İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Trump'la görüşmek üzere Washington'a gitmişti. İkili Beyaz Saray'da yaptıkları toplantı sonrası ortak basın toplantısı düzenledi.
TRUMP GAZZELİLERİN SÜRGÜN PLANINDA ISRARCI
Trump konuşmasında ısrarla Gazzelilerin sürgün planını savunmaya devam etti. Gazze'nin artık tamamen yerle bir olmuş devasa bir yıkım alanı olduğunu kaydeden Trump, Gazze'deki Filistinlilerin başta Mısır ve Ürdün olmak üzere komşu ülkelerde inşa edilecek yeni yerleşim yerlerine gitmelerinin çok daha iyi olacağını savundu.
Daha da ileriye giden Trump, "ABD, Gazze Şeridi'ni devralacak ve orada bir iş yapacağız. Oraya sahip olacağız ve sahadaki tüm tehlikeli patlamamış bombaların ve diğer silahların sökülmesinden, yıkılmış binalardan kurtulmaktan sorumlu olacağız." ifadesini kullandı.
CUMHURİYETÇİ LİDERİN YENİ SÖMÜRGE HAYALİ
"Filistinlilerin Gazze'ye geri dönmek istemelerinin tek nedeni başka alternatiflerinin olmaması" iddiasını ortaya atan Trump, "bölgedeki yaklaşık 1,8 milyon Filistinlinin komşu ülkelerde inşa edilecek birden çok yeni yaşam alanına gideceğini ve orada daha iyi şekilde yaşayacağını" savundu.
Gazze'de ne yapılması gerekiyorsa onu yapacaklarını söyleyen Trump, Gazze için, "Bu barışı sağlayacağız ve orayı kalkındıracağız. Binlerce istihdam yaratacak ve tüm Orta Doğu'nun gurur duyacağı bir şey olacak." yorumunu yaptı.
ABD'nin Gazze'deki olası pozisyonuna ilişkin değerlendirmelerde bulunan Trump, "Orada uzun vadeli bir sahiplik pozisyonu görüyorum ve bunun belki de tüm Orta Doğu'ya büyük bir istikrar getireceğini görüyorum." dedi.
ABD'nin Gazze Şeridi'ne sahip olması ve orayı "geliştirmesi" fikrini konuştuğu herkesin sevdiğini anlatan Trump, bu şekilde orada binlerce kişiye istihdam yaratacaklarını öne sürdü.
GAZZE'YE ABD ASKERİ GÖNDERME PEŞİNDE
Öte yandan Trump, Gazze Şeridi'nde güvenliği sağlamak için ABD askerlerinin bölgeye gitmesi olasılığına ilişkin bir soruya cevap verirken, bu olasılığı göz ardı etmediğini belirtti.
Trump, asker gönderme ihtimali sorusuna, "Eğer gerekirse bunu yapacağız." diye karşılık verdi.
TRUMP BÖLGEDE KAOSU KÖRÜKLEME ADIMLARI ATIYOR
Trump, Gazze'nin yeniden inşa edilmesinden sonra orasıyla ilgili ne hayal ettiği yönündeki soruya yanıt verirken, Gazze Şeridi'nin dünyanın farklı yerlerinden insanların yaşadığı "uluslararası" bir yer olmasını hayal ettiğini söyledi.
ABD Başkanı, "Bence orayı uluslararası, inanılmaz bir yer haline getireceksiniz. Gazze Şeridi'ndeki potansiyel inanılmaz. Orada tüm dünyadan temsilciler olacak ve orada yaşayacaklar. Tabii Filistinliler de orada yaşayacak. Tarihten ders almak zorundasınız. Tarihin tekerrür etmeye devam etmesine izin veremeyiz. Olağanüstü olabilecek bir şey yapmak için elimizde bir fırsat var." şeklinde konuştu.
GAZZE'Yİ VE İSRAİL'İ ZİYARET EDECEKMİŞ
Orta Doğu'yu ziyaret edip etmeyeceği yönündeki soruya Trump, "İsrail'i çok seviyorum. Orayı ziyaret edeceğim, Gazze'yi de ziyaret edeceğim, Suudi Arabistan'ı da ziyaret edeceğim. Orta Doğu'daki diğer yerleri de ziyaret edeceğim. Orta Doğu inanılmaz bir yer, çok canlı, bu yüzden gerçekten güzel yerlerden biri ve harika insanları var." yanıtını verdi.
NETANYAHU BİLE BU KADARINI BEKLEMİYORDU
Gazeteciler, Trump'ın sözlerini Netanyahu'ya sordu. Siyonist lider, Trump'ın soykırımı övmesinden ve Gazzelileri tehcir etmeye dair vaadinden övgü dolu sözlerle bahsetti, "Trump bunu çok daha üst bir seviyeye taşıyor. O toprak parçası için farklı bir gelecek görüyor." diyerek kendi beklentisinin bile üzerinde bir öneri olduğunu vurguladı.
TEPKİLER ÇIĞ GİBİ BÜYÜYOR
Trump'ın skandal açıklamalarının yankıları sürerken, Hamas'tan Trump'a tepki geldi. Hamas Sözcüsü Sami Ebu Zuhri yaptığı açıklamada Trump'ın sözlerinin kabul edilemez olduğu belirtilerek, "Bunu bölgede kaos ve gerginliğin reçetesi olarak görüyoruz" ifadelerini kullandı. Gazzelilerin bu planın gerçekleşmesine izin vermeyeceğini vurgulayan Ebu Zuhri, "Olması gereken şey halkımızın topraklarından sürülmesi değil, halkımıza yönelik işgal ve saldırganlığın sona ermesidir" dedi.
"HALKIMIZ KABUL ETMEYECEK"
Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet el-Rişk ise, yaptığı ayrı bir açıklamada Trump'a tepki göstererek, "Gazze'deki halkımız 15 aydan uzun süredir bombardıman altında yerinden edilme ve sınır dışı etme planlarını engelledi" ifadelerini kullandı. Gazzelilerin kendi topraklarına "kök salmış durumda" olduğunu ifade eden el-Rişk, "Halkımız, onları anavatanlarından söküp atmayı amaçlayan hiçbir planı kabul etmeyecek" dedi.
BİR TEPKİ DE SUUDİ ARABİSTAN'DAN GELDİ
Trump'ın "Gazzelilerin başka ülkelere yerleştirilebileceği" ve "ABD'nin Gazze Şeridi'ni devralacağı" şeklindeki açıklamalarına bir tepki de Suudi Arabistan'tan geldi. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada bağımsız bir Filistin devletinin kuruluşuna yönelik sarsılmaz desteğin sürdüğü belirtilerek, "Veliaht Prens ve Başbakan olan Muhammed bin Selman bin Abdülaziz El Suud, 18 Eylül 2024'te Şura Konseyi'nin dokuzuncu döneminin ilk oturumunun açılışında yaptığı konuşmada bu tutumu açık ve kesin bir şekilde ifade etmiştir" ifadelerine yer verildi.
BAĞIMSIZ FİLİSTİN VURGUSU
Suudi Arabistan yönetiminin başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için amansız çabalarını sürdüreceğini ve bu gerçekleşmeden İsrail ile diplomatik ilişkiler kurmayacağını daha önce vurguladığı hatırlatılan açıklamada, "Muhammed bin Selman ayrıca, 11 Kasım 2024'te Riyad'da düzenlenen olağanüstü Arap-İslam Zirvesi'nde bu kararlı tutumu yinelemiştir. Başkenti Doğu Kudüs olan 1967 sınırlarına dayalı bir Filistin devleti kurma çabalarının sürdürülmesi gerektiğini vurgulamış ve İsrail'in Filistin topraklarını işgaline son verilmesini talep etmiştir" denildi. Açıklamada ayrıca Muhammed bin Selman'ın "daha fazla barışsever ülkeyi Filistin Devleti'ni tanımaya çağırdığı" ve "Filistin halkının haklarını desteklemek için uluslararası toplumu harekete geçirmenin önemini vurguladığı" hatırlatıldı.
FİLİSTİNLİLERİN HAKKINI SAVUNDU
Suudi Arabistan yönetiminin Filistin halkının yasa dışı yollarla yerinden edilmesine karşı olduğu vurgulanan açıklamada, "İsrail'in yerleşim politikaları, toprak ilhakı veya topraklarından çıkarma girişimleri yoluyla Filistin halkının meşru haklarına yönelik gerçekleştireceği herhangi bir ihlale kesinlikle karşı olduğumuzu bir kez daha yineliyoruz" ifadelerine yer verildi. Uluslararası toplumun topraklarında kalmayı sürdürecek olan Filistin halkının katlandığı ağır insani acıları hafifletme görevinin bulunduğu hatırlatılan açıklamada, "Suudi Arabistan, bu sarsılmaz tutumun müzakere edilemez olduğunu ve uzlaşmaya tabi olmadığını vurgulamaktadır. Filistin halkı uluslararası kararlara uygun şekilde meşru haklarını elde etmeden kalıcı ve adil bir barışa ulaşmak imkansızdır. Bu durum daha önce hem eski hem de mevcut ABD yönetimlerine açıkça ifade edilmiştir" denildi.
BİR DESTEK DE ÇİN'DEN GELDİ
Çin, Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve Filistinlileri komşu ülkelere yerleştirme planına karşı çıkarak, "Filistin'i Filistinlilerin yönetmesinden yana" olduğunu bildirdi
ÇEŞİTLİ ÇEVRELERDEN TRUMP'A AĞIR ELEŞTİRİLER
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Trump'ın Gazze halkını başka yere taşıma planının "etnik temizlik" anlamına geleceğini bildirdi.
Connecticut'tan Demokrat senatör Chris Murphy, X'te yaptığı paylaşımda, "Gazze'yi devralmıyoruz." ifadelerini kulandı.
"TAMAMEN AKLINI KAÇIRDI"
Murphy sözlerine şöyle devam etti: "Tamamen aklını kaçırdı. ABD'nin Gazze'yi işgali binlerce ABD askerinin katledilmesine ve Orta Doğu'da onlarca yıl sürecek bir savaşa yol açacaktır. Bu kötü bir şaka gibi"
ABD Kongre Üyesi Rashida Tlaib ise Trump'ın Gazze'ye yönelik son açıklamalarına sert yanıt verdi. ABD Kongresi'nde görev yapan tek Filistin asıllı Amerikalı olan Tlaib, "Trump, soykırımcı bir savaş suçlusunun yanında otururken açıkça etnik temizlik çağrısı yapıyor" açıklamasında bulundu.
MECLİS ÜYESİNDEN "SAVAŞLARI BİTİRECEĞİM" ELEŞTİRİSİ
California'dan Temsilciler Meclisi Üyesi Eric Swalwell ise "ABD Gazze'yi işgal mi edecekmiş? Sonu gelmeyen savaşlara girmeme sözü verilmişti. Ama yanlış saymıyorsam Grönland, Kanada, Panama Kanalı ve şimdi de Gazze'yi işgal ediyoruz" ifadelerini kullandı.
BATI MEDYASI DAHİ TRUMP'IN PLANINI ONAYLAMADI
CNN International Trump'ın planını "tarihteki en uç fikir" olarak tanımladı. CNN, Cumhuriyetçi lider eğer böyle bir tehcire öncülük ederse, büyük bir suç işleyeceğini bildirdi.
BBC Diplomasi Muhabiri Paul Adams ise, "Gazze için sarsıcı bir teklif" sözlerini kullanarak, Trump'ın faaliyetini hukuk dışı olarak nitelendirdi ve sürgün planının hangi yetkiye dayandırılarak yapılacağını merak etti.
Sky News haber kuruluşu da Trump'la ilgili olarak "Gazze çözümü için cehaletini ortaya koyuyor" ifadelerini kullandı.
AVRUPA TRUMP'A TEPKİ GÖSTERDİ
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, yaptığı yazılı açıklamada, Trump'ın Gazze'ye ilişkin açıklamalarını değerlendirdi. Baerbock, Gazze'nin harabeye döndüğünü belirterek, "Aynı zamanda açık olan bir şey var. Gazze tıpkı Batı Şeria ve Doğu Kudüs gibi Filistinlilere aittir. Bu topraklar gelecekteki Filistin devletinin çıkış noktasını oluşturmaktadır. Filistinli sivil halkın Gazze'den sürgün edilmesi sadece kabul edilemez değil, aynı zamanda uluslararası hukuka aykırıdır" ifadelerini kullandı.
Baerbock, zorla yerinden etme girişiminin yeni acılara ve yeni nefretlere yol açacağını vurgulayarak, "Müzakere edilmiş iki devletli bir çözüm, Filistinlilerin ve İsraillilerin barış, güvenlik ve onur içinde yaşamalarını sağlayacak tek çözüm olmaya devam etmektedir. Bu, aynı zamanda bölgedeki Arap devletlerinin de net tutumudur" açıklamasında bulundu.
G7, Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler'in (BM), Gazze'deki sivil nüfusun sınır dışı edilmemesi ve Gazze'nin kalıcı olarak işgal edilmemesi gerektiğini en başından bu yana açıkça ifade ettiğini aktaran Baerbock, Filistinlilerin dahil olmadığı bir çözümün olamayacağını kaydetti.
Gazze'deki yıkımın boyutlarının sarsıcı olduğunu bildiren Baerbock, "Hepimiz Gazze'nin mümkün olan en kısa sürede yeniden inşa edilmesi gerektiği konusunda hemfikiriz. Evler, hastaneler, okulların kalıntılarının ve patlamamış mühimmatın temizlenmesi, büyük bir uluslararası katılım gerektirecektir. Biz Avrupalılar, ABD ve bölgedeki ortaklarımızla birlikte üzerimize düşeni yapmaya hazırız" ifadelerini kullandı.
