OLKAN ÖZYURT Orman ve Su İşleri Bakanlığı'na bağlı Orman Müdürlüğü'nün açıkladığı son rakamlara göre Türkiye'nin yüzde 28.6'sı orman. 1970'lerden bu yana da orman alanı sürekli artıyor. HEDEF ÜLKENİN ÜÇTE BİRİNİN ORMAN OLMASI Son 42 yılda yaklaşık 2,1 milyon hektarlık artış olduğu görülüyor. Türkiye'nin orman varlığı konusundaki 2023 hedefi ise ülkenin yüzölçümünün yüzde 30'nun yani üçte birinin orman olması. ORMAN VARLIĞIMIZ SÜREKLİ ARTIYOR Küresel iklim değişikliği, çarpık kentleşme, erozyon, yangınlar gibi pek çok nedenden dolayı ülkelerin orman varlıklarını koruma konusunda zorlandığı bir zamanda, Türkiye bu konuda ayrıcalıklı durumda. Çünkü yıllardan beri uygulanan orman politikaları sonucu orman varlığımız sürekli artıyor. Fakat aklımızda bu konuyla ilgili negatif bir algı var sanki. Galiba birçok olayda olduğu gibi bardağın boş tarafından bakmayı uygun görüyoruz. Oysa dolu tarafından bakınca orman varlığı konusunda rahat bir nefes alacak durumdayız. SEFERBERLİK İLAN EDİLDİ Türkiye'de son yıllarda orman varlığının artırılmasına yönelik sistemli ve hummalı bir çalışma yapılıyor. Ki adeta bir seferberlik ilan edilmiş durumda. Mesela 2008-2012 yılları arasında Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Sereferberliği Eylem Planı başarıyla uygulandı. Bu plan çerçevesinde sadece dört yılda yaklaşık 2 milyar ağaç, 2 milyon 429 bin hektarlık alana dikildi. Yani dört yılda Trakya yüzölçümü kadar bir alan orman haline getirildi aslında. Ama ağaçlandırma konusunda bu planın öncesi ve sonrası da var. Orman Müdürlüğü'ne son yıllarda Türkiye'de dikilen ağaç sayısını sorduğumuz zaman çarpıcı bir rakam veriyor: 2003-2016 yılları arasında Türkiye'de 3 milyar 750 milyon ağaç dikildi. Tabii sadece ağaç dikmekle sınırlı değil ormanlarımıza yönelik çalışmalar. BOZUK ALANLAR REHABİLİTE EDİLİYOR Bakımları yapılıyor, yangınlar sonucu yok olan ağaçların yerine yenileri dikiliyor, bozuk orman alanları rehabilite edilip verimli orman alanlarına dönüştürülüyor, orman yangınlarına yönelik etkili çalışmalar yürütülüyor. Bunların da sonuçları görülüyor. Orman Müdürlüğü'nün açıkladığı rakamlarla söylersek 2002'de 20.8 milyon hektar orman varlığımız bulunurken 2016'da bu rakam 22.3 milyon hektara çıktı. Yani Türkiye, son 14 yılda orman varlığını 1.5 milyon hektar artırdı. İSTANBUL'A 20 YILDA 23 MİLYON AĞAÇ İstanbul orman ve yeşil konusunda tartışmalı illerden birisi. Kentleşme nedeniyle yeşilin her geçen gün azaldığı iddia ediliyor. Ama rakamlar bu iddiaların aksini söylüyor. Orman Müdürlüğü İstanbul'un yüzde 44'ünün ormanlık alan olduğunu, bu orman alanlarının yüzde 94'ünün normal yüzde 6'sının bozuk olduğunu açıkladı. 2003-2016 yılları arasındaysa 18 milyon 816 bin 436 ağaç dikildiği belirtiliyor. BU YIL HEDEF 2 MİLYON Bu yıl da 2 milyon fidanın dikilmesi planlanıyor. Bunlar Orman Müdürlüğü'nün faaliyetleri. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise yıllardan beri İstanbul genelinde imar planında yeşil alan, park, rekreasyon alanı, çocuk bahçesi olan ve mülkiyetinde sorun bulunmayan ana arterler, sahil bantları, şev ve orta refüjler gibi alanlarda ağaçlandırma yapıyor. Belediyenin Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı son 20 yılda 4 milyon 193 bin 282 ağaç dikildiğini açıklıyor. İstanbul'da en çok erguvan, ıhlamur, süs armutu, süs kirazı, meşe, at kestanesi, fıstık çamı, sığla, leylandi, çınar, ceviz, gürgen, akasya, karaağaç, iğde, akçaağaç, dışbudak, manolya, servi ve sedir ağaçları bulunuyor. SU HAVZALARINA 757 BİN AĞAÇ İSKİ ise İstanbul'un su havzalarında 2004 yılından bugüne yaklaşık 757 bin adet ağaç dikimi gerçekleştirdiğini açıkladı. Akasya, akağaç, çınar, dişbudak, fıstıkçamı, sedir ve servi ağaçları ile meyve fidanları İSKİ'nin su havzalarına diktiği ağaç türleri. Yani Orman Müdürlüğü, belediye ve İSKİ'nin rakamları son 20 yılda İstanbul'a 23 milyon 766 bin 718 ağaç dikildiğini gösteriyor. EN YEŞİL ŞEHİR KARABÜK Orman Müdürlüğü'nün açıkladığı rakamlar, iller bazında incelendiğinde çarpıcı sonuçlar ortaya çıkıyor. Nevşehir (yüzde bir), Ağrı (yüzde 1), Van (yüzde 1), Iğdır (yüzde 1), Şanlıurfa (yüzde 1), Türkiye'nin en az orman varlığına sahip illeri. Karabük (yüzde 71), Muğla (yüzde 68), Kastamonu (yüzde 65), Bolu (yüzde 64), Sinop (yüzde 64), Zonguldak (yüzde 59), Yalova (yüzde 59), Bartın (yüzde 55), Antalya (yüzde 55), Bilecik (yüzde 55), Artvin (yüzde 54), Çanakkale (yüzde 53), Rize (yüzde 50), Düzce (yüzde 50), Burdur (yüzde 48), Balıkesir (yüzde 47), Denizli (yüzde 47), Bursa (yüzde 45) Türkiye'nin orman varlığına en çok sahip olan iller. Büyükşehirlerdeyse durum şu: Ankara'nın yüzde 15'i, İzmir'in yüzde 40'ı İstanbul'un yüzde 44'ü, Adana'nın yüzde 41'i orman. ADETA BİR SEFERBERLİK Orman Müdürlüğü her yıl faaliyet raporu açıklıyor. Son raporlarına bakınca ağaçlandırma konusundaki hassasiyet de ortaya çıkıyor. Ağaçlandırma çalışmalarının sadece ormanlık alanlarla sınırlı kalmadığı kamusal olanlarda da sosyal ormancılık programı çerçevesinde ağaç dikildiği görülüyor. Raporlara göre 2015 yılında ağaçlandırma çalışmaları sonucunda 2 milyon 355 bin adet boylu fidan dikilmiş. 2016'da ise 2.902 üniversite ve okul bahçesine 606 bin adet, 2.513 ibadethane bahçesi ve mezarlığa 750 bin adet, 212 hastane ve sağlık ocağı bahçesine 74 bin adet ve 2.196 km karayolu kenarına 1 milyon 15 bin adet olmak üzere toplam 2 milyon 445 bin adet boylu fidan dikildi. YILDA 42 MİLYON TON OKSİJEN Ormanların faydaları say say bitmez. Malum karbondioksiti tutması oksijen üretmesi de ormanın faydalarından. 2015 yılı sonu itibarıyla Türkiye ormanlarında tutulan karbon miktarı yaklaşık 1,9 milyar ton olarak hesaplandı. Yapılan hesaplamalara göre ülkemiz ormanları yıllık 42 milyon ton oksijen üretiyor. Bu kadar oksijenin neye tekabül ettiği şöyle açıklanabilir. Sadece iki olgun ağacın ürettiği oksijenin dört kişilik bir ailenin yıllık oksijen ihtiyacını karşıladığı düşünülürse 42 milyon tonun değeri biraz daha anlaşılır. YANAN ORMANLAR TELAFİ EDİLİYOR Orman konusunda toplum olarak hassasız. Ama orman yangınlarındaki kimi göstergeler bu hassasiyetin sanıldığı kadar güçlü olmadığını da ortaya koyuyor. Orman Müdürlüğü raporlarına göre 2012-2016 arasında 13.692 orman yangını meydana geldi. Bu yangınların 1.526'sı doğal yollarda çıkan yangınlar, diğerleri ise ya kasıtlı ya da ihmal ve dikkatsizlik nedeniyle çıktı. Yani insan kaynaklı. Bu yangınlar sonucu beş yılda 37.402 hektarlık orman zarar gördü. Lakin orman yangınları sonrasında yine hummalı bir çalışma başlatılıyor. Rehabilitasyon ve ağaç dikimine geçiliyor. Böylece yangınlar nedeniyle Türkiye'nin orman varlığının azalması önleniyor.