SSK, emeklilik, tazminat ve işsizlik hakkında Sabah Memurlar'a gelen sorular ve cevapları...
Soru: Çalıştığım firmada iş sözleşmem Eylül ayı sonunda doluyor. İşe iade veya tazminat gibi bir hak talebimiz olabilir mi? (Kemal Sucu)
Cevap: İş Kanunu'na göre işe iade hakkından yararlanmak için, 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Belirli süreli iş sözleşmelerinde işe iade hakkı bulunmamaktadır. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor iseniz ve iş sözleşmeniz süresinden önce haklı bir nedene dayandırılmadan sona erdirilmiş ise aradaki sürenin ücretini tazminat olarak işverenin ödemesi gerekmektedir.
Aksi durumda yani saydığım şartlar dışında herhangi bir ödeme yapılmaz.
Soru: Eşim ev hanımı, daha önceden hiç sigortası yok. Sigorta yaptırmak istiyorum. Ne yapmalıyım? (Mehmet Şahin)
Cevap: Çalışma imkanı olmayan ev hanımları için en uygun sigortalılık isteğe bağlı sigortalılıktır. isteğe bağlı sigortalı olma durumunda emeklilik ve sağlık primi ödeyeceğinden hem sağlıktan faydalanabilecek hem de ileride emekli olabilme imkanı olacaktır. yapmanız gereken eşinizle beraber en yakın sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğü'ne başvurmaktır.
Soru: 3,5 yıldır bir firmada çalışıyorum. 24 saat çalışıp 24 saat izin yapıyorum. Bunun haricinde hiç bir iznimiz yok. Senelik izin kullanmadan kullanılmış gibi işveren imza attırıyor, kendi isteğimle işten ayrılsam haklarımı nasıl arayabilirim? İşten çıkarılma korkusuyla şikayet edemiyorum. Yardımcı olursanız çok sevinirim. (İsmi Saklı)
Cevap: İşten kendi isteğiniz ile ayrılmanız halinde tazminat alamazsınız. Ancak haklarınızı alabilmek için için arabulucuya dava açmanız veya çalışma bakanlığına şikayette bulunmanız gerekmektedir. Çalışırken yani işten çıkmadan ayrılmadan şikayet etmek istiyorsanız şikayet dilekçenizde isminizin gizli tutulmasını talep edebilir veya somut deliller ortaya koyarak isimsiz şikayette de bulunabilirsiniz. İşveren senelik izinleri kullandırmak zorundadır. Siz de kullanmadığınız ya da almadığınız haklar için imza atmamalısınız.
Soru: Özel sektör çalışanıyım. Geçen günlerde iş yerimden 1 saat erken çıkma durumum oldu bunu insan kaynakları birimine bildirdim fakat bu bir saat erken çıkışım için maaşımdan tam gün bir kesinti oldu böyle birşey mümkün mü? (Emrah Saka)
Cevap: İş Kanunu'na göre işçinin işverenin emir ve talimatlarına uyma borcu bulunmaktadır. Bu nedenle işçinin mesai saatlerine riayet etmeyen işçiden çalışmadığı sürenin ücretini kesebilir. Ancak bu miktarın saat ücretinizin miktarı olarak olması gerekir. Yani 1 saat geç kalmış ya da izinli işten ayrılmışsanız bir saatlik ücretinizi kesebilir. 2 saat geç kalınmışsa iki saat tutarında kesinti yapabilir. Ücretinden fazla kesinti yapılırsa al0 170 veya cimer aracılığı ile çalışma bakanlığı'na müracat edebilirsiniz.
