IŞIL CİNMEN / TEMPO Dergisi
PORNO PROJESİ: 'The Porn Project'
"Porno çekmek istiyorum" dedi. "Bitirme projesi olarak vereceğim ve üniversite kampüsünün içinde çekeceğim." Hocaları pek inanmasa da, Deniz Özgün, dediğini yaptı: Bitirme projesini, İstanbul Bilgi Üniversitesi Santral Kampüsü'nün stüdyosunda çekti. Şimdi herkesin kendine sorması gereken bir soru var: Akademik özgürlüğün sınırı bu noktaya ulaşabilir mi? Buna cevap ararken çokbilmiş toplum teyzesi gözlüklerini çıkarmak, önyargıları ve "Çok ayıp!"ları bir kenara bırakmak ilk şart.
Deniz Özgün, 24 yaşında. Üniversiteden sıradan bir bitirme projesiyle mezun olmak yerine, akademik özgürlüğün sınırının nereye ulaştığını görmek istedi. Projesinin adını 'The Porn Project' (Porno Projesi) koydu ve hocalarının kapısına dayandı. Sonuç: Film, Bilgi Üniversitesi Santral Kampüsü'nde, okul stüdyosunda çekildi. Deniz Özgün, bursla okuduğu Fotoğraf ve Video Bölümü'nde, projesine en düşük not olan D'yi aldı. Ama onun D'si, bizim A'yla geçmemizi gerektiren, önemli bir akademik özgürlük tartışmasını doğurdu. 'The Porn Project' kendi başına çok mühim değil. Üniversiteye, ahlaka ve özgürlüğe dair bir tartışmaya gönderme yaptığı için, temsili olarak önemli. Bilgi Üniversitesi, ilk 'Ermeni Konferansı'nın yapıldığı, Kürt sorunuyla ilgili ilk sempozyumun düzenlendiği, türbanlı öğrencilere, gördüğü baskıya rağmen okul olmuş bir üniversite. Özgürlüğü, her kesime çatı olan bir akademinin hocaları, "Sizin vaatlerinizi test etmek istiyorum" diye ' yola çıkan bir öğrencinin önüne bariyer koyabilir mi?
Olayın diğer ucu, başka bir tartışma konusu. Orada Elif Şafak Urucu var. Filmde oynayan kadın karakter. 23 yaşında. Bilgi Üniversitesi'nden mezun olmadan ayrılmış. Hayatında ilk ve muhtemelen son defa böyle bir filmde oynuyor. Bunu, hepimizin kafasındaki bir sınırı ihlal etmek için yaptığını söylüyor. "Bedenim ve kararlarım yalnızca bana ait. Benim sözümün üzerine kim ne diyebilir?" diye soruyor. Ve böylece, pornoya haklı sebeplerle karşı çıkan feministleri bile zora sokuyor.
Konuşmaya başlamadan önce filmi izlememi istediler. Rahatsız olabileceğimizi düşünüp, "Screenshot (ekran resmi) olarak görsem yeterli olur" dedim. Şafak, "Utanırım diye söylüyorsan, utanılacak bir şey yaptığımı düşünmüyorum. Birilerinin toplum kurallarını ve ahlaki sınırları zorlaması gerek. Biz bunu yaptık, sen de izleyebilirsin" dedi. Yaptıklarının, Türk ve bilindiği kadarıyla dünya üniversitelerinde bir örneği yok.
NEDEN PORNO ÇEKMEK İSTEDİN?
Deniz Özgün: Bir yaşlının hazin hikâyesi, kedinin sevimli patileri, eski çağda kadın, yeni çağda zaman gibi konuların beni motive etmediğini fark ettim. Öyle bir şey yapayım ki, senelerdir kafamıza sokulan akademik özgürlüğün sınırlarını göreyim istedim. Çünkü üniversite demek, kullanılmayan müthiş bir özgürlük alanı demek. İleride porno yönetmeni olmayacağıma göre, -zaten istesem de olmaz; çünkü ticari olarak porno çekmek yasal değil- bunu yapabileceğim tek yer okuldu. Burada, kimseye zarar vermiyorsan her şey akademik koruma içindedir. Sınırların nereye dayanacağını merak ettim; hem beni, hem ekibi, hem hocaları, hem üniversiteyi, hem de özgürlüğün limitlerini zorlayacak olanın da porno olduğuna karar verdim.
