10 Soruda Katalonya'nın bağımsızlık girişimleri

25 Eylül'de Kuzey Irak, 1 Ekim'de Katalonya bağımsızlık girişiminde bulundu. Barzani, yasa dışı referandum sonrası elindeki toprakların yüzde 30'unu kaybetti. Katalanların ise özerkliği fesih edildi. Bu hareketlerde kazanım olmadı hatta eldekiler bile kaybedildi, peki bu eylemler niye yapıldı, kimler tarafından desteklendi, yeni ülkeler de bu sürece dahil olacak mı, Taha Dağlı bu soruları sabah.com.tr için yanıtladı. İSPANYA'DA KATALAN KRİZİNDE DURUM NEDİR? Katalanlar hatırlanacağı gibi 1 Ekim'de referandum yaptılar. İspanya bu yasa dışı eylemi engelleme girişiminde bulundu ardından Katalanlar geri adım atmadı ve bağımsızlık ilan etti. Buna misilleme olarak da İspanya 155. Maddeyi işletime sokup, Katalanların özerkliğini iptal etti. KATALANLAR EVDEKİ BULGURDAN MI OLDU? Gelinen noktada Katalanların özerkliği vardı, bağımsızlık ilanında ısrarcı olunca, eldeki özerklik de gitmiş oldu. Sonuçta İspanya'da bir anayasa var ve Katalanların girişimi buna aykırıydı, faturası da bağımsızlık diye girdikleri yolda eldeki özerkliği kaybetmek oldu. IRAK'TA BARZANİ'NİN SON DURUMU NEDİR? Barzani, 25 Eylül'de referandum yaptı. Yasa dışıydı, kabul görmedi ve neticesinde 2014 sonrası ele geçirdiği Kerkük gibi toprakları ve hatta daha da fazlasını Bağdat'a geri kaptırdı. Türkiye ve İran gibi sınırdaki iki büyük ülkeyi de karşısına aldı. BARZANİ NE UMDU NE BULDU? Barzani'nin amacı içinde bulunduğu siyasi krizden referandum rüzgarıyla sıyrılmaktı. Belli ki bazı güçlerin gazına geldi ve bu yola girdi. Yola girdikten sonra da arkasındaki güçlerin bir anda kendisini yalnız bıraktığını gördü. Şimdi siyasi, ekonomi ve askeri krizler iki-üç katına çıktı. Ve Barzani, 25 Eylül öncesinden çok daha sıkıntılı bir döneme girdi. IRAK'TA BUNDAN SONRA NE OLUR? Barzani'nin çok fazla siyasi hükmü kalmayabilir. Ama Irak'ın kuzeyindeki diğer Kürt grupların etkinliği artabilir. Sonuçta İran ve Bağdat'ın karşısında bir muhatap olacaktır, yeni bir sürece giriliyor. IRAK VE İSPANYA'YI ELE ALIRSAK, BU GİRİŞİMLERİN ORTAK ÖZELLİĞİ NEDİR? Birileri Kürtleri de Katalanları da gazlıyor ve bu süreçlerin başlamasını istiyor. Süreçler yasa dışı olduğu için bir karşılığı, bir hükmü yok. Ve girişimi başlatan taraf, kaybediyor, tıpkı Barzani ve Katalanların bugün geldiği noktada görüldüğü gibi. Ama belli ki bir güç var ve bu güç, ayrılık hareketlerini destekliyor. KÜRT VE KATALANLAR BU İŞİN SONUNUN BÖYLE OLACAĞINI GÖREMEDİLER Mİ? İki ihtimal var ya göremediler ya da görüp, birilerinin talimatıyla bu işlere giriştiler. Göremediler ise kendi adlarına siyasi sonları demek. Görüp bilerek maşa olarak bu süreçleri başlattılarsa o zaman başka bir plan vardır. Şişeden cinin çıkması gibi bir durum var ortada. Avrupa genelinde bir fay hattı var. Ve bunun kırılma süreci başlatılabilir. İNGİLTERE AYRILIK HAREKETLERİNİ DESTEKLİYOR MU? İngiltere 'biz ayrılıkçıları destekliyoruz' demedi, demez de ama BBC, 1 Ekim'den itibaren yani Katalanların referandum gününden beri Avrupa'da bir ayrılık haritası yayınlıyor. Ve bu harita sık sık gündeme getiriliyor. NEDİR O HARİTA? Avrupa'da Katalanlardan başka kimler ayrılık süreci başlatabilir şeklinde bir harita. Bunun içinde İtalya var, Fransa var, Belçika var, Almanya var. Hatta İtalya'da geçen hafta Venedik bölgesi ekonomik açıdan özerklik için bir referandum işine girdi. O HARİTA DEĞİŞİRSE NE OLUR? Avrupa'da en az 7 bölgede ayrılık potansiyeli olan hareketler var, birileri bunu destekliyor ve bu gerçekleşirse AB için büyük bir kırılma olur. Brexit sonrası Hollanda, Fransa ve Almanya'da aşırı sağ, ırkçı, faşist çizgi yükselişe geçti, bunlar iktidar olamadılar fakat güçlendiler, bunun yanında bir de bu ülkelerde yükselen 'AB'den ayrılalım' sesleri var. Eğer o haritalardaki ayrılık hareketlerine eklenenler olursa, AB'nin yıllardır beklenen parçalanma süreci hızlanmış olur.