İŞTE KANAL İSTANBUL'UN DETAYLARI! Türkiye'nin çılgın projesi Kanal İstanbul, hem İstanbul hem de Türkiye için tarihin en önemli adımlarından biri olarak gösteriliyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan'ın ocak ayında açıkladığı projenin detaylarını SABAH, üç yıl önce gündeme getirmişti. Uzunluğu 45 kilometre, genişliği yüzeyde 145-150, tabanda 125, derinliği ise 25 metre olarak tasarlanan projenin ismi ilk kez 2011 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gündeme getirildi. 'Çılgın Proje' adıyla tanıttığı Kanal İstanbul'un güzergâhının 1/100 bin ölçekli rezerv yapı planıyla Türkiye'nin yüz akı projesinin tüm ayrıntıları tek tek belirlendi. Son plana göre; Avcılar, Küçükçekmece, Başakşehir ve Arnavutköy'den geçecek Kanal İstanbul 45 kilometre uzunluğunda olacak. Sondaj çalışmaları tamamlanan 453 milyon metrekare alan üzerinde kurulması planlanan proje kapsamında 7.5 milyon kişinin yaşayacağı hesaplandı. İşte projenin detayları: Erhan Öztürk / Sabah DÖRT İLÇEDE 55.2 KİLOMETRE Kanal İstanbul, Küçükçekmece Gölü-Sazlıdere Barajı-Terkos Gölü'nün doğusunu takip eden güzergâhta inşa edilecek. Kanalın maliyeti ve uygunluğu açısından belirlenen güzergâh, Marmara Denizi'ni Küçükçekmece Gölü'nden ayıran kıstaktan başlıyor. Altınşehir ve Şahintepe mahallelerinden geçerek Sazlıdere Baraj Havzası boyunca devam edecek. Sonrasında Sazlıbosna Köyü'nü geçerek Dursunköy'ün doğusuna ulaşıp Baklalı Köyü'nü geçtikten sonra Tayakadın, Terkos ve Durusu mahallelerinin yakınlarında Terkos Gölü'nün doğusundan Karadeniz'e ulaşacak. Proje alanı, Arnavutköy (28.6 km) Küçükçekmece (7 km), Başakşehir (6.5 km) ve Avcılar (3.1 km) ilçe sınırları içinde. TOPLAM YATIRIM 100 MİLYAR DOLAR Projenin maliyeti yaklaşık 100 milyar doları bulacak. Kanal İstanbul projesinin inşaat aşamasında 7 bin kişi çalışacak. İşletme aşamasında ise yardımcı tesisler de dahil olmak üzere toplam bin 500 kişinin çalışması öngörülüyor. Kanal derinliğine bağlı olarak yaklaşık 1.5 milyar metreküp hafriyat çıkması bekleniyor. Deniz ve dip taramasından da 115 milyon metreküp malzemenin çıkacağı tahmin ediliyor. Projenin toplam maliyetinin 20 milyar dolar olması bekleniyor. Köprü ve havalimanları gibi yatırımlar da hesaba katıldığında toplam maliyetin 100 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. 100 YILLIK ÖMRÜ OLACAK Mevcut durumda detay mühendislik çalışmaları devam eden yaklaşık 45 kilometre uzunluğundaki Küçükçekmece Gölü - Sazlıdere Barajı - Terkos Gölü'nün doğusunu takip eden güzergâhın inşaatının 5 yılda tamamlanması bekleniyor. Proje tamamlandığında 350 DTW büyüklüğündeki gemilerin bile geçişi için uygun olacak. Ekonomik ömrü ise 100 yıl olacak. ÇED RAPORU HAZIR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Kanal İstanbul ÇED raporu hazır. Kanal İstanbul planlarına yeşil alanlar, kentsel çalışma alanları, korunacak alanlar, yapı sınırlaması getirilecek ve korunacak alanlar, sosyal altyapı alanları, afet tehlike alanları, su, atıksu ve atık sistemleri, sağlık, turizm, ulaşım, karayolları, demiryolları, denizyolları ve havayolları alanları işlendi. ÇED RAPORU HAZIR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Kanal İstanbul ÇED raporu hazır. Kanal İstanbul planlarına yeşil alanlar, kentsel çalışma alanları, korunacak alanlar, yapı sınırlaması getirilecek ve korunacak alanlar, sosyal altyapı alanları, afet tehlike alanları, su, atıksu ve atık sistemleri, sağlık, turizm, ulaşım, karayolları, demiryolları, denizyolları ve havayolları alanları işlendi. UÇAK VE TRENE ENTEGRE Proje kapsamında, kanal dışında başka inşaatlar da yapılacak. Hem Marmara Denizi'ne hem de Karadeniz'e konteyner yük limanı inşa edilecek. Karadeniz'e yapılacak olan liman 4.8 kilometre uzunluğunda, en az 18 metre derinliğinde olacak. Bin 500 hektar alana lojistik merkez kurulacak. 3. havalimanı ve demiryolu ile entegresi sağlanacak. Marmara Denizi'ne yapılması planlanan konteyner limanı ise 360 metre yanaşma mesafeli 4 limana sahip olacak. Ayrıca Küçükçekmece ile Sazlıdere'ye ise yatlimanı yapılacak. Küçükçekmece Gölü'ne yapılacak olan bin 200, Sazlıdere'ye yapılacak olan da 860 tekne kapasiteli olacak. HAFRİYAT ADASI Projeden çıkan hafriyatla Marmara Denizi'ne 3 grup ada yapılması planlanıyor. ÇED raporunda yer alan ifadelere göre birinci grup ada 3 bölümden oluşacak ve toplam alanı 186 hektar olacak. İkinci grup ada ise 4 adadan oluşacak ve toplam alanı 155 hektar olacak. Üçüncü grup ada 3 adadan oluşup 104 hektar alanı kaplayacak. Çıkan hafriyat ada dışında, Karadeniz kıyısının doldurulmasında ve Terkos Gölü'nün olduğu bölgeye yeni kıyı yapımında kullanılacak. YABANİ HAYVANLARA 6 KÖPRÜ Kanal İstanbul'un üzerinden geçecek 6 köprü ile kara ve demiryolu ulaşımı sağlanacak. Yabani hayvanların geçişi için de ayrıca 6 köprü inşa edilecek. Yapılacak köprülerin güzergâhları da belli oldu. Köprüler dışında kanal içerisinde acil durum rıhtımları da olacak. Gemi trafiğinin sağlanması, güvenli trafik ve kaza ya da arıza anında müdahale için 6 kilometrede bir olmak üzere 8 tane acil durumda yanaşmak için cep yapılacak. Bu ceplerin uzunluğu en az 750 metre olacak. Bunun dışında projede kanalın işletilmesine yönelik acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, dalgakıranlar, fenerler ve Karadeniz ile Marmara Denizi'nde bekleme alanları inşa edilecek. 23 KİLOMETREKAREYE KAMULAŞTIRMA Güzergâhın 12 kilometresi Sazlıdere, 8 kilometresi ise Küçükçekmece Gölü'nden geçiyor. Bir kilometrelik alan ise orman. Geri kalan yerler kamulaştırılacak ve bu alan yaklaşık 23 kilometrekare. Nüfus yoğunluğunun en çok olduğu yerler ise Küçükçekmece-Avcılar hattı Baklalı-Terkos arası. Projeden en fazla etkilenecek alanlar arasında 35 bin kişinin yaşadığı Şahintepesi bölgesi ile 14 bin kişinin yaşadığı Altınşehir bölgesi yer alıyor. KANAL İSTANBUL GEREKSİNİM İstanbul Boğazı'ndan ticari gemiler Montrö Anlaşması'na göre geçiyor. Anlaşmanın yapıldığı dönemde Boğaz'dan yıllık 3 bin gemi geçiyordu. Ancak bu rakam günümüzde 50 bini buldu. 2030'da 65 bine, 2050'de ise 100 bine yaklaşacağı tahmin ediliyor. Oysa örneğin Suveyş Kanalı'ndan yılda 17 bin gemi geçiyor. Şehir hatları ve balıkçı teknelerinin de hesaba dahil edilmesiyle birlikte İstanbul Boğazı'nın günlük trafiği 2 bin 500. MONTRÖ SÖZLEŞMESİ Projenin İstanbul Boğazı'na alternatif bir kanal olduğu ortaya çıkınca hukukçular arasında kanalın yasal statüsü hakkında tartışmalar başladı. Kanalın Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne aykırı bir durum yaratıp yaratmayacağı tartışılmaya başlandı. Montrö sözleşmesi ile Amerika Birleşik Devletleri, Karadeniz'e ancak sınırlı tonajlarla, yüklerle, silahlarla ve sınırlı bir süreliğine girebiliyordu. Yapılması planlanan bu kanalın Montrö sözleşmesine dahil olup olmayacağı ve Yeni Büyük Oyun'daki yeri de tartışma konularından birisi oldu. Birçok hukukçu yapılan sözleşmenin iki denizi birbirine bağlayan yol veya yollar anlamında değerlendirileceği ve tehlikeli yük geçişi için iyi bir alternatif olmanın dışında fazla bir alternatif sağlamayacağı yönününde görüş bildirdi.