Zimbabve'de neler oluyor? Zimbabve ordusu, devlet kanalını sabah saatlerinde ele geçirdi. Gece boyunca başkent Harare'de patlama ve silah sesleri duyuldu. Afrika'nın doğusundaki Zimbabve'de yaşanan gelişmeleri SETA Dış Politika Araştırmacıları Emrah Kekilli ve İbrahim BeşirAbdoulaye sabah.com.tr için analiz etti ZİMBABVE KRİZİNİN NEDENİ NEDİR? Geçtiğimiz haftada Zimbabve'de Cumhurbaşkanı Robert Mugabe'nin Başkan Yardımcısı Emmerson Mnangagwa'yı görevden alması, ülkede siyasi krizin patlak vermesine ve darbe girişimine yol açmıştır. Son bir kaç yıldır ülkede Mugabe sonrası iktidara kimin geleceği tartışması devam etmekteydi. İktidar partisi Zanu-PF'de etkili olan Mugabe'nin eşi Grace'nin partinin yönetime geçmeye çalıştığı biliniyordu. Asker ise bu durumdan rahatsızdı. KRİZİN PATLAK VERMESİ NASIL OLDU? Ordu üzerinde etkili olan Başkan Yardımcısı Emmerson'nın görevden alınması üzerine, ordu, bir açıklama yaparak Mugabe'nin son zamanda gerçekleştirdiği görevden almaları durdurmasını, aksi takdirde müdahale edeceğini belirtti. Zanu-PF'nin, partinin geri adım atılmayacağı açıkmasından sonra dün akşam ordu harekete geçti. Devlet kurumlarının işgal edildiği ve bazı bakanların tutuklandığına dair haberler var. Gece yarısında devlet televizyonunda ordunun yaptığı açıklamada, '..askeri darbe olmadığı, sadece Mugabe'nin etrafındaki suçlu bazı kişileri temizlemek için harekete geçtikleri ve kısa sürede her şeyin normale döneceğini' ifade etti GRACE MUGABE VE ZİMBABVE SİYASETİNDE KRİZ? Dünya kamuoyunu meşgul eden Zimbabve'de yaşanan kargaşa, uzun zamandır Mugabe etrafındaki önemli isimler arasında yaşanan iktidar kavgasının dışa vurumudur. Mugabe'nin eşi Grace giderek güçlenmiş, Mugabe'nin etrafindaki etkili yol arkadaşları tasfiye etme çabası içine girmiş ve iktidar partisinin başına gelmeye çalışmıştır. ORDU NEDEN HAREKETE GEÇTİ? Ordu, Grace'nin iktidar hamlelerinden rahatsız olmuş ve bu durumu bir ihanet olarak algılayarak yönetime müdahale etmiştir. Ordunun tutukladığı önemli isimlerden biri Grace'ye yakın olan Maliye Bakanı Ignatius Chombo'dur. Ordu, bu darbe girişimiyle 93 yaşında olan ve 2018 seçimlerde partisi tarafından aday gösterilen Mugabe'nin eşinin partinin başına getirime ihtimali engellemiş oldu. Siyaset sahnesine çıkan ordu, ülkenin kaderini belirleyecektir. GRACE MUGABE KİMDİR? 52 yaşında olan Grace Mugabe, uzun zamandır kendisi iktidardan uzak duran birisi olarak gösterdi. Ancak son zamanlarda açık bir şekilde eşinin yerine geçmek istediğini ifade etmeye başladı. 5 Ekim'de Zanu-PF partisinin gençleriyle bir araya geldiği mitingte 'Sayın Mugabe'ye: Beni yerinize geçmemi musaade edin. Korkmayın! Görevinizi bana devretmek istiyorsanız özgür bir şekilde yapın' diyerek seslendi. Zimbabve'nin son yıllarda Grace tarafından yönetildiği ifade ediliyor. ROBERT MUGABE KİMDİR? Zimbabve'deki beyaz azınlık yönetimine karşı bağımsızlık mücadelesi veren Mugabe, 1980 yılında iktidara gelmiştir. Azınlık beyazların elindeki toprakları yerli halka vermekle dünyada ün yapmış Mugabe, batıya karşı ağır eleştiriyle biliniyor. 93 yaşında olan Mugabe, dünyada en yaşlı Cumhurbaşkanıdır. Son yıllarda ülkenin en önemli iki yapısı olan ordu ve iktidar partisindeki önemli isimler, Mugabe'nin 52 yaşındaki eşi Grace'nin etkisinde kalmasından rahatsız oldukları ifade ediliyor. DARBENİN ARKASINDA GÖREVDEN ALINAN EMMERSON MNANGAGWA MI VAR? Geçtiğimiz haftada görevden alınan Başkan Yardımcısı Emmerson, Güney Afrika'ya ilticada bulundu. Emmerson, eski Savunma Bakanı ve istihbarat patronuydu. Ayrıca ordunun başındaki önemli isimlerle yakın ilişkide olduğu biliyor. 75 yaşında olan Emmerson, Mugabe'den sonra iktidara gelebilecek isimler arasındaydı. Görevden alındıktan sona Emmerson, Zanu-PF'nin Mugabe'nin mülkiyeti olmadığı ve Zimbabve'ye geri dönüp partiyi yöneteceğini söylemişti. ASKERİ GİRİŞİMİNDEN SONRA MUHTEMEL SENARYOLAR? Ordunun Grace ve onun destekleyicilerinin gücünü kırarak Mugabe'nin yine iktidarda olduğu yeni bir siyasi ittifakı oluşturması (1), Mugabe'nin kenara çekilip dinlenmesini talep ederek geçici bir sivil yönetimin kurması (2) veyahut ordunun yönettiği yeni bir siyasi geçiş sürecinin başlatılması (3) muhtemel senaryolar arasındadır. DARBE GİRİŞİMİNİN NE GİBİ SONUÇLAR YOL AÇACAK? Herhalukarda ordunun bu girişimi, Mugabe'yi siyasi olarak zayiflatmış ve eşi Grace'nin siyasi hedefine ulaşmasına engel koymuştur. Önümüzdeki saatlede yaşanacak gelişmeler bunu bize gösterecektir. Son olarak Zimbabve yeni bir siyasi sürecinin başlangıcı olduğunu söylenebilir.