Milyonlarca çalışanı ve işvereni ilgilendiriyor! Tazminat, işsizlik maaşı şartları nelerdir? Emeklilik hesaplamasında hangi şartları aranır?

Soru: 01.06.1999 tarihinden sigorta girişim var. 1978 doğum tarihim. 5 yıl diyanette ücretli öğretmenlik yaptım ama sigortam 13-14 gün yattı. 3 çocuk sahibiyim. Birinde diyanette yarım sigortalıydım. Sigorta başlangıç tarihimden sonrası 5 yılda yurt dışında bulundum. Emeklilik prim günüm ve yaşım nedir? Ücretli bir öğretmen devlete dava açarak eksik sigortasını tamamlamış. Ben de davam aşsam, bir zaman aşımı var mı? Ferhan KEVEN Cevap: Part-time çalışanların eksik günlerini tamamlamalarıyla ilgili 6111 sayılı yasa ile bir düzenleme yapıldı. Buna göre 5510 sayılı yasanın 41. maddesinin i bendi değiştirildi. Buna göre 2011 yılından sonraki dönemlerde eksik yatan günleri borçlanarak 30 güne tamamlamanız mümkün olacaktır. Çocuklar sigortadan sonra doğmuşlarsa ve o dönemde çalışmıyorsanız bu süreleri de borçlanarak 2160 gün kazanabilirsiniz. Yurt dışında kalınan süreleri de borçlanmak mümkün. Bütün bu borçlanmalarla en az 3600 gün biriktirip 58 yaşında emekli olabilirsiniz ya da 5975 günle 56 yaşında emekli olabilirsiniz. Soru: 01.03.1995'ten beri sigortalıyım. 05.07.1977 doğumluyum. 7731 gün SSK primim var. Emeklilik için 13 sene daha beklemem gerekecek fakat bunun bana bir artısı yok. Benim daha erken emekli olabilmem için ne yapmam gerekiyor? Bülent USTABAŞI Cevap: 25 yıl 55 yaş ve 5750 gün şartlarınız var. Priminiz tamam, yılınız 2020'de dolacak. Yaşınızın dolacağı 05.07.2032 tarihinde emekli olursunuz. Emeklilik için yıl yaş ve prim şartı var. Bu üçünün de tamamlanması gerekiyor. Bunları tamamlamadan emeklilik imkanı bulunmuyor. Erken emeklilik diye bir imkan da bulunmuyor. Herkes işe giriş tarihine göre şartları tamamlamak zorunda. Erken emeklilik vergi indirimi alan engelliler ya da iş görme gücünü yüzde 60 kaybeden sigortalılar için geçerli. Askerliğiniz sigortadan önce olsaydı yine bir yıl erken emeklilik şansı olurdu. Soru: 1966 doğumluyum. Şu anda Almanya'da yaşamaktayım. Emekliliğe başvuru yapmadım ama 5553 gün yurt dışı borçlanması yaptım. Son 3.5 yılda ne yapmalıyım ki emekli aylığım yüksek olsun? Askerlik borçlanması da yaptım. Sigorta giriş tarihim Nisan 1991. Mehmet BASTOSUN Cevap: Son 3.5 yılda bir şey yapmanıza gerek yok. Tüm kazançlarınız ve borçlandığınız miktarlara göre hesaplama yapılıyor. Son 3.5 yılda yüksekten yatırsanız bile yine de önceki kazançlarınız da maaşı etkileyecek. Soru: Doğum tarihim 25.01.1974. İlk işe giriş tarihim 10.07.1987. Sigorta prim günüm 9837. Ne zaman emekli olabilirm? Habip EROL Cevap: 25 yıl 50 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Prim tamam, yıl tamam yaşınız dolunca yani 25.01.2024 tarihinde emekli olursunuz. Soru: Doğum tarihim 27.09.1961. İlk işe giriş tarihim 21.06.2001. Şu an toplam 309 günüm var. Yurt dışı borçlanma gün sayım ise 2948. Borçlanma miktarı ne kadar tutar? Mehmet OĞUZ Cevap: Borçlanma miktarını siz belirliyorsunuz. Eğer en alt seviyeden öderseniz brüt asgari ücretin yüzde 32'sini ödeyeceksiniz. Ki bu rakam yeni yasayla 1 Ağustos'tan itibaren yüzde 45 olacak. İsterseniz bunun 7.5 katını da ödeyebilirsiniz. Soru: Özel sektörde çalışan hamile bir mühendisim. 08.00-18.00 saatleri arası, haftada 5 gün çalışıyorum. Öğle aram 1 saat. Şirketime günde 7.5 saatten fazla çalışmamın yasak olduğunu söylediğimde, haftalık 45 saati doldurmam gerektiğini, bu yüzden 7.5 saat çalışırsam cumartesi günü de işe gelmem gerektiğini söylediler. Bu uygulama doğru mudur? Gizem KARAKOÇ Cevap: Eğer sözleşmenizde cumartesi pazar çalışılmayacağı varsa yani iş gününüz haftada 5 gün ise haftalık çalışma süreniz 40 saat olacaktır. o yüzden 45 saati doldurmanız gerekmez. Ancak anlaşmanız haftada 6 gün çalışıp bir gün izin şeklindeyse bu kez haftada 45 saat çalışmanız gerekecektir. Ancak günlük çalışma süreniz 7.5 saati geçemeyecektir. Dolayısıyla sizin 45 saati doldurmamanız durumunda sizin ücretinizden kesinti yapılamaz. Fazla çalışma yönetmeliğinin 8. maddesine göre gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçilere fazla çalışma yaptırılamaz. Yine gebe ve emziren kadınların çalışma şartlarıyla ilgili yönetmeliğin 9. maddesi gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz. demektedir. Dolayısıyla sizin 7.5 saatten fazla çalışma yapmanız yasalara aykırıdır. Durumu hemen alo 170'e bildirmelisiniz. Soru: 08.04.1990 doğumluyum. Önümüzdeki günlerde bir işletme açacağım. 29 yas teşvikinden faydalanabilecek miyim? Ayrıca başka faydalanabileceğim destekler var mı? Emrah KOLUKIRIK Cevap: Gençler kendi iş yerlerini kurup ilk kez vergi mükellefi olduklarında bağkur primlerini devlet ödüyor. Ayrıca vergi muafiyeti de bulunuyor. Bunun için vergi dairesinden ve SGK'dan geniş bilgi alabilirsiniz. Soru: 20.12.1999 SGK girişim ve 5400 gün primim var. EYT yasası çıkarsa ben ne kadar yararlanarak, ne zaman emekli olabilirim? Veya SGK girişimi 3 ay öne alabiliyor muyum? Hüseyin YAMAN Cevap: EYT yasasından kastınız nedir bilmiyorum ama işe giriş tarihinize göre 700 bin gün ve 60 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz. SGK girişini öne almak diye bir uygulama da bulunmuyor. Soru: 05.07.1995 sigorta giriş tarihim. Mart 1972 doğumluyum. Askerliğim Şubat 1992'de başladı, 15 ay yaptım. Ne kadar askerlik borçlanmalıyım? Uğur Karaman Cevap: 25 yıl 55 yaş ve 5750 gün şartlarınız bulunuyor. Ancak askerlik sigortadan önce olduğu için borçlanma şansınız var. Buna göre 10 aylık bir askerlik borçlanması ile bir yıl önce emekli olabil yaş şartınızı 54 yapabilirsiniz. Böylece bir yıl fazla emekli maaşı alırsınız. Soru: 10.11.1969 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 22.03.1988. Bağ-Kur'a 8758 gün, SSK'ya ise 2365 güna ödemem bulunmakta. 2012 yılından bu tarihe kadar SSK'lıyım. Yaş haddim 10.11.2019 tarihinde dolacak diye biliyorum. O tarihte mi emeklilik dilekçemi vereyim, yoksa Ocak 2020'de zammı alarak dilekçe mi vereyim? Bu yeni işime de 10.12.2018 tarihinde başlamıştım. Emeklilik dilekçesini verirken nelere dikkat etmeliyim, şayet aynı şirkette çalışmaya devam edersem ne yapmalıyım? Ne gibi avantajları ve dezavantajları var? Erkan ALPAYDIN Cevap: SSK'dan devam ederseniz 50 yaş ve 5375 günle emekli olursunuz. Yılınız tamam, priminiz tamam yaşınız bu sene dolacak. Emeklilik için ocak ayında dilekçe verirseniz maaşınız şubat ayından itibaren hesaplanmaya başlar. Kasım ayında yani doğum gününüzden bir gün sonra verirseniz maaşınız aralık ayından başlar. Böylece geç dilekçe vererek iki maaş kaçırmış olursunuz. Ancak çalıştığınız için maaşınız emekli maaşından yüksek olduğundan Ocak'ta vermenizde bir sakınca olmaz. Yine de karar sizin. Ayrıca aralıkta verirseniz 2018 enflasyonundan yararlanırsınız ocak'ta verirseniz 2019 enflasyonundan. Buna göre 2018 enflasyonu 2019'a göre çok daha yüksek onu da hatırlatalım. emeklilik dilekçesi verirken dikkat edilecek bir durum yok. SGK'dan aldığınız emekli olabilir yazısı ile birlikte iş vereninize müracaat edersiniz çıkışınız verilince tazminatınızı da alırsınız. Aynı yerden çalışmaya devam edecekseniz isterseniz tazminatı alıp her şeyi sıfırdan başlatabilir isterseniz bir anlaşma yapıp tazminat almadan aynı haklarla devam edersiniz. Ancak emeklilik işlemleri için mutlaka çıkış yapmanız gerekiyor. Soru: Bir yakınımın babası Bağ-Kur sigortalısı ve 1986 yılında vefat etti. Eşi ise SSK emeklisiyken Mayıs 2018'de vefat etti. Eşinden maaş bağlandı. Ancak babasından yetim maaşı bağlanması için SGK'ya üç defa başvuru yapmasına rağmen, Bağ-Kur'dan Aralık 2017'de yayınlanan bir genelgeye istinaden olumsuz cevap aldı. En son 22 Temmuz tarihinde yazılı dilekçeyi Bağ-Kur'a verdi. Ama sonucun olumsuz olacağını söylediler. Gerekçe olarak da 'Eş, babadan önce vefat etseydi alabilirdi' dediler. Biz bu genelgeyle ilgili bir detay bulamadık. Bize yol gösterir misiniz? Nurşen ŞAYLAN Cevap: 2008 yılından önce vefatlarda her iki sigortalı da farklı kurumlar olmak üzere hem eşten hem babadan maaş alınabiliyordu. Ancak 2008 sonrası bu uygulama kaldırıldı ve yüksek olan maaş bağlanıyor.