Çocukluğunda Mustafa Kemal’le vals yapmış. Büyükada’da sürgünde olan Troçki, teknesiyle balık tutarken yanına kadar yüzmüş. Nazım Hikmet’i küçükken birkaç defa görmüş. Sait Faik ile rakı içmiş. Üniversitede Halide Edip’in asistanlığını yapmış. Sabahattin Eyüboğlu ile İngilizceden kitaplar çevirmiş. Küçükken Ahmet Haşim ile oldukça yakın olmuş. Yaşar Kemal’le Paris sokaklarını dolaşmış. Küçük bir kahvehanede neyini üflemekte olan Neyzen Tevfik’e rastlamış ve onunla konuşma fırsatı bulmuş. Aziz Nesin ile güzel bir arkadaşlık, Mehmet Ali Aybar ve Behice Boran’la bir yarım yüzyıl dostluk kurmuş...
İşte Orhan Veli, Cevat Şakir, Abidin Dino gibi devrin pek çok aydın ve yazarıyla bir ömür geçiren, çevirdiği kitaplara yazdığı önsözler kitabın ününü aşan, Thomas More’dan sevgilim diye bahseden ve 85 yaşında ölmeden önce yaşamının son yıllarında anılarını kaleme alırken, “Benim gibi bir kocakarının anılarını kim merak eder ki” demesine rağmen, kitabı uzun süre ‘best seller’ listesinin en tepesinden inmeyen, İngiliz edebiyatının Türkiye’deki otoritesi Mina Urgan’ın kitaplara sığmayan hayatı...
DERLEYEN: ZELİHA ALAGÖZ TEMİZ
İngiliz Edebiyatı Profesörü olan yazar ve çevirmen Mîna Urgan, 1 Mayıs 1915’de İstanbul’da dünyaya geldi. Tam adı Fatma Mîna Urgan olan yazar, Şefika Hanım ile şair ve oyun yazarı Tahsin Nahit Bey’in kızıdır.
Mina Urgan'ın adını, üç yaşındayken ölen babası şair Tahsin Nahit vermiş. Mina Farsça’da şarap kadehi ya da mavi anlamına geliyor. Tuhaf adı yüzünden sık sık gayrimüslim sanılan Mina Hanım soyadını ise kendi seçiyor. ‘Urgan’ önerisi ünlü şair Necip Fazıl Kısakürek’ten şu ilginç gerekçeyle geliyor:
Mina Urgan soyadı seçimini şöyle anlatıyor:
“Bizim aile bireyciydi. Herkes kendi soyadını kendi seçti. Ben, ‘erdemli’, ‘çalışkan’ gibi manevi anlamlar taşıyan bir soyad değil, içinde çok sevdiğim ‘u’ harfi bulunan bir nesne adı istiyordum. O zaman arkadaş grubumuzda olan Necip Fazıl Kısakürek, Urgan'ı önerdi. Anadolu'da ip anlamına gelen urganın, solculuğumdan dolayı bir gün nasılsa asılacağım için bana ayrıca uygun olduğunu söyledi.”
Herkese kendi soyadını seçecek kadar özgürlük tanıyan bir ailede büyür Urgan. İnsanların denize yalnızca tedavi amacıyla girdiği yıllarda, dedesi onları eğlence için denize sokar. Delikanlı babam dediği öz babası Tahsin Nahit, Mina üç yaşındayken ölünce, annesi Şefika Hanım Falih Rıfkı Atay ile evlenir. Biyografisini kaleme aldığı “Bir Dinozorun Anıları” adlı kitabında ‘‘Şefika’’ diye anlattığı annesi, Mina Urgan'ın hayatının neredeyse en önemli figürü.
Şefika'yı, son derece zarif, alımlı, karizmatik bir kadın olarak tanımlıyor: ‘‘Çok güçlü bir kişiliği vardı. Dini vecibelerini yerine getiren iyi bir Müslüman’dı. Dinsiz olduğumu bildiği halde bana bu konuda hiç baskı yapmadı. Bu kadar baskın bir karakterin yanında kişiliğim hiç ezilmeden büyüyebilmemi, Şefika'ya bağlı bir mucize olarak görüyorum.’’
Mina Urgan'ın hayatı okuyarak geçer. Arnavutköy Kız Koleji'nden sonra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ni bitirir. 4 sene öğrencisi olduğu bu okulun İngiliz Dili Edebiyatı Bölümünde 36 sene öğretmenlik yapar. Hayatına asıl rengini veren edebiyat ve öğretmenlik dışında, politik bir yanı da vardır. Kitabında politik kişiliğini sık sık karikatürleştiriyor:
