Cumhuriyet tarihinin darbe ve muhtıralarla dolu kanadı kırık demokrasi yolculuğunda her askeri girişim amacına ulaştı; biri hariç! Talat Aydemir'in iki kez giriştiği ama sonu idamla sonuçlanan darbe girişimi...
Çok partili hayata geçişle beraber iktidar partisinin değişimi uzun sürmedi ve girdiği 2. genel seçimde %52.7'lik oy oranıyla hükümeti kurdu.
Daha sonra yapılan 1954 ve 1957 seçimlerinde de ipi göğüsleyen Demokrat parti iktidarı, Adnan Menderes'in hiç de aklına getirmediği bir şekilde sonlandı.
27 Mayıs 1960'da Kurmay Albay Alparslan Türkeş'in okuduğu bildiriyle ordu yönetime el koydu. Cuntanın başında emekli Orgeneral Cemal Gürsel vardı.
Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve hükümet üyeleri tutuklandı. Yüzlerce akademisyen, subay ve astsubay, öğretim üyesi, hakim ve savcı emekliye sevk edildi. Ülke Milli Birlik Komitesi tarafından yönetiliyordu. Daha sonra bu komite içinde de tasfiye yaşandı.
Yassıada'ya gönderilen hükümet üyeleri komik ithamlarla, evrensel hukuka aykırı olarak kurulan Yassıada Mahkemesi'nde yargılanmaya başladı.
En ağır iddialar Başbakan Adnan Menderes, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri bakanı Fatin Rüştü Zorlu üzerinde yoğunlaştı.
Bir yandan yargılamalar devam ederken DP karşıtı kesim, 27 Mayıs'ı bir özgürleştirme hareketi olarak çiçeklerle karşıladı.
Öyle ki bu gün, 12 Eylül darbesinden sonra gelen 1982 Anayasası'na kadar Hürriyet Bayramı adıyla resmi bayram olarak da kutlandı.
Yaklaşık 10 ay süren yargılamalarda savunma hakkı ihlal ediliyor, seçilen birkaç sanık yakını ve basın mensubu duruşmaları takip edebiliyordu.
Mahkemeden çıkan karar kanları dondurdu; 15 idam, onlarca ömür boyu hapis cezası ve yüzlerce kişi için de 1 yıldan az süreli hapis cezaları çıktı. İdam cezasına çarptırılanlardan Celal Bayar'ın cezası 65 yaşın üstünde olmasından dolayı MBK oylamasıyla ömür boyu hapse çevrildi.
