Kuzey Afrika'nın en batı ucundaki Fas'ta yerel saatle 23.11'de Atlas Dağları'nda meydana gelen deprem tüm dünyanın gündeminde… Uluslararası basın depremin boyutunu haritalar ile gözler önüne sererken bazı köylerin tamamen haritadan silindiği ileri sürüldü. Depremin tanıklarının ifadeleri ise dünyada yankılandı.
Fas'ı vuran 6.8 büyüklüğündeki deprem özellikle Atlas Dağları'nın eteklerindeki köylerin bazılarını tamamen yok etti, 'Yıkımı canlı gördüm ve hala titriyorum' diyen bir köy sakininin sözleri dünyada yankı buldu.
Depremin ardından, tüm ülke bu geceyi de sokakta geçirdi. Zirvesi 4 bin 100 metreyi geçen Atlas Dağları'nda yerin 26 kilometre altında gerçekleşen 6.8 büyüklüğündeki deprem çok ayıda bölgede hissedildi.
Marakeş'te depremin ardından binlerce insan ikinci geceyi de meydanlarda battaniyelere sarılarak geçirdi. Öte yanda artçı depremlerin de sürdüğü bildirildi.
CNN International'de depremin etkilediği analın grafiği çıkarıldı. ABD Jeolojik Araştırma Kurumu'na göre 6,8 şiddetindeki bu depremin 'güçlü' olarak nitelendirildiği hatırlatıldı. Depremin nispeten sığ bir derinlikten vurmasıyla da daha fazla hissedildiği vurgulandı.
Bu bölgede uzun yıllardır 5 şiddetinin üzerinde deprem meydana gelmediği de vurgulandı.
Pazar sabahı itibarıyla can kaybı 2 bini aştı, Fas Kralı VI. Muhammed ülkede üç günlük yas ilan etti. Bayrakların yarıya indirildiği Fas'ta yetkililer, en fazla can kaybının depremin merkez üssüne yakın konumdaki El Huz vilayetinde gerçekleştiğini belirtti.
Bölge sakinleri ise yaşadıkları dehşeti anlattı. Fatıma isimli bir Marakeşli, "Bakın insanlar nerede uyuyor. Evlerimizin duvarları çatladı, diğerleri tıpkı kızımın evi gibi yıkıldı. Karmakarışık haldeyiz" ifadelerini kullandı.
BAZI KÖYLER HARİTADAN SİLİNDİ
Özellikle Atlas Dağları'ndaki köylerde tablonun boyutu korkutucu seviyelere ulaştı. Evlerin yerle bir olduğu köylerin bazılarına henüz kurtarma ekipleri ulaşmadığı ileri sürülürken, enkaz altında kurtarılmayı bekleyenlerin olduğu yazıldı. BBC'de yer alan habere göre; bazı köylerin tamamen yıkıldığına dair bilgilere ulaşıldı.
Yerel televizyon kanallarının ekrana getirdiği havadan çekilmiş görüntülerde ise, El Huz bölgesinde kerpiçten binalara sahip köylerin tamamıyla yıkıldığı gözlemlendi.
Yolların hasar gördüğü heyelan bölgesine ulaşımın sınırlı olduğu bilinirken Arama kurtarma çalışmalarına ordu birliklerinin de destek verdiği ifade edildi. Enkaz altında kalanlar için ise bugün ve yarının kritik olduğu belirtiliyor.
'HER ŞEYİMİ KAYBETTİM, YALNIZCA DÜNYADAN UZAKLAŞMAK VE YAS TUTMAK İSTİYORUM'
Atlas Dağları eteklerinde kurulmuş büyüleyici Mulay İbrahim köyü, depremde yıkılan yerlerden biri. Uluslararası turistlerin favori yerleri arasındaki köyde, şimdi kelimelerle tarif edilemez bir yas var.Köy sakini Lahcen, "Her şeyimi kaybettim" diyor. Kurtarma ekipleri Lahcen'in üç kızının cesedini evlerinin enkazından çıkardı, eşi ve oğlunun cesedi ise aranıyor.
AFP haber ajansına konuşan Lahcen, "Şimdi bu konuda hiçbir şey yapamam, sadece dünyadan uzaklaşmak ve yas tutmak istiyorum" cümlesini kuruyor.
'YIKIMI GÖRDÜM, HALA TİTRİYORUM'
Mulay İbrahim köyünde deprem kurbanları için ilk mezarlar kazılıyor. Mezar kazan erkekleri izlerken gözyaşlarını eşarbıyla kurulayan köy sakini Büşra, düğümlenmiş bir sesle "Kuzenimin torunları öldü" deyip ekledi:Büşra'nın verdiği bilgiye göre, Mulay İbrahim ve Atlas Dağları'nın diğer köylerinde herkes ailesini kaybetti.
SON YÜZYILIN EN BÜYÜĞÜ
Fas aslında bu kadar güçlü depremlerin meydana geldiği bir bölge değil. 1900 yılından bu yana büyüklüğü 6'dan daha fazla olan bir deprem yaşanmadı.
O depremin merkez üssü ise dünküne 500 km uzaktaydı. 29 Şubat 1960'ta Atlantik Okyanusu kıyısındaki Agadir şehrini sarsan depremin büyüklüğü, 5.8'di. Yeryüzüne oldukça yakın bir noktada gerçekleşen deprem, 12 bin insanın ölümüne neden oldu.
Avrupa ve Afrika kıtalarını taşıyan levhalar arasındaki çarpışmanın depremdeki ana tektonik etken olduğu belirtiliyor.
Bu deprem, Atlas Dağları'nı yılda 4 mm kadar sürekli olarak yukarı doğru iten fay hareketinin devamı olarak görülüyor.
