Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in kısa sürede devreye alınacağını belirttiği zorunlu afet sigortasıyla (ZAS) sel, heyelan, fırtına, dolu, çığ ve orman yangınının da sigorta teminatına dahil edilmesi öngörülüyor. Deprem teminatı için binalar, diğer afetler için ise binalar ve taşınır mallar teminat altına alınacak. Ayrıca, deprem afetinde bina üzerinde yıkıcı hasarlarla karşılaşılmakla birlikte diğer doğal afetlerde yapısı gereği konuttan ziyade konut içindeki taşınır mallarda hasar oluşuyor.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu'nun (DASK) sigorta modeli, 2012 yılından bu yana sivil konutlara deprem afeti için teminat sunarken geçtiğimiz yıl yapılan değişiklikle ek olarak sel, heyelan, fırtına, dolu, çığ ve orman yangınının da sigorta teminatına dahil edilecek. Ayrıca, mevcut durumda zorunlu deprem sigortasıyla köy alanlarına teminat sunulmazken zorunlu afet sigortasıyla kapsama eklenen doğal afetlerin yapısı gereği köy alanları da kapsama alındı. Hedef, ZAS'ın haziran sonu itibarıyla devreye alınması.
YILLIK 300 MİLYAR $ ZARAR
DASK ile şu ana kadar gerçekleşen depremler kapsamında yaklaşık 500 bin hasarlı konut için 35 milyar lira hasar ödemesi gerçekleştirildi. 1 Haziran 2024 itibarıyla DASK, 11.3 milyon poliçe kapsamında deprem afetine ilişkin teminat sundu. Ancak önümüzdeki dönemde afetlerin hem sayısında hem de şiddetinde artışa kesin gözüyle bakılıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, afetlerin sayısının ve ekonomilere getirdiği yükün arttığını, afetlerin verdiği maddi zararın, 2050'ye gelindiğinde yıllık 300 milyar dolara ulaşabileceğini kaydetti.
50 YILDA 50 KAT ARTTI
Belçika'daki UCLouvain Üniversitesi'ne bağlı Afet Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi'nin (CRED) verilerine göre 1900-1950 arası yılda ortalama 4 kuraklık, 2 aşırı sıcak hava durumu, 3.5 aşırı hava olayı, 2 sel, 1 de orman yangını meydana geldi. Bu sayılar 1951-2000 arası artmaya başladı ve kuraklık 17'ye, aşırı sıcaklık 5'e, aşırı hava olayı 42.54'e, sel 40.6'ya, orman yangını sayısı ise 6'ya yükseldi. 2000-2023 arası yılda ortalama 26 kuraklık, 21.65 aşırı sıcak hava durumu, 106 aşırı hava olayı, 171 sel, 12 orman yangını yaşandı.
DASK, ASK OLSUN ÖNERİSİ
Sigorta sektöründe, iklim değişikliği ve buna bağlı riskler konusunda farkındalığın artırılmasının önemine işaret eden Kadıoğlu, sigorta şirketlerinin, müşterilerini iklim riskleri ve bu risklere karşı nasıl korunabilecekleri hakkında bilgilendirmek için çalışmalar yaptıklarını aktardı. Kadıoğlu, "DASK bence kısaca 'ASK' yani 'Afet Sigorta Kurumu' haline dönüştürülerek, doğa, teknolojik ve insan kaynaklı tüm afetleri kapsamalı. Küresel iklim değişikliğini bu kadar çok konuştuğumuz bugünlerde hava ve su ile ilgili afetleri sigorta kapsamına doğru bir şekilde almamak olmaz" değerlendirmesini yaptı.
