Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Dinler Tarihi Uzmanı Doç. Dr. Eldar Hasanoğlu, "Yeşaya Yahudilikte peygamber kabul edilen bir şahsiyettir. M.Ö. 8. yüzyılın sonu ile 7. yüzyılın başına tesadüf eden zaman diliminde yaşamıştır. Hz. Süleyman'ın vefatından sonra M.Ö. 10. yüzyılın sonlarına doğru onun krallığının ikiye parçalanmasıyla İsrail ve Yehuda devletleri ortaya çıkmıştı. Yeşaya'nın yaşadığı dönemde Asurlular saldırarak İsrail devletini ortadan kaldırmış, burada yaşayan on Yahudi kabilesini diğer bölgelere sürgün etmişlerdir. Bu sürgün edilenlerden bir daha haber alınmamış, kaybolup tarihe karışmışlardır. Bu, Yahudi tarihinde 'kayıp on kabile' şeklinde ifade edilir ve Yahudiler hala bu kardeşlerini aramaktadırlar." dedi.
FİLİSTİN TOPRAKLARINA GERİ DÖNECEKLERİNE İNANIYORLAR
Yeşaya kehabetinin 'vaadedilmiş topraklar' inancını da içinde barındırdığını söyleyen Hasanoğlu, "Halka vaazlarında Yeşaya Yahudilerin uğradıkları musibetlerin aslında Tanrı'nın iradesi doğrultusunda olduğunu, işledikleri ağır günahlar yüzünden bu şekil ağır bir cezaya maruz kaldıklarını anlatmış, günahlarının cezası çekildikten sonra yine Tanrı'nın onları Filistin topraklarına geri döndürmek için ilahi yardım göndereceğini anlatmıştır.
Onun anlatısına göre söz konusu ilahi yardım geldiğinde Kudüs'te Yahudilerin devleti kurulacak, dünya halkları Yahudilere tabi olacak, krallar onların emrine girecek, artık Yahudiler şiddetin olmadığı huzurlu bir ortamda yaşayacaklardır." İfadelerini kullandı.
ÜSTÜN IRK İNANCININ TEMELİ
Yahudilerin seçilmiş ırk inancının temellerinin de bu kehanete dayandığını belirten Doç. Dr. Hasanoğlu, "Halkın sürgün travmasıyla baş etmelerini sağlamak için Yeşaya bu durumu 'Tanrı'nın adını yeryüzünde duyurma' mahiyetinde ilahi planın sonucu olduğu şeklinde izah etmiştir.
Doç. Dr. Eldar Hasanoğlu
O zamana kadar İsrailoğulları sadece kutsal topraklarda Tanrı'ya ibadet ediyorlardı. Yeşaya'nın vaazlarına göre, artık isminin diğer topraklarda da bilinmesini dileyen Tanrı bu amacını Yahudileri sürgüne göndermekle gerçekleştirecektir. Yeşaya bunu 'uluslar için ışık' metaforu ile ifade eder.
