Hükümet, 2024'te büyük yatırım hamlesi için kolları sıvadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayladığı 2024 Yatırım Programına göre bu yıl 12 bin 41 projeye 1 trilyon 7 milyar lira aktarılacak.
Kamu 2024'te en fazla yatırımı 318.9 milyar lira ile ulaştırma alanına yapacak, 2 bin 41 projeye toplam 1 trilyon 7 milyar lira ödenek aktarılacak. Deprem tedbirleri projelerine 510 milyar lira, enerjide dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla Karadeniz gazı için 46 milyar lira, doğalgaz ve petrol arama faaliyetleri için 53.8 milyar lira ödenek ayrıldı.
KARADENİZ GAZINA 46 MİLYAR
Geçen yıl 4 bin 704 proje tamamlanırken bu yıl ise Yatırım Programı'na 4 bin 108 yeni proje dâhil edildi. Bu yıl ulaştırma sektörü yatırımları için yüzde 162 artışla 319 milyar lira ödenek tahsis edildi. Madencilik sektörüne bu yıl yüzde 34 artışla 106 milyar lira, enerji sektörüne 75.7 milyar lira, tarım sektörüne 101 milyar lira ödenek ayrıldı. Karadeniz'deki 710 milyar metreküplük doğal gazın üretilmesine ve sahanın üretim kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak yürütülen Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesi'nde çalışmalara hızla devam ediliyor. Bu projeye 46 milyar lira ödenek tahsis edildi. Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması amacıyla yürütülen diğer doğal gaz ve petrol arama ve üretim faaliyetleri için ise 53.8 milyar lira ödenek tahsis edildi.
YATIRIM BÜTÇESİNDE BOTAŞ BAŞI ÇEKTİ
Bu yıl enerji sektöründe 163 proje için kaynak ayrıldı. Kamunun bu yıl enerji yatırımları için en fazla ödenek tahsis ettiği kurum ise 29 milyar lirayla BOTAŞ oldu. Bu bütçede en büyük pay 8.4 milyarla Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Projesi'nde kullanılacak. 2027'de tamamlanması öngörülen projede depolama ve üretim kapasitesinin artırılması hedefleniyor.
7 milyar 866 milyon 576 bin lira ile ikinci sırada yer alan proje kapsamında belirlenen 26 ilde ilçelere doğal gaz ulaştırılması için çalışmalar yürütülecek. BOTAŞ bu yıl 6.5 milyar lira tutarında yatırımı ise 81 ilde boru hatları ve tesislerin modernizasyonu ile rehabilitasyonuna ilişkin çalışmalar için kullanacak. Yatırım büyüklüğü bakımında 28 milyarla ikinci sırada yer alan Türkiye Elektrik İletim AŞ'yi 8 milyar lira ödenekle Elektrik Üretim AŞ takip etti.
SAĞLIK YATIRIMLARINA 82.7 MİLYAR
Sağlık Bakanlığına yüzde 152 artışla tahsis edilen 82.7 milyar lira ile bu yıl 16 bin 822 yatak ve 486 ünite hizmete alınacak. Ayrıca 19 bin 250 yatak kapasiteli 17 şehir hastanesinin yapımına devam edilecek ve bu hastanelerden 6 bin 450 yatak kapasiteli 6 proje tamamlanarak hizmete alınacak. Deprem bölgesindeki sanayi işyerlerinin yapımı için 5 milyar lira, organize sanayi bölgesi projeleri için 5.3 milyar lira, küçük sanayi sitesi projeleri için ise 2.8 milyar lira ödenek sağlandı. Orman yangınlarıyla mücadele kapsamında hava taşıt filosuna bu yıl 4 adet küçük yangın tanker uçağı ile 1 adet yangın söndürme helikopteri katılacak.
DEMİRYOLU YATIRIMLARINA ÖNCELİK
Sektördeki yatırımların dağılımına bakıldığında 543 kara yolu, 57 kent içi ulaşımı, 45 hava yolu, 52 demir yolu, 36 deniz yolu, 20 haberleşme ve 20 otoyol olmak üzere toplam 773 proje öne çıkıyor. 318.9 milyar liralık sektör yatırımları listesinin ilk sırasında 150.2 milyar liralık tutarla demir yolları bulunuyor. TCDD Genel Müdürlüğüne 60.8 milyar lira, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından gerçekleştirilecek diğer demir yolu projelerine 69.6 milyar lira ve TCDD Taşımacılık AŞ Genel Müdürlüğüne 19 milyar 741.8 milyar lira pay ayrıldı. Kara yolu yatırımları için 125.3 milyar lira ödenek öngörüldü. Otoyol yatırımları için ayrılan tutar ise 7 milyar 646 milyon lira oldu.
KENT İÇİ ULAŞIM PROJELERİ
Kent içi ulaşımına ilişkin yatırım tutarı bu yıl 16.9 milyar lira olarak öngörüldü. Hava yolu ulaştırmasına da 12.6 milyar liralık yatırım ödeneği tahsis edildi. Bu kapsamda Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğüne 10 milyar lira, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına yaklaşık 2 milyar lira ayrıldı. Ayrıca, hava yolu yatırımları kapsamında Meteoroloji Genel Müdürlüğü için 600 milyon lira, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü için 40 milyon lira yatırım tutarı belirlendi. Özellikle demir yolu yük ve yolcu taşımacılığının geliştirilmesi amacı doğrultusunda Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 27.5 milyar lira, Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 16,3 milyar lira ve Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren projesine 14.2 milyar lira ödenek sağlandı. Eğitim sektörü yatırımları 150.8 milyar lira ödenek tahsis edildi. Temel eğitime 99.5 milyar lira aktarılacak.
SULAMA PROJELERİNE ÖNCELİK
Tarım sektöründe bu yıl uygulanacak 370 proje için 101 milyar 8 milyon liralık ödenek tahsis edilirken en büyük pay sulama yatırımlarına ayrıldı. Toplam 370 proje için 101 milyar 8 milyon 432 bin lira ödenek kullandırılacak. Ayrılan kaynağın yaklaşık 85 milyar 206 milyon lirası devam eden projelere, 14 milyar 792 milyon lirası yeni projelere ve 1 milyar lirası etüt projelerine ayrıldı. Söz konusu tarım yatırımları içinde en fazla pay 53.2 milyar lirayla sulama projelerine ayrıldı. Bu alanda 217 proje gerçekleştirilecek.
Sulama yatırımlarının 51 milyar liralık kısmı 209 proje için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kullanılacak. Bu alanda depolama, iletim tüneli, sulama, ıslah ve taşkın projeleri öne çıkıyor. Hayvancılık alanında 19 proje için 2 milyar 72 milyon lira yatırım yapılması öngörüldü. Bu alanda 11 proje yine Bakanlık tarafından yürütülecek ve 1,5 milyar liralık yatırım yapılacak. Hayvancılık alanında altyapının geliştirilmesi ve üretimi geliştirme gibi alanlarda yatırım planlanıyor.
