Özcan Köknel, neredeyse hayatının 70 yılını toplumun ruh sağlığına adamış, ruhun ve aklın labirentlerinde sayısız tahkikatlar yapmış, nice dertlere derman olmuş, nice öğrenciler yetiştirmiş bir psikiyatr. 91 yaşındaki profesör, Türkiye'de kendi alanının yaşayan en önemli ve duayen isimlerinden.
Geçtiğimiz hafta öğrencilerinin "Hocaların Hocası" namıyla andığı Köknel'in hayat hikayesini ve toplumsal sorunlara ilişkin yorumlarını içeren Bilgenin Aynası adlı bir kitap yayımlandı.
Sağlık haberleri alanında pek çok mesleki ödülü bulunan, gazeteci Mert İnan hazırladı kitabı...
23 Mart 1928'de öğretmen bir annebabanın çocuğu olarak dünyaya gelen Köknel'in adını, şair Can Yücel'in babası, dönemin Milli Eğitim Müfettişi Hasan Ali Yücel koymuş. Aile dostları alan Yücel, "Benim oğlumun adı Can, sizin oğlunuzun adı Özcan olsun" demiş. Baise ve Osman Köknel çifti seve seve kabul etmişler dostlarının teklifini.
Tek çocuk olarak büyüyen Özcan Köknel, sonraları öğretmenlikten banka memurluğuna geçen ailesiyle birlikte Tokat, Gaziantep ve Adapazarı'nda yaşamış. Ta ki, lise için İstanbul'a gelene kadar. Haliyle Köknel'in çocukluğuna ilişkin ilk anılar da Tokat, Zile'den: "Ailem ben, doğduktan sonra öğretmenlik yaparken çocuk yetiştirmenin zor olacağına kanaat getiriyor. Karşılıklı uzun müzakerelerin ardından hem annem, hem babam banka memurluğuna geçiş yapmaya karar veriyor. İş Bankası'nın memur alımına yaptıkları başvuru kabul edilince ilk görev yerleri Zile oluyor.
Hatırladığım ilk anılarım Zile'ye ait görüntüler. Karanlık sokaklardan her geçişimde hissettiğim korkuları anımsıyorum. Zile, dünyayı kavramaya başladığım ilk yerdi. 1930'ların başında gördüğüm bazı kareler beni korkutuyordu. Tek katlı kerpiç evlerin damlarındaki, kesildikten sonra kurutulmak için asılan hayvanları gördükçe endişelenirdim. Kapkaranlık bir ilçeydi o yıllarda Zile ve karanlık sokaklarda yürüdüğümüz o anlar ilk gün gibi hafızamda. İlçede, evlerine misafir olduğumuz, iletişim kurabildiğimiz yegâne insanlar hükümet tabibi Mazhar Atalay ve ailesiydi. Aslında Mazhar amcayı gördüğüm ilk anda doktor olmaya karar verdiğimi anlıyorum. Zile'de yaşadığımız yıllarda, kurduğum oyunlarda, sürekli olarak bez bebeklere iğne yapıyor, bebekleri kesip dikiyordum. Zile'deki tek arkadaşım ise hükümet tabibinin oğlu Aytekin idi. Bir araya geldiğimizde yalnızlığı paylaşan iki mutlu çocuğa dönüşüyorduk."
Köknel'in psikoloji biliminde karar kılmasında etkili olan bir anısı ise liseden: "Psikoloji dersimize yeni mezun, çok genç bir hoca olan Asım Us giriyordu. Bizler on altı-on yedi, hoca da yirmi üç-yirmi dört yaşındaydı. Akran sayılırdık. Hocanın gençliğinden faydalanıp dersi kaynatmaya çalışıyorduk. Nihayet bir derste 'Yeter artık!' diye bir ses duvarlarda yankılandı. Asım Hoca 'Burayı kahvehaneye benzettiniz' diyerek kapıyı vurup sınıftan çıktı. Bu kez sınıfın muzır öğrencileri tahtaya 'Asım'ın kahvehanesi. Çay 25, gazoz 30 kuruş' yazdılar. Hoca, 10-15 beş dakika sonra sınıfa yeniden girince, 'hepimizi disipline verecek' diye düşünüyordum. Ancak Asım Hoca, hiç de beklenmedik bir tavır sergiledi. Tebessüm ederek, 'Madem kahvehane açmışım, getirin bir kahve de hep beraber içelim' diyerek herkesi şaşırtmıştı. Bu hadiseden sonra bir insanın gençlerin duygularını anlamak ve onlarla iletişim kurmak için bağırıp çağırmasına, öfkelenmesine gerek olmadığını anladım. Doğru olanın, her yaşa ve çağa uygun bir tutum sergilemek olduğunu kavramıştım."
