İRAN- IRAK SAVAŞININ YIL DÖNÜMÜNDE...
İran'da askeri tören sırasındaki saldırıda onlarca kişi hayatını kaybetti. İran-Irak savaşının yıl dönümünde gerçekleştirilen askeri törende İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de vardı. Peki bu kanlı saldırı ne anlama geliyor? İran'ı sarsan terör saldırısı ile ilgili merak edilen soruları ve bu saldırının şifrelerini Taha Dağlı sabah.com.tr için yanıtladı.
ASKERİ TÖRENİ KİMLER HEDEF ALDI?
İran yönetimi saldırıdan ABD ve Suudi Arabistan'ı sorumlu tuttu. İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif direk ABD'nin adını zikretti ve Suudi Arabistan'ı işaret etti.
HASAN RUHANİ'DEN FLAŞ SÖZLER
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de törendeydi. İran-Irak savaşıyla ilgili konuştu ve ABD Başkanı Trump'ı hedef alarak, "Senin de akıbetin Saddam gibi olacak" dedi. Ruhani'nin bu konuşmasının ardından ise saldırı meydana geldi.
İRAN DEVRİM MUHAFIZLARININ GÖVDE GÖSTERİSİNDE BİR MESAJ MI VAR?
İran devrim muhafızları genellikle bu tarz törenlerde, zırhlı araçlar, uzun menzilli füzeleri taşıyan araçlarla gövde gösterisi yapar. Törenlere Cumhurbaşkanları da katılır. Genelde batıya mesaj verilir. Bu son törende de bu yapıldı. Ancak 4 saldırganın ateş açmasıyla tören alanında can pazarı yaşandı. Özellikle İran devrim muhafızlarının saldırının başlamasıyla birlikte yaşadıkları panik anlarının kameralara yansıması da dikkat çekiciydi.
İRAN BU SON DÖNEMDE KİMLERLE ÇATIŞMA HALİNDE?
Özellikle Temmuz'dan bu yana Suriye'deki İran üslerine yönelik İsrail hava operasyonlarının sıklaştığını gördük. İsrail, Suriye'de bilhassa da Golan'a yakın bölgelerde İran'ın varlığını kesinlikle istemiyor. Bu konudaki ciddiyetini de İran üslerine yönelik saldırılarla gösteriyor.
IRAK ÜZERİNDEN İRAN'A BİR MESAJ VAR MI?
Yakın zamanda Suriye'de İran üsleri İsrail'in hedefi oldu. Bununla birlikte Irak'taki İran yapılanmasına yönelik de Şiilerin yoğun yaşadığı Basra'da İran karşıtı ayaklanmalar meydana geldi. Irak'ta Basra üzerinden İran'a açık bir mesaj verildiğini gördük. Tahran yönetimi Basra'daki İran karşıtı ayaklanmadan da ABD'yi sorumlu tutmuştu.
İRAN BU SALDIRI ÖNCESİ KİMLERİ HEDEF ALDI?
İran Suriye ve Irak'ta son süreçte hedef alınırken, 2 hafta önce Irak'ın kuzeyinde Erbil kentinde İran karşıtı Kürt gruplara yönelik füze saldırısı gerçekleştirmişti. İran'ın bu saldırısı da ABD tarafından tepkiyle karşılanmıştı.
İRAN'A YÖNELİK, ABD'NİN DESTEKLEDİĞİ BAŞKA HAMLELER VAR MI?
Geçtiğimiz Aralık ayında İran genelinde Tahran yönetimi karşıtı İran halkının başlattığı bir ayaklanma süreci yaşanmıştı. İran halkı ekonomik kriz kaynaklı gösterilerde Tahran'ın Suriye, Irak, Yemen politikalarına tepki gösterip, o bölgelerdeki askeri harcamaların çokluğundan dolayı özellikle mollaları suçlamışlardı. ABD yönetimi İran'daki halk ayaklanması sırasında güvenlik güçlerinin şiddet uygulamalarını sert dille eleştirip, ayaklanmayı destekleyen mesajlar vermişti.
İRAN TERÖR SALDIRILARINDA HİÇ HEDEF OLMUŞ MUYDU?
Bundan önce 7 Haziran 2017'de Tahran'da DEAŞ terör örgütünün üslendiği bir kanlı saldırı olmuş, parlamento yakınlarındaki o saldırıda en az 12 kişi hayatını kaybetmişti. Bu saldırı DEAŞ'ın İran'daki ilk saldırısıydı.
İRAN NEDEN HEDEFTE?
Obama döneminde İran, 2003 Irak işgali sonrası başlattığı bölgesel yayılma sürecinin zirvesine ulaştı. Tahran'dan sonra 4 ayrı başkenti daha olan bir İran gündeme geldi. Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen'de hem askeri hem de siyasi hegemonya oluşturdu. Bu arada batıyla da nükleer anlaşma sağlanıp, ambargolar kaldırıldı. Ama Obama sonrası Trump'la birlikte anlaşma fesih edildi. Ambargo yeniden başladı.
ABD'NİN PETROL AMBARGOSU
Hatta Kasım ayında ABD'nin petrol ambargosu da devreye giriyor. İran'a açılan alanların yoğunluğu özellikle ABD, Suudi Arabistan ve İsrail tarafından şu an için ciddi bir rahatsızlık uyandırıyor. Sanki İran'a "sen artık fazla oldun" mesajı veriliyor. Ama şu da bir gerçek ki İsrail ile İran her ne kadar karşılıklı tehditler ve Suriye özelinde çatışmalar yaşasalar da genel anlamda büyük bir savaşa girmeleri bugüne kadar olan bir durum değil.
SUUDİ ARABİSTAN FAKTÖRÜ
İran hedef olduğu her saldırıdan ABD ile birlikte Suudi Arabistan'ı da sorumlu tutuyor. Ama şu da unutulmamalı daha önce bir çok kez Suudi Arabistan'da özellikle Şiilerin yaşadığı bölgelerdeki ayaklanmalardan da Riyad yönetimi İran'ı sorumlu tutmuştu. İran'ın Suudi Arabistan'daki Şii bölgelerinde etki sahibi olduğu gerçek. Bununla birlikte iki ülke Yemen'de İran'ın desteklediği Husilerle yaşanan savaşta 3,5 yıldır savaş halindeler. İran, Suudi Arabistan ile daha önce Katar krizinde karşı karşıya gelmişler, Hac mevsimiyle bir kriz yaşamışlar ve karşılıklı elçilik baskınlarıyla da gergin dönemler geçirmişlerdi.
