Yasalara göre emlak ofisinin yetki belgesi sahibi olması, pazarlanacak mülk için de mal sahibi ile yetkilendirme sözleşmesi yapılması şart. Ama ilan sitelerinde bunlar kontrol edilmiyor. Bugün en bilinen emlak ilan portallarında dahi çok sayıda hayali ev ilanı var. Sahibinden adı altında sahte bilgilerle dolandırıcıların, emlak ofisi adı altında yetki belgesiz işletmelerin yer aldığı ilan siteleri büyük mağduriyetlere zemin hazırlıyor. Bunlardan bazıları şöyle:
KONUTTA SORUNLAR
Ülkenin birçok şehrinde kiralık konut krizi yaşanıyor, vatandaş bütçesine uygun seçenek bulmakta zorlanıyor. İlan portalında gördüğü bir evi kiralamak isteyenler Kapora dolandırıcılarının ağına düşüyor. 'Şehir dışındayım kapora yollarsanız olur', 'Evi isteyen çok kişi var, sizden ödeme alamam gerek' gibi söylemlerle hiç olmayan evler için ödemeler alınıyor. Üstelik şikayet edilse dahi, uzun süren dava süreçleri nedeniyle aynı kişi ya da kişiler aylarca hatta yıllarca yeni ilanlarla dolandırıcılığı sürdürüyor. Kiranın yanında satılık evlerde de kapora dolandırıcılığı yapılıyor.
Uygun fiyatla ev almak isteyenler düşük fiyatlı sahte ilanlarla kandırılıyor. Bugün hala ilan sitelerinde İstanbul'da 700-800 bin liraya sıfır lüks konut ilanları var. Gerçek olması elbette imkansız... Amaç alıcıyı bu ilanlarla ofise çekmek. Telefonla asla evin açık adresi verilmiyor, satış ofisinde görüşme şartı öne sürülüyor. Sonrasında o ev satıldı ama bu ev var denilerek satış yapılması hedefleniyor. Bu tip kimi emlak ofisleri ilan sitelerinin eski üyesi olmasını kullanarak, yetki belgesiz şekilde, yasalara aykırı olarak faaliyetini sürdürüyor.
Hem satılık hem de kiralıkta sahte ilanlarla spekülatif fiyat artışları yapılıyor. Söz gelimi evin değeri 4 milyon lira. Aynı bölgede aynı tip ev için 5-6 milyon lira bandında sahte ilanlar ekleniyor. Gerçekten satıştaki evin fiyatı cazipmiş gibi yansıtılıyor. Aynı oyun kiralıkta ve arsa-tarla satışında da oynanıyor.
Yetki belgesi bulunmayan şahısların bir yılda satacağı ikinci el araç sayısı 3 adetle sınırlı. Bu sınırın üzerine sadece yetki belgesi olan ikinci el araç satıcıları çıkabiliyor. Ancak ilan sitelerine ilan veren şahısların kimlikleri ve satış sınırıyla ilgili bir takip yok. Yani kimin gerçek kişi kimin yetki belgeli satıcı kimin dolandırıcı olduğunu bilemiyoruz. Buradaki boşluk nedeniyle yaşanan sorunlar şu şekilde sıralanıyor:
OTOMOTİVDE SORUNLAR
'Al-Sat'çı olarak bilinen şahıslar veya kötü niyetli bazı yetkili satıcılar elindeki ikinci el aracın piyasasını yükseltmek için onlarca sahte ilan giriyor. Bu ilanlar nedeniyle hem fiyatlar şişiyor hem de al-satçıların elindeki aracı kolayca ve istediği fiyattan satıyor.
Yetki belgesi olmayan kişiler ilan sitelerine istediği kadar ilan girebiliyor. Yılda 3 olan hakkı dolsa bile tekrar tekrar ilan koyarak eşi, dostu, akrabası üzerinden ticaretini sürdürüyor. Bu kişilerin ana işi araç ticareti değil. Amaçları araç üzerinden yüksek kârlar etmek olduğu için piyasanın dengesini alt üst ediyorlar.
