10 SORUDA PYD BU DURUMA NASIL GELDİ? 13 yıldır faal bir terör örgütü, son 5 yıldır adım adım dünyanın gündemine oturdu. Bugün Amerika başta olmak üzere bir çok güç, PYD terör örgütünün savunucusu oldu. Peki PKK uzantılı bu terör örgütü nasıl bu duruma geldi, kimler tarafından desteklendi, sabah.com.tr yazarı Taha Dağlı değerlendirdi. PYD TERÖR ÖRGÜTÜ NE ZAMAN KURULDU? PKK'nın Suriye uzantısı olarak 2003'ten bu yana Suriye'de faal olan bir terör örgütü. Kendilerini siyasi olarak tanımlıyorlar, silahlı kanatları ise YPG teröristleri. 5 YIL ÖNCE PYD'NİN DURUMU NASILDI? Suriye'de Esed rejimi, Kürtlere kimlik dahi vermiyordu. 2011 Mart ayında halk ayaklanması başladıktan sonra Kürtlere reform yapıldı. Ama bu reform daha çok PKK uzantılı PYD örgütünün işine yaradı. PYD'nin Suriye'deki şiddet süreciyle orantılı bir yükselişi var. DİĞER KÜRTLERLE ARALARI NASILDI? Suriye'de ayaklanma sonrası kurulan Suriye Ulusal Konseyinde Kürtler de vardı. Hatta Suriye halkının meşru temsilcisi kabul edilen Suriye Ulusal Konseyinin ikinci dönem başkanlığını bir Kürt muhalif olan Abdülbasit Seyda yaptı. Bunun dışında bir de Kürt Ulusal Konseyi kuruldu, onların başında da Abdühakim Beşşar yer aldı. 2012'DE SURİYE'DEKİ KÜRT SORUNU? Ayaklanma sürecinde Kürtler arasında farklı sesler yükseldi. Bunların bir çoğu muhalifti ancak Suriye Ulusal Konseyi ile Kürt Ulusal Konseyi arasında bazı görüş ayrılıkları yaşandı. İstanbul'da bir çok kez toplantılar yapıldı. Kürt ve diğer muhaliflerin aynı çatıda birleştirilmesi yönünde çalışmalar yürütüldü. Daha sonraları bu birleşme koalisyon çatısı altında gerçekleştirildi. Ancak söz konusu bu Kürt muhalif yapılanmanın içerisinde PYD yer almadı. PYD MUHALİF ÇATIYA HİÇ DAHİL OLMADI MI? Kürt grupları temsilen PYD de bir dönem kısa süreliğine muhaliflerin gruplarında yer aldı. Ancak bu uzun soluklu olmadı. Daha sonraki süreçte ise PYD ile muhalif Kürtler arasında çatışmalar başladı. PYD KÜRTLERLE NİYE ÇATIŞTI? Beşar Esed, 2012'de ülkenin kuzeyinden çekildi, bu bölgeleri PYD terör örgütüne bıraktı. PYD silahlı kolu YPG ile kolluk güçleri oluşturarak, kantonlar kurmaya başladı. Ancak etnik ayrım uyguluyordu, muhalif saflarında değillerdi ve muhalif olanlara karşı saldırılar içerisine girdiler. KİMLERLE ÇATIŞTILAR? PYD, 2012'de muhalif Araplar, Türkmenler, Özgür Suriye Ordusu ve muhalif Kürtlere karşı bir çok saldırı gerçekleştirdi. Hatta bir çok Kürt Ulusal Konseyi üyesi kaçırıldı ve öldürüldü. Bununla birlikte Halep çevresinde de Özgür Suriye Ordusu ile PYD arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. PYD, kendileri gibi düşünmeyen Kürtleri de tasfiye etmeye başladı. REJİM İLE PYD ARASINDAKİ İLİŞKİ? Rejim ile PYD arasında 2012'den bu yana ittifak var. Kuzeydeki kanton denilen bölgeleri rejim, PYD'ye bıraktı hatta çoğunda rejim güçleriyle PYD teröristleri ortak görev yaptı. Bu durumu zaten Suriye'nin BM Daimi Temsicisi Caferi ile Beşar Esed'in baş danışmanı Buseyna Şaban açık açık söylüyorlar, 'PYD bizim müttefikimiz diyorlar'. Zaten sahada hiçbir zaman karşı karşıya gelip, çatışmadılar, muhaliflerin safına da girmediler. PYD'NİN ABD İLE İLİŞKİSİ? ABD, 2012'den bu yana PYD'yi takip ediyor, görüşmeler yapıyor. O dönemde PYD'yi muhaliflerin safına sokmayı planlıyorlardı ancak bu aşı tutmadı. Sonraki süreçte DAEŞ'in ortaya çıkmasıyla PYD, DAEŞ'le mücadele kılıfına sokuldu ve bugün DAEŞ bahanesiyle meşru hale getirildi. KOBANİ VE PYD 2014'te Kobani'de DAEŞ ile girilen çatışmalar PYD'nin DAEŞ konusunda en önemli ortak olduğu yönünde bir algının oluşturulmasını sağladı. Amerika ve Avrupa, PYD'yi Kobani ile birlikte başka bir noktaya taşıdı ve o tarihten itibaren de PKK ile PYD arasındaki bağlantıları inkara başladılar. SURİYELİLER PYD'Yİ NE DİYE TANIMLIYOR? Bugün özellikle Halep'te Suriyeli siviller ve muhalifle, PYD terör örgütünün en büyük mağduru durumda, Şeyh Maksut'ta, Şeyh İsa'da, Tel Rıfat'ta, Ayn el Arap'ta, Tel Abyad'da binlerce Suriyeli, PYD terör örgütü tarafından sürgün edildi. Ve Suriyelilerin büyük çoğunluğu PYD'yi PKK terör örgütü olarak biliyor, böyle tanımlıyor. PYD'NİN RUSYA İLE İLİŞKİSİ? Rusya, Türkiye'nin sınır ihlali yapan uçaklarını düşürmesinin ardından PYD'yle ittifaka girdi. Bu bir rövanş gibi başladı şu an gelinen noktada Rusya-PYD ve rejim, ABD arasında 4'lü bir ittifak söz konusu. Amerika da, Rusya da, rejim de PYD'den çok memnun. Çünkü PYD hepsi için ideal bir ortak konumunda.