Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren sorular! SSK, işsizlik maaşı, tazminat alma şartları ve emekli olma şartları...

Sabah memurlar, milyonlarca çalışanın merak ettiği konuları cevaplamaya devam ediyor. Emeklilik maaşı, emekli olma şartları, işsizlik maaşı alma şartları ve tazminat gibi önemli konular hakkında gelen sorular ve cevaplar... Soru: Benim Türkiye'de bireysel emeklilik hesabin var ben devletten aldiğim %25 katı payını hemen alabiliyor muyum? Yoksa beş yılın sonunda mı veriyor devlet? Beş yıl paramı çekmeyi düşünmüyorum. Türkan YILDIZ Cevap: Bireysel emeklilik sisteminde devlet siz her yatırdığınız taksite yüzde 25 katkı payı ekliyor. Bu para beş yılın sonunda değil her ay yatırılıyor. BES'te emeklilik için 10 yıl kalmak ve 56 yaş şartı bulunuyor. Daha erken çıkarsanız devlet katkılarını alamıyorsunuz. Ya da belli miktarını alabiliyorsunuz. Soru: 1996 yılında SGK başlangıcım var. 1999 dan önce SGK başlangıcı olanlar istifa etseler de kıdem tazminatı alabiliyorlar mı? FATİH TANER VURAL Cevbap: Evet. 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar istifa ettiklerinde tazminat alabilirler bunun için son çalıştıkları iş yerinde en az 1 yılı doldurmuş olmaları şartı bulunuyor. Ayrıca 3600 gün primlerinin olup olmadığına da bakılıyor. Soru: Üniversitede yabancı uzman öğretim üyesi olarak görev yapmaktayım. SGK'ya gidip sorduğumuzda geçmişte işlenmeyen emekli primlerimi ödenek istediğimi söylediğimde geriye dönük ödeme olmuyor dediler. Siz ne düşünüyorsunuz? AYHAN UŞTUK Cevap: SGK yetkilileri size doğru bilgi vermiş. Bu bir yasal kural geriye doğru boşluklar topla para ödeyerek tescil edilmiyor. Ancak sizi sigortasız çalıştırmışlarsa bunun için hizmet tespiti başvurusu yaparak tescil ettirebilirsiniz. Bunun için de 5 yıllık zaman aşımı var unutmayın Soru: Babam 60 yaşında. Yaştan emekli olacak. Ne kadar maaş alır ve hakları nelerdir? EBUBEKİR IRBAŞ Cevap: Babanızın 60 yaş ile emekli olabilmesi için 1999 öncesi sigortası olması ve en az 3600 günü tamamlaması gerekiyor. Bunlar tamam ise emekli olabilir. Ne kadar maaş alacağını prim gün sayısı ve en önemlisi kazançları yani sigortaya bildirilen maaşları belirleyecek. Onlar yüksekse maaşı da yüksek olacak Soru: 1979 doğumluyum. 07.07.1995 girişliyim. 2500 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Metin Subaşı Cevap: İşe başlangıcınıza göre 25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim gün şartlarına tabisiniz. 55 yaşınızın dolacağı 07.07.2034 tarihine kadar 5750 günü tamamlayıp emekli olursunuz. Soru: Uzun süredir romatizma ağrılarım, kireçlenmeye bağlı rahatsızlıklarım var. SGK kaplıca tedavisini karşılıyor mu? Nimet UZUN Soru: Çıraklik eğitimi başlangıç olarak sayılıyor mu? Yatan prim ne oluyor? Yakup KARADENİZ Cevap: Çıraklık sırasında iş kazası ve meslek hastalığı primleri yatırılıyor. Dolayısıyla o dönemde bir kaza ya da hastalık olursa bunlar karşılanıyor. Bunun dışında bir işlevi bulunmuyor. Yani emeklilik ya da başlangıç için sayılmıyor. Soru: Çalıştığım otelde işletmeci oteli bırakıp kaçtı ve 2 ay çalıştım. Sigortamı 12 gün işlenmiş ve maaş alamayacağımı söylüyor otel sahibi. Hukuki yoldan sonuç alabilir miyim? Cevap: Otel sahibi duruyor işletmeci kaçmış gibi anlaşılıyor. Siz kimin işçisi idiniz. O belli değil. Elbette hukuki haklarınız var. Maaş alacağınız için ve sigorta tesciliniz için öncelikle Alo 170 dahil kuruma başvurun sonuç alamazsanız arabulucuya gidersiniz. Soru: Ben 10 yıldır global bir firmada çalışıyorum. Maaşım brüt 3500 TL. Sigortamda mesailerle 3900 TL. 4000 TL üzerinden yatırılıyor. Primim dolduktan sonra fazladan ödediğim primler maaşımı yükseltir mi? Mesai ücretleri de SSK'ya ödenen prime yansıyor mu? Cevap: 5510 Sayılı yasanın 80. maddesi prime esas kazanca dahil olacak ödemeleri belirliyor. Fazla mesai ücretleri prime esas kazanca dahil edilir. Çünkü bunlardan kesinti yapılmaktadır. Priminiz dolduktan sonra çalışmaya devam ederseniz ve prime esas kazancınız asgari ücret olmaz ise tabii ki ileride alacağınız emekli maaşınız yükselir. Soru: Ben emekli memurum. Halen bir şirkette 18 yıldır çalışıyorum. Şirketim benim için destek primi yatırıyor. Artık çalışmak istemiyorum. Ben kıdem tazminati alabilir miyim? Bilgi verirseniz sevinirim. Mustafa Erol Cevap: Kıdem tazminatı alınırken emekli ya da emekli olmayan çalışan ayrımı yapılmıyor. Herkes için aynı kurallar uygulanıyor. Dolayısıyla sizde kendi istek ve kusurunuz dışında işten çıkartılırsanız tazminat alırsınız. Kendiniz istifa ederseniz alamazsınız. Soru: Merhaba 2005 yılında askere gitmek için çalıştığım iş yerinden ayrıldım fakat bana herhangi bir kıdem tazminatı ödenmedi bunu talep edebilir miyim TAYLAN ÖZGÜR BİLGİN Cevap: Kıdem tazminatı alabilmek için en az 1 yıl çalışmak gerekiyor. Askere gidenler tazminat alabilirler. Ancak bu tür alacaklarda zaman aşımı 10 yıldan 5 yıla indi. Bu da sizin bu konuda talep etme hakkınızı elinizden alıyor.