FİSUN YALÇINKAYA / SABAH
Yoksulluk, öfke ve başkaldırı... Pera Müzesi'nde açılan, 19. yüzyıl Rusyası halkının yaşantısına odaklanan sergi, Rus gerçekçi akımının ustalarının eserlerini sanatseverlerle buluşturuyor.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, bugünden itibaren Rus gerçekçi akımının ürettiği, Çarlık Rusyası'ndan manzaralar sunan ünlü eserleri ağırlıyor. 'Çarlık Rusyası'ndan Sahneler: Rus Devlet Müzesi Koleksiyonu'ndan 19. Yüzyıl Rus Klasikleri' sergisi, bünyesinde 360 bin eser bulunan, dünyanın en büyük Rus sanatı koleksiyonuna sahip Rus Devlet Koleksiyonu Müzesi'nde yer alan gerçekçi resimleri İstanbul'a taşıyor.
-- Serginin en dikkat çeken eseri, İlya Repin'in (1844-1930) "Volga Kıyısında Burlaklar" tablosu --
İlya Repin, Venetsianov, Pavel Fedotov, Vasiliy Perov, Nikolay Yaroşenko, Vladimir Makovski ve Kasatkin gibi dönemin büyük ustalarına ait 65 eser Türkiye'de ilk kez görücüye çıkıyor. Tablolar, Rus halkının yaşam tarzını ve kültürünü gözler önüne seriyor; fakirliği, köy hayatını, çocukları ve değişen toplumsal değerleri anlatıyor.
Serginin küratörleri Rus Devlet Müzesi Müdür Vekili Evgenia N. Petrova ve Tayfun Belgin. Petrova sergi için kendilerine başvurulduğunda "Önce ne sunabiliriz?" diye düşünmüş, sonrasında 19. yüzyıl teması üzerinde karar kılmış. 19. yüzyılın seçilmesinin sebebi ise Rusya'nın bu dönemde çalkantılı bir süreçten geçmesi ve edebiyat, resim ve müzikte güçlü bir dönem olmasıymış. Petrova'ya göre sergide öne çıkan en önemli yapıt, 19. yüzyılın ikinci yarısına ait en ünlü Rus resimlerinden kabul edilen İlya Repin'in (1844-1930) Volga Kıyısında Burlaklar adlı tablosu.
-- Karl Lemoh; Yeni Arkadaş (1885) --
AYAKLANMA AKIM DOĞURDU
"Sergilenen eserlerde hayatın her alanından, balıkçısından soylusuna yediden yetmişine, insan manzaraları seçmeye çalıştık. Burlaklar (yersiz yurtsuz, berduş) Ruysa tarihinde çok önemli yer tutan bir tema. Tabloda da bundan bahsediliyor. Alt tabakadan insanların nasıl zorluklar çektiği ve nasıl yaşadığı konu alınıyor. İnsanların yüzleri, kıyafetleriyle bunlar tasvir ediliyor" diyor.
Tayfun Belgin ise dönemi ve gerçekçilik akımının ortaya çıkışını şu sözlerle anlatıyor: "1863'te 14 öğrenci, St. Petersburg'daki İmparatorluk Sanat Akademisi'ne, ve bitirme tezlerinin konularını serbestçe seçebilmek için başvurdu. Kendilerinden istenen mitolojik konuları resmetmek yerine, hayatın içinden gerçek manzaraları çizmek istiyorlardı. Hocaları kabul etmeyince okulu terk edip yola düştüler. 1870'te 'Peredvijniki' (Gezginler) grubunun öncüsü oldular. Ve Gezginler grubu, Rus sanat tarihinde yepyeni bir dönem başlattı. Halkı, açlığı öfkeyi, yaşanan zorlukları resmettiler. 1870'ten sonra, Rusya'nın önde gelen sanatçılarından olan İlya Repin'in katılmasıyla güçlenen bu topluluk, bu serginin de ana unsuru."
-- Konstantin Savitski; Karanlık İnsanlar (1882) --
REHBER OBLOMOV
Belgin, sergiyi daha iyi anlamak için bazı kitaplar okunmasını da öneriyor:"Bu serginin daha iyi anlaşılabilmesi için Oblomov'u, Bakunin'in eserlerini ve Anna Karenina'yı da bilmek gerek. Sanki oralarda anlatılanlar bu serginin içinde gizli" diyor.
Çarşamba günleri öğrencilere ücretsiz olan sergi 20 Mart'a dek görülebilir.
www.peramuzesi.org.tr
-- Nikoloy Yarasenko; Sıcak Bölgelerde (1890) --
