1475 sayılı yasanın 14. maddesine göre emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlamış olanlar Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alacakları yazı ile tazminat talebinde bulunuyor. Bunu biraz daha açalım. Yasalarımıza göre tazminat alabilmek için kendi istek ve kusurunuz dışında işten çıkartılmanız lazım. Dolayısıyla istifa ettiğinizde kaç yıl çalışırsanız çalışın, tazminat alamıyorsunuz. Fakat bunun bazı istisnaları da yasalarımızda mevcut. Bu istisnalardan birisi de 15 yıllık sigorta süresini ve 10 yıllık prim süresini tamamlamış olmak. Ancak bu avantajdan yararlanmak için 9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlamak gerekiyor. Eğer 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olduysanız ve 3600 gün primi tamamladıysanız ya da tamamlama imkanınız varsa tazminat alabilirsiniz. Tabii son işyerinizde en az 1 yıldır çalışıyor olmanız da gerekiyor. Eğer bu tarihten sonra sigortalı olmuşsanız bu kez şartlar 25 yılı ve 4500g ünü tamamlamak şeklinde değişiyor. Ayrıca sadece 7 bin günü tamamlayanlar da bu haktan yararlanıyor.
Bu çalışanlar Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) 15 yıl ve 3600 günü doldurduklarına dair yazı aldıklarında işyerlerine müracaat ederek tazminatlarını alıp ayrılabiliyorlar. Tabii o işyerinde en az 1 yıldır çalışıyor olmak gerektiğini tekrar hatırlatalım. Bu arada istifa yazınıza 15 yıl 3600 günü doldurduğunuz gerekçesiyle ayrılmak istediğinizi ve aldığınız yazıyı eklemeyi de unutmayın. Şimdi gelelim asıl konuya. Bu şekilde tazminat alarak yarılan bir işçi tekrar çalışabilir mi?
Bu sorunun cevabı artık 'Evet' olacak. Daha önce ayrılanlar aleyhine açılan davalar mahkemelerde konu olurken en son Yargıtay'dan da kararlar çıkmaya başladı.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin Esas No: 2016/29768, Karar No: 2020/14937 numaralı kararına konu dosyaya göre, bir şirkette yönetici olarak çalışan işçi, 4 Eylül 2015 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü tamamladığına dair SGK'dan yazı alarak işverene sunduğu halde kıdem tazminatını alamadığı için dava açtı. İşveren, işçinin iş akdini haksız bir şekilde tek yanlı iradesi ile sona erdirdiğini, kanundaki haktan yararlanmak için iş akdini feshetse de asıl amacının başka bir işyerinde çalışmak olduğunu, kanuna karşı hile yapmak suretiyle hak etmediği halde kıdem tazminatı talep ettiğini belirterek talebe itiraz etti. İşveren işçinin talebinin ayrıca Türk Medeni Kanunu'nda tanımlanan hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu savundu. İşçinin yasadan doğan bir hakkı bulunduğuna dikkat çekilen kararda, daha sonra başka bir işverene ait işyerinde çalışmaya başlaması, ayrılmadan önce diğer işyeri ile görüşmesi ve hatta sözleşme yapmasının kanuna karşı hile olarak değerlendirilemeyeceği kaydedildi. Yargıtay kararında şu ifadelere yer verildi:
"Dosya içeriğine göre, davacı işçi, fesih tarihinde yaş hariç diğer emeklilik koşullarını sağlamış, bu tarih itibari ile kıdem tazminatına hak kazanmıştır. Ayrıca davacının iş sözleşmesini feshettikten sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlaması, Anayasal güvence altında olan çalışma özgürlüğü kapsamında olup, yasanın kendisine verdiği hakkı kullanan davacı işçinin kötü niyetli davrandığından söz edilmesi mümkün değildir. Kanunda tanınan bu hakkın amacı, işyerinde çalışarak yıpranan ve bu arada sigortalılık yılı ile prim ödeme süresine ait yükümlülükleri tamamlayan işçinin, emeklilik için yaşı beklemesine gerek olmadan iş sözleşmesini aktif sonlandırabilmesine imkan tanımaktadır. Davacının kıdem tazminatı talebinin kabulü yerine reddine karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir."
TEKRAR TAZMİNAT HAKKI VAR MI?
Yargıtay'ın bu kararı işçinin ayrıldıktan sonra çalışmasına cevaz verdiği gibi bir başka işyerinden çalışmak için bu yolla ayrılmasını da engellemiyor. Burada ikinci soru ise ikinci işyerinden de tazminat alıp alamayacağı. Yine 1475 sayılı yasanın 14., maddesine bakıldığında tazminat almak için şartlar belirlenmiş durumda. Burada 1 yıllık süreyi tamamlayanların tazminat hakkı bulunduğu belirtiliyor. Yine istifa ederek tazminat almanın istisnaları da sayılıyor. Böylece iki8nci işyerinde de bir yılı dolduran işçi SGK'dan tekrar yazı alarak tazminat hakkını kullanabilir.
