Türkiye'de birleşme ve satın almalarda rekor işlem sayısına ulaşıldı. Pandeminin hızlandırdığı dijitalleşme sürecinin de etkisiyle e-ticaret, teknoloji, internet ve mobil hizmetler ile oyun sektörünün ön plana çıktığı 2021 yılındaki birleşme ve satın almalarda, finansal yatırımcılar başrolde yer aldı. 4,2 milyar dolar değerinde işleme imza atan finansal yatırımcılar, işlem adetinin yüzde 63'ünü gerçekleştirdi. Dinamik girişim sermayesi ekosistemi ile orta ölçekli şirketlere yönelik yatırımcı ilgisinin, 2022'de de hareketli bir birleşme ve satın alma pazarı yaratması bekleniyor.
Deloitte Türkiye, '2021 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu'nu yayınladı. Küresel birleşme ve satın almalar küresel ekonomideki canlanma, likidite fazlası ve aşılama oranlarındaki artış ile önemli bir ivme kazandı. Dünyada görülen bu geri dönüşün Türkiye'ye yansıması daha sınırlı kalmakla birlikte hem işlem adedi hem de işlem hacmi 2020'ye göre artış gösterdi. Deloitte'un raporuna göre, 2021 yılında Türkiye'de birleşme ve satın almalarda 390 adet işlemle rekor kırılırken, toplam işlem hacmi de yüzde 12 artarak 10,1 milyar dolara ulaştı. 2021'de birleşme ve satın almalara finansal yatırımcılar damgasını vurdu. Rekor işlem adedinin yüzde 63'ü finansal yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi.
Pandeminin hızlandırdığı dijitalleşme sürecinin de etkisiyle e-ticaret, teknoloji, internet ve mobil hizmetler ile oyun sektörü yatırımcıların gündeminde öne çıktı. Finansal yatırımcılar, 2021 yılında 4,2 milyar dolar değerinde 245 işlem gerçekleştirerek birleşme ve satın almalarda başrolü oynadı. Finansal yatırımcıların işlem hacminin yüzde 65'ini Trendyol ve Getir işlemleri oluşturdu.
2021 yılında küresel birleşme ve satın almalar ise yüzde 52 oranında artış ile 4,6 trilyon dolar seviyesine ulaşarak rekora imza attı. Küresel çapta yaşanan bu hareketlilikten olumlu etkilenen Türkiye'deki birleşme ve satın almaların toplam yıllık işlem hacminin yüzde 58'ini yabancılar gerçekleştirirken, yabancı yatırımcıların işlem adedi yüzde 28 artarak son 5 yılın ortalamasının üzerine çıktı.
Deloitte Türkiye Ortağı ve Finansal Danışmanlık Lideri Kıvanç Çıdam rapora ilişkin olarak "Küresel ekonominin canlanması ve aşılama oranlarındaki artış ile global işlem hacminde güçlü bir toparlanma olduğunu görüyoruz. Pandemi döneminde dünyada oluşan nakit fazlasının birleşme ve satın alma yatırımlarına yönlenmesi de rekor işlem hacmine katkıda bulunan bir etken oldu. Türkiye piyasasında da hareketlilik geçen yıl olduğu gibi devam ediyor. Yıllık işlem hacmi 2019'daki düşüşün ardından son iki yıldır üst üste büyüme gösterdi. Bu yıl 390 adet işlem ile yeni bir rekor kırıldı. Pandemi kaynaklı zorlukların gölgesinde Türkiye 2021 yılının üçüncü çeyreği itibariyle Çin'den sonra en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olmayı başardı. Bu kapsamda Türkiye pazarı, dikkat çekici büyümesiyle yabancı yatırımcılar için cazip bir destinasyon olmaya devam ediyor. Tüm dünyada yeni virüs varyantlarının ortaya çıkmasıyla devam eden belirsizlikler, enflasyonist riskler ve makroekonomik dalgalanmalar zor bir döneme işaret ediyor. Öte yandan dinamik girişim sermayesi ekosistemi ile orta ölçekli şirketlere yönelik yatırımcı ilgisinin 2022'de de hareketli bir birleşme ve satın alma pazarı yaratacağına inanıyoruz" dedi.
YABANCI YATIRIMCILAR TÜRKİYE PİYASASINA OLAN GÜVENİNİ KORUDU
Yabancı yatırımcılar 86 adet işlem ile 5,9 milyar dolarlık satın alma yaptı. Toplam yıllık işlem hacminin yüzde 58'ini yabancı yatırımcılar oluşturdu. Pandemi etkisi altında ve ekonomik belirsizliklere rağmen, yabancı yatırımcılar Türkiye pazarına olan güvenlerini sürdürdüler. Yabancı yatırımcıların işlem hacmi yüzde 28 oranında artarak son 5 yılın ortalaması olan 5 milyar dolar seviyesini aştı.
Yerli yatırımcılar ise yıllık işlem hacminin yüzde 42'sini ve işlem sayısının yüzde 78'ini oluşturdu. Bununla birlikte yerli yatırımcıların taraf olduğu işlemlerin değeri yüzde 3 oranında azalarak 4,2 milyar dolar olurken işlem sayısı yüzde 37 arttı. Toplam 660 milyon dolar değerindeki 9 adet özelleştirme işleminde ise yerli yatırımcılar öne çıktı. Özelleştirme faaliyeti, Kalamış Yat Limanı ihalesinin yanı sıra Taşucu Limanı ile bir dizi elektrik santral ihalesinden oluştu.
Batılı yatırımcılar bir kez daha yabancı yatırımcılar arasında en üst sırayı aldı. Kuzey Amerikalı yatırımcılar toplam 3,7 milyar dolar ile liderliği alırken, Avrupalı yatırımcılar 1,7 milyar dolar değerinde işlem kaydetti. Yabancı yatırımcıların toplam işlem sayısı ve hacminin sırasıyla yüzde 37'sini ve yüzde 63'ünü Kuzey Amerikalı yatırımcılar oluşturdu. Asya Pasifik menşeili yatırımcıların işlem değerine katkısı Avrupalı ve Kuzey Amerikalı yatırımcılara kıyasla düşük olmakla birlikte, Alibaba tarafından Trendyol'a yapılan 350 milyon dolar büyüklüğündeki işlem Asya Pasifik bölgesini de öne çıkardı. Körfez bölgesindeki yatırımcıların ise 5 işlem ile bu yıl daha sınırlı bir katkısı oldu.
GİRİŞİM SERMAYESİ FONLARI VE MELEK YATIRIMCI İŞLEMLERİ REKOR SEVİYEYE ULAŞTI
Finansal yatırımcılar 4,2 milyar dolar değerinde 245 işlem gerçekleştirdi. Finansal yatırımcıların işlem hacminin yüzde 65'ini Trendyol ve Getir işlemleri oluşturdu.
Girişim sermayesi fonları ve melek yatırımcılar 1,9 milyar dolar değerinde 217 işlemle finansal yatırımcı işlem sayısında bir kez daha en büyük paya sahip oldu (yüzde 89). Sektörel bazda, girişim sermayesi fonlarının işlem sayısının yüzde 56'sı internet ve mobil hizmetler ile teknoloji sektörlerine gerçekleşirken, yüzde 14'ü oyun endüstrisinde faaliyet gösteren erken aşama yatırımlar ile ilgiliydi.
Oyun sektörü son birkaç yılda yaşanan trende paralel olarak 2021'de de yükselişini sürdürdü. Bu alanda en dikkat çekici gelişme Dream Games'e yapılan toplam 205 milyon dolarlık iki yatırım oldu. Bu yatırımlarla 1 milyar dolar değerlemeye ulaşan Dream Games, Türkiye'nin yeni unicorn'u olarak öne çıktı.
Yazılım, fin-tech, dijital pazarlama ve blok zincir teknolojileri; girişim sermayesi fonlarının ilgilendiği diğer alt sektörler arasında yer aldılar.
Özel sermaye fonları tarafından gerçekleştirilen işlem sayısı geçen yıllara göre aynı seviyede kalırken, işlemlerin toplam değeri 2020'ye göre iki katından fazla arttı. 2,3 milyar dolarlık işlem hacminin 1,5 milyar dolarını Trendyol işlemi oluşturdu (tüm özel sermaye işlemlerinin yüzde 65'i). Özel sermaye fonları üretim, teknoloji, enerji, e-ticaret ve finansal hizmetler sektörlerinde işlem yaptılar.
Özel sermaye fonları ve diğer finansal yatırımcılar 2021'de toplam 14 çıkış işlemi gerçekleştirerek aktif olarak faaliyetlerini sürdürdü. Turkven'in Elif Holding'den başarıyla çıkış işlemi ve yabancı stratejik yatırımcıya satışı yabancı stratejik yatırımcıların duyduğu güvenin bir göstergesi olarak kayda değer bir işlem oldu.
İŞLEMLERİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU KÜÇÜK VE ORTA SEGMENTTE GERÇEKLEŞTİ
İşlemlerin büyük çoğunluğu giderek artan girişim sermayesi ve melek yatırımcı işlemleri sayesinde küçük ve orta ölçek segmentinde gerçekleşti. Ortalama işlem büyüklüğü geçtiğimiz yıllara benzer şekilde 26 milyon dolar seviyesinde oldu. Değeri 500 milyon dolardan yüksek olan 2 işlem (Trendyol ve Getir), toplam işlem hacminin yüzde 20'sini oluşturdu. İşlemlerin yüzde 69'una tekabül eden 10 milyon doların altındaki 268 adet işlem, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 4'ünü temsil etti. En büyük 10 işlemin toplam işlem hacmine katkısı yüzde 46 oldu (2020 – Yüzde 58).
TEKNOLOJİ, İNTERNET & MOBİL HİZMETLER YATIRIMCILARIN RADARINDA YER ALMAYA DEVAM EDİYOR
E-ticaret sektöründe 2,9 milyar dolar seviyesinde oluşan 17 işlem, yıllık işlem hacminin yüzde 29'unu oluşturdu. Teknoloji ile internet & mobil hizmetler 2021'de toplam işlem sayısının yüzde 37'sini oluşturarak en cazip iki sektör oldu. Yatırımcıların oyun sektörüne olan ilgisi de kayda değerdi. Oyun alanında 276 milyon dolar değerinde 38 işlem yapıldı. Üretim (33), finansal hizmetler (30) ve enerji (26) sektörleri yatırımcılardan yoğun ilgi görmeye devam etti.