Milyonlarca çalışan, işveren ve emekli olanları ilgilendiren konularla ilgili merak edilenleri Sabah Memurlar, gelen sorularla cevaplamaya devam ediyor. Emekilik hesaplaması nasıl yapılır? Tazminat alma ve işsizlik maaşı alma şartları nelerdir? Borçlanmanın emeklilik hesaplamasına katkısı nedir?Bu gibi milyonlarca çalışanı ilgilendiren soruların cevapları Sabah Memular'da...
Soru: 01.01.1975 doğumluyum. 19.01.1995 yılından, 02730 SSK sicil numaram var. Yıllarca İsviçre'de ve Fransa'da kaçak olarak çalıştım. Yıpranmadan yararlanabiliyor muyum? Geriye dönük eksik primlerimi toptan yatırabilir miyim? Cengiz AVCI
Cevap: Yıpranmadan yararlanacak meslekler kanunda belirtiliyor. Eğer bunlardan birinde çalı5şıyorsanız yararlanırsınız. Yurtdışında kaçak çalışmış olmanız size yıpranma hakkı tanımadığı gibi borçlanma imkanı da tanımıyor maalesef. Geriye doğru toplu ödeme durumu da askerlik ve doğum borçlanması değilse bulunmuyor.
Soru: Geçen yıl ekim ayında emeklilik prim gün ve yaşı tamamladım. Ancak başvuru yapmadım, halen çalışıyorum. Bunun emekli maaşıma etkisi nasıl olur? Zekeriya
Cevap: Emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlarınız dikkate alınıyor. O yüzden son 1 yılın etkisi fazla olmaz. Eğer çalıştığınız şirkette aldığınız maaş çok yüksek değilse emekli olun derim. Çünkü emekli olduktan sonra yine çalışmaya devam edebilirsiniz.
Soru: Özel bir güvenlik firmasında çalışırken, görev yaptığımız fabrika güvenlik firmasının sözleşmesini sonlandırdı ve başka bir özel güvenlik firmasıyla anlaştı. Yeni firma bize 'Devam edebilirsiniz' dedi. Önceki firmamız da haklarımızı yeni firmaya devredeceğini söyledi. 4 yıl sonra fabrika, güvenlik firmasıyla yollarını ayırdı. Son firmamızın avukatına tazminat için gittiğimizde, daha önceki güvenlik firmasının tazminatları devretme konusunda bize yalan söylediğini, böyle bir hak devri almadıklarını söyledi. Çalışma Bakanlığı'nı aradım, "Dava açıp hem ihbar hem de kıdem tazminatını alabilirsiniz" dediler. Ayrımcılığa uğrayanlar hakkındaki yazınızı okudum. Bundan hareketle, bize yapılan kötü niyet tazminatına girer mi? Konuyu avukatıma nasıl anlatmalıyım? İşe giriş tarihim 22.05.2010, çıkış tarihim 05.01.2014. Ramazan YAĞLIBEL
Cevap: Kötü niyet tazminatı haksız yere işten çıkartma durumlarında uygulanıyor. Sizin işten çıkartılma durumunuz olmamış ancak alacaklarınız ödenmemiş. Bir an önce dava açmanız daha doğrusu arabulucuya gitmeniz gerekiyor çünkü burada zaman aşımı 5 yıl.
Soru: 1974 doğumluyum. 15 yıldır aynı işyerinde çalışmaktayım. Maaşım asgari ücretten gösteriliyor. Ne yapmalıyım? Necmettin AKENGİN
Cevap: Gerçek maaşınız bordroda gösterilmiyorsa işveren hem sizin geleceğinizi çalıyor hem de devletten prim ve vergi kaçırıyor. Hem Alo 170'i arayıp ihbar edin hem de vergi dairesine durumu bildirin. Ayrılmak isterseniz de haklı fesih ile tazminat alabilirsiniz
