Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Veda Haccı'ndan dönüşte Hz. Ali'yi kendisinin halefi olarak gösterdiği gün Gadiri Hum Bayramı olarak kutlanmaktadır. Tarihi Hicri takvime göre belirlendiği için her yıl değişiklik gösteren bu özel gün 2023 yılında 5 Temmuz'da idrak ediliyor. Bu güne dair Gadir Hum Bayramı nedir, gelenekleri neler gibi sorular yanıt arıyor. Peki, Gadir-i Hum olayı nedir, ne zaman oldu? İşte Gadir Hum Bayramı'nın önemi ve anlamı.
GADİRİ HUM BAYRAMI NEDİR?
Şii mezhebinin inancına göre Hz. Muhammed, Hz. Ali'yi halefi olarak tayin etmişti. Gadiri Hum'daki konuşmasında "Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır. Ey Allahım, onu sevenleri sev, ona düşman olanlara da düşman ol" dediğini kanıt olarak sunarlar.
Resûl-i Ekrem'in hadisinde geçen "mevlâ" ve onunla birlikte "velî" kelimeleri "halife" veya "imam" değil "dost, efendi, arkadaş" mânalarına gelir. Birçok âyette Allah ve resulünün müminlere, müminlerin de Allah'a ve birbirlerine dost oldukları ifade edilirken hem velî hem de mevlâ kelimeleri kullanılmıştır. Bu durum birçok hadiste de görülmektedir (bk. M. F. Abdülbâkī, el-Muʿcem, "velî", "mevlâ" md.leri; Wensinck, el-Muʿcem, "velî", "mevlâ" md.leri). Bundan dolayı sekaleyn hadislerinde yer alan mevlâ kelimesi âyet ve hadisler çerçevesinde dost olarak anlaşılmalıdır.
Gadir Hum Bayramı bu ismi Peygamber Efendimiz'in hac sonrası vaaz verdiği bölgeden alıyor.
GADİRİ HUM BAYRAMI'NI KİMLER KUTLAR?
Alevilerin kutladığı Gadiri Hum, alevi inancında önemi çok büyük olan bir bayramdır.
GADİRİ HUM BAYRAMI NE ZAMAN KUTLANIR?
Tarihi her yıl farklılık gösteren Gadiri Hum Bayramı, Hicrî Zilhicce ayının 18'inde kutlanır. Bu özel gün 2023 yılında 5 Temmuz'da kutlanıyor.
GADİRİ HUM BAYRAMI'NDA NELER YAPILIR?
Kurban Bayramı ile benzerlikler gösteren bayramda kutlayanlar sabahın erken saatlerinde bayramlaşıyor ve kurban kesme işlemini gerçekleştiriyor.
Ardından "Hirise" adı verilen buğday ve etten oluşan yemek hazırlanıyor ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılıyor.
Gadir Hum Bayramı'nda; oruç tutmak, gusül almak, Hz. Ali'yi ziyaret etmek, sığınma duasını okumak, Nubde duasını okumak, öğle vaktine yarım saat kala iki rekat namaz kılmak ve birbirini gören müminlerin belirli cümlelerle selamlaşması gibi ibadetler yapılır.
