Sosyal güvenlik sisteminde bazen bir gün emekliliği bir yıl öne çeker. İş Kanunu'na göre emeklilik kapısı açabilecek bazı kritik soruların yanıtları şöyle: Örneğin, bir kişi 1997'de işe başlayıp Sosyal Güvenlik Kurumu'na sigorta bildirimi yapılmasına karşın ilk prim ödemesi aynı işyerinde Ekim 1998 tarihinde başladıysa Kurum'a başvurarak sigorta başlangıç tarihinin düzeltilmesini isteyebilir. Olumlu yanıt alamaması halinde hizmet tespit davası açabilir.
Çalışmaların belgelerle ispatlanması, sigorta müfettiş raporuyla belirlenmesi halinde hak düşürücü süre işlemiyor. İki yıl sigortasız çalıştırıldıktan sonra girişi yapılarak 10 yıl çalışıp 2022 yılından işten ayrılan 2027 sonuna kadar sigortasız çalıştığı dönem için dava açabilir.
1- Şubat 1998 yılında işe başlamama karşın sigorta girişim Aralık 2000'den sonra yapıldı. Bu dönemde çırak olduğum iddia ediliyor, dava açma hakkım var mı, EYT yasasından yararlanarak emekli olabilir miyim?
Hizmet tespit davalarında beş yıllık zaman aşımı süresi bulunuyor. Şubat 1998'de işe girmenize karşın adına prim yatırılmamış ve sıfır gün olarak çalıştırıldıysanız iki yolla hakkınızı arayabilirsiniz. Birinci adımda SGK'ya başvurarak sigorta başlangıç tarihinin düzeltilmesini talep edebilirsiniz. Olumlu yanıt gelmemesi halinde hizmet davası açabilirsiniz. Çalıştığınız iş yerinde en az bir ya da iki şahit göstermeniz davayı kazanmanıza yardımcı olur. Beş yıllık zaman aşımı süresi söz konusu olmaz. Sigorta yapılıp primlerin yatırılmadığının denetmen, müfettişlerce yapılan incelemede delillerin ortaya konması durumunda da zaman aşımı süresi işlemiyor.
2- "Günsüz işe giriş" konusunda arabulucuya başvurma zorunluluğu var mı, dava çok uzun sürer mi?
Hizmet tespit davasından önce arabulucuya gitme zorunluluğu bulunmuyor. Bu davalarda sigorta yapılmayan döneme ilişkin bordro ya da herhangi bir kayda ulaşmak büyük önem taşıyor. İş davaları muhakeme usulüne göre yaklaşık iki ayda bitiyor. Yüksek yargıya taşınması durumunda da bir ay içinde gerekçeli karar bildiriliyor.
3- Aynı işyerinden birden fazla giriş çıkışı olanların dava açma süresi ne zaman başlar?
Hizmet tespitine konu işyerinde hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde mahkemeye başvurulabilir. Hizmet tespit davasını kişinin kendisi vefatı halinde mirasçıları açabilir. Aynı iş yerinden birden fazla giriş çıkışı olanların dava açma süresi ise işten ilk ayrıldıkları tarihten itibaren başlar.
