VELİAHT PRENS'İN DOSYASI Kaşıkçı cinayetinde tüm oklar Suudi Arabistan veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı gösteriyor. Prens bin Selman, Cemal Kaşıkçı'nın infazına gelene kadar ise özellikle son bir yılda ABD-İsrail ekseninde attığı adımlarla adından sıkça söz ettiren bir isim. Peki bin Selman bugüne kadar neler yaptı, kimlerle çalıştı, kimleri karşısına aldı, Taha Dağlı sabah.com.tr için yanıtladı. MBS İSMİNİ İLK NE ZAMAN DUYDUK? Kral Selman'ın tahta çıktığı 23 Ocak 2015'te Selman'ın oğlu Muhammed bin Selman veliaht prenslerden biri olarak Suudi Arabistan savunma bakanlığı görevine getirildi. O dönemde birinci veliaht aynı zamanda içişleri bakanı da olan Muhammed bin Nayef'ti. PRENS BİN SELMAN'IN YÜKSELİŞİ VE ABD SEÇİMLERİ ARASINDA BAĞLANTI VAR MI? Trump 8 Kasım 2016'da başkanlık seçimini kazandı. Ocak ayında ise yemin ederek göreve başladı. Mart 2017'de Suudi Arabistan savunma bakanı olarak veliaht prens Muhammed bin Selman Beyaz Saray'ı ziyaret etti, Trump'la görüştü. Bu görüşmeye aracılık eden Trump'ın damadı ve özel danışmanı Kushner'in yakın dostu olan BAE veliaht prensi Muhammed bin Zayed'di. Muhammed bin Selman ile Kushner arasındaki temas da o ziyaretle sağlanıp, kısa sürede gelişti. MBS'NİN TRUMP GELDİKTEN SONRAKİ İLK SES GETİREN HAMLESİ NEYDİ? Mayıs 2017'de Trump'ın Riyad ziyareti olmuştu o meşhur küre pozu da o ziyaret sırasında verilmişti. Haziran ayına gelindiğinde Suudi Arabistan, Katar'ı hedef alan bir kriz çıkardı. Burada başrolde MBS vardı. Kriz sürecinde Suudi Arabistan birinci veliahtı ve içişleri bakanı Muhammed bin Nayef görevinden alındı onun yerine birinci veliahtlığa Muhammed bin Selman getirildi. Yani MBS babasından sonra tahta çıkacak olan kişi oldu. MBS BİRİNCİ VELİAHT OLDUKTAN SONRA NELER YAPTI? MBS'nin birinci veliaht olması ve Kushner ile yakınlığı sürecinde ABD ile yaklaşık 500 milyar dolarlık anlaşmalar yapıldı. Haziran'daki Katar krizi sonrası Kasım ayına gelindiğinde bu kez Lübnan krizi patlak verdi. Lübnan Başbakanı Saad Hariri, Riyad'a davet edildi, geldikten sonra göz altına alındı ve başbakanlıktan istifa etmeye zorlandı. Hariri'nin alı konulduğu gece muhalif prenslere yönelik göz altı operasyonları gerçekleştirildi. MUHALİF PRENSLER OPERASYONUNDA KUSHNER'İN PAYI NEYDİ? Operasyondan kısa süre önce Riyad'a gelen Jareed Kushner'in CIA'e ait olduğu belirtilen ve içerisinde Muhammed bin Selman karşıtı olduğu söylenen 200'den fazla muhalif ismin bulunduğu listeyi Muhammed bin Selman'a verdiği ortaya çıktı. O listedeki en az 200 kişi ki bunların içerisinde prensler, bakanlar ve valiler vardı, hepsi göz altına alındı. Böylece MBS kendisine muhalif olan tüm rakiplerini tasfiye etti. TRUMP'IN KUDÜS KARARINDA MBS ETKİSİ NEYDİ? Trump yönetimi bu süreçte İsrail'in çıkarları doğrultusunda hareket etti. Yüzyılın anlaşması denilen ve Filistinlilerin Filistin topraklarını terk etmesini içeren projenin ortağı MBS'ydi. Bu doğrultuda 6 Aralık 2017'de Trump, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak ilan etti. Ardından da 14 Mayıs 2018'de ABD büyükelçiliğini Kudüs'e taşıdı. KUDÜS KARARINDA MBS İLE BABASI KRAL SELMAN GÖRÜŞ AYRILIĞI YAŞADI MI? Trump'ın skandal Kudüs kararına Cumhurbaşkanı Erdoğan sert tepki vermişti. Erdoğan İslam İşbirliği Zirvesini acil olarak topladı. Kral Selman bu konuda Türkiye'nin ve dolayısıyla Kudüs'ün yanında yer aldı. Ancak veliaht prens Muhammed bin Selman'dan hiçbir tepki gelmedi aksine bin Selman'ın Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas'a Kudüs kararını tanıması yönünde telkin yaptığı öğrenildi. KRAL SELMAN İLE PRENS BİN SELMAN ARASINDA HANGİ KONULARDA ANLAŞMAZLIK VAR? Kral Selman ile oğlu arasında Kudüs konusunda anlaşmazlık vardı. Türkiye ile ilişkiler konusunda da oldu. Bunun yanı sıra ABD-İsrail etkisindeki bir Riyad yönetimi izleniminin Kral'ı rahatsız ettiği biliniyordu. En önemli mesele ise Trump'ın Aramco'nun hisselerini ABD'de halka arza açmak istemesiydi. Muhammed bin Selman bunu kabul etse de Kral Selman iptal etti. Sonrasında da Trump'ın direk Kral Selman'ı hedef alan tehditleri geldi. YEMEN, İRAN, IRAK VE HATTA ÜRDÜN... Yemen'deki operasyonlar Muhammed bin Selman'ın etkin olmaya başladığı dönemde start almıştı. Sonrasında daha da büyüdü. Burada hedef İran ve onların desteklediği darbeci Husi militanlarıydı. Ama Yemen operasyonu uzadı ve siviller zarar görmeye başlayınca tepki oluştu. MBS bu konuda da suçlandı. Irak'ta İran karşıtı Şii lider Mukteda Sadr'la temas kuruldu, MBS Irak'ta da İran'a karşı hamle yapmak istedi. Ve Ürdün'de İsrail ile sıradışı yakınlaşma sonucu MBS'ye karşı tepkiler oluştu. KRALİYET AİLESİ MBS'DEN RAHATSIZ MI? Eski veliaht Muhammed bin Nayef olmak üzere göz altına alınan prensler ya da sürgündeki diğer aile üyelerinin MBS'ye karşı sert tepkileri var. Riyad'da olanların bir çoğu mecburen sessiz kalıyorlar ama sürgündekilerin tamamı hatta bin Selman'ın amcası bile özellikle Kaşıkçı cinayetinin bir numaralı sorumlusu olarak MBS'i gösteriyorlar.