Denizcilerin her hareketini yazdığı seyir defteri, kara kutu gibidir. Dünyanın her yerindeki denizciler bir yerden geçerken "Geçildi" diye yazarlar. İstanbul Boğazı geçildi yazılır. Kilitbahir geçildi yazılır. Ama bir yer hariç... Bütün denizciler şunu bilir:
Çanakkale'den çıkılır ya da Çanakkale'ye varılır. Asla ve asla, "Çanakkale'den geçildi" diye yazılmaz. Şehitler Abidesi selamlanır.
Çanakkale bu toprakların ruhuna böylesine derinden işlemiştir. Orası öyle bir yer ki dünyanın da sayılı savaş alanlarından biridir. Batılıların Gelibolu bizim ise Çanakkale dediğimiz savaşların bu yıl 104. yıldönümü... 18 Mart Deniz Savaşları'yla başlayıp 25 Nisan'daki Kara Savaşları'yla devam eden Çanakkale, Birinci Dünya Savaşı'nın en önemli cephelerinden biridir. Bir tarihçinin, "Bugün İngilizce konuşulan dünyada Gelibolu için, Birinci Dünya Savaşı'ndaki diğer muharebelerden çok daha fazla sayıda kitap yazılmıştır" tespiti çok yerindedir.
Bizim için de Çanakkale bir milattır... Öncesi ve sonrasında büyük dersler vardır... 1912'de Balkan Savaşları'ndaki felaketler zinciriyle Avrupa'daki milyonlarca kilometre karelik en verimli topraklar birkaç ayda yitirilmişti. Bulgarlar başkent İstanbul'un kapısına dayanmıştı...
2 yıl sonra ekonomisi ve ordusu zor durumda olan Osmanlı İmparatorluğu İttihatçıların hırsıyla Birinci Dünya Savaşı'nın ateş çemberine sürüklenecekti. Hükümeti ve orduyu kontrol eden İttihatçılar'ın önemli ismi Harbiye Nazırı Enver Paşa, Osmanlı'nın sonunu getirecek savaş kararını gizlice almıştı.
