği için aylık bağlanamayacağını söylediler. Ancak ben aylığımın bir an önce bağlanmasını istiyorum, çünkü bu aylıktan başka bir gelirim yok. İzleyen ayın başına kadar çıkışım bildirilirse, aylığım da bu aydan itibaren başlayacakmış. Ben zaman kaybetmeden aylığım bağlansın istiyorum. Bu çıkış bildirilmeden işlem yapılamaz mı? M. YILMAZ
Cevap: Özel sektöre ait işyerlerinde geçen çalışmaları nedeniyle sigortalılara yaşlılık sigortasından aylık bağlanabilmesi için, sigortalıların çalıştığı işten ayrıldıktan sonra tahsis talebinde bulunmaları gerekir. Aylık başvurusunda bulunan sigortalının çalıştığı son aya ait aylık prim ve hizmet belgesi henüz kuruma verilmemiş olsa bile, işten ayrılış bildirgesinin verilmiş olması gerekir ve işveren tarafından bu belgenin kuruma gönderilmesinden sonra aylık bağlama işlemi sonuçlandırılır. Aylığa hak kazanılmış ve aynı ay içinde olmak kaydıyla, aylık bağlanması talep tarihinden sonra işinden ayrılan sigortalıların talepleri de geçerli sayılır.
Sigortalıların aylıkları, genel kural olarak tahsis talebini takip eden ay başından başlatılır. (özel sektör için ayın 1'i, kamu sektörü için 15'i). Bunun için de başvurunun SGK'ya intikal tarihi önemlidir.
Sigortalılarca adi posta yolu veya kargo ile veya kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda, aylık bağlanması talep tarihi olarak dilekçenin kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo ile gönderilen taleplerinde ise dilekçenin postaya verildiği tarih, kuruma intikal tarihi olarak kabul edilir.
Bu nedenle, örneğin tahsis talebi SGK'ya 31 Temmuz'da intikal edenlerin aylıkları 1 Ağustos'tan itibaren başlarken, talebi 1 ağustosta intikal edenlerin aylıkları 1 eylülden itibaren başlatılır. Dolayısıyla, emekli olmak isteyenlerin, emeklilik koşullarını yerine getirir getirmez aylık talebinde bulunmaları yararlarına olacaktır. Zira, 1 günlük gecikmenin 1 aylık maaşa mal olabileceğini hatırlatalım.
Aylık talebinde bulunabilmek için sigortalının işten ayrılması ve bu durumun SGK'ya bildirilmesi gerektiğini söylemiştik. SGK bu bildirimin işten ayrılış bildirgesi ile yapılmasını yeterli kabul etmektedir. Ancak işverenin bu bildirimi yapmak için 10 günlük süresinin olduğunu düşünmesi nedeniyle zaman zaman aylık başvurusunda bulunacak kişiler açısından mağduriyetler yaşanabilmektedir. Bu nedenle, emeklilik nedeniyle işten ayrılmanız halinde, adınıza düzenlenecek olan işten ayrılış bildirgesinin, 10 günlük süre beklenmeden, bir an önce verilmesini işvereninizden talep etmeniz gerekmektedir. Bu bildirgeyi verirken, işten çıkış kodunun da "emeklilik" olması gerektiğini de hatırlatınız. Bildirgenin SGK kayıtlarına düşmesiyle aylık bağlanması işlemlerinize başlanacaktır.
