Turkuvaz Medya Grubu'nun amiral gemisi SABAH Gazetesi tarafından düzenlenen Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi'nde hizmet ihracatının önemli sacayaklarından olan eğitim hizmeti ihracatı ele alındı. Moderatörlüğünü SABAH Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör'ün üstlendiği panel kapsamında gerçekleştirilen 'Türkiye'nin Hizmet İhracatı Vizyonu, Fırsatlar ve Yeni Teşvikler' panelinde Türkiye'nin küresel eğitim sektöründeki yeri ve önemi masaya yatırıldı. Panelde Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürü Dr. Emre Orhan Öztelli, YÖK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Haldun Göktaş ve Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Doç. Dr. Mustafa Aydın görüşlerini paylaştı. Katılımcılar, Türkiye'nin eğitim hizmeti ihracatıyla yılda 5 milyar dolar gelir elde edebileceğini dile getirdi.
ÇİFT HANELİ BÜYÜMELER GELECEK
Panelde 2022 yılı ihracatını değerlendiren TİM Başkanı Mustafa Gültepe, özellikle pandemi sonrası Türkiye'nin ortaya koyduğu başarılarla farklı bir platforma çıktığını söyledi. Gültepe, "Bütün sektörler talebe yetişmek için gerekli değişimlerini yaptı. 2022'ye girerken talep devam ediyordu. İlk 6 ayda yine çift haneli büyümeler geldi. Temmuzdan sonra tek hane rakamlar oluşmaya başladı. 2022 son çeyreği ve 2023 ilk çeyreği bu seviyelerde gidecek. Avrupa'daki yavaşlamanın talepteki düşüşte çok büyük etkisi var" dedi. Her sektörün ihracatını yüzde 10 artırması gerektiğine dikkat çeken Gültepe, şunları söyledi: "250 milyar dolar hedefini bu yıl yakaladık. Bakanımız 'plus plus' dedi, sonucu pazartesi Cumhurbaşkanımız açıklayacak. Bu çok büyük bir başarı. Nisan 2023'e kadar gelişmeler çok olumlu olmayabilir, sinyaller geliyor. Hazır giyimciyim. Önce hazır giyim etkilenir, sinyalleri erken alır. Biraz talep düşüklüğü, biraz da fiyatlarla ilgili sorunlarımız var. İlk çeyrekten sonra toparlayabilirsek tekrar çift haneli büyümeler gelebilir. Yakaladığımız potansiyeli sürdürmemiz lazım. Umutluyuz. Uzak ülkeler stratejisiyle çalışmalarımızı devam ettireceğiz." Gültepe, hizmet sektörünün de önümüzdeki dönemde hızlı bir şekilde büyümeye devam edeceğini vurguladı.
11'İNCİ SIRADAYIZ
Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürü Dr. Emre Orhan Öztelli de, "Türkiye'nin birçok dünya örneğini izleyerek destek sistemini öne alması bizi öne geçirdi. Üç karardan yepyeni bir paket oluşturduk. Sağlık ve bilişimde üye sayılarımız çok ciddi artıyor. Desteğin üçte biri hizmet ihracatına geliyor. Özel sektörü yönlendirmek istiyoruz" dedi. Destekler kapsamında eğitimin de öne çıkan sektörlerden olduğunu belirten Öztelli, "Yabancı öğrencilerden gelirimizin 1 milyar dolar olduğunu tahmin ediyoruz. Bu sadece üniversitelere ödenen. Dünyada eğitim hareketliliğinden yararlanan ülkeler arasında 11'inci sıradayız. Ulaşım ve hayat koşulları daha kolay. Her türlü desteğe hazırız" ifadelerini kullandı.
1 MİLYON YABANCI
YÖK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Haldun Göktaş ise, Türkiye'de 7 milyon öğrenci olduğuna, yılı 310 bin yabancı öğrenciyle kapatacaklarına dikkat çekti. Göktaş, "OECD verilerine göre ilk 10'dayız. 310 bin yabancı öğrenci büyük bir rakam. İşin ekonomik olarak ülkemiz yararına daha fazla dönmesi için çabalarımız var. Ticaret Bakanlığı'yla ortak çalışmalar yürütüyoruz. Uzun vadede yabancı öğrenci hedefimiz 1 milyona yaklaşmak. Yakın hedefimiz de 500 bin. Şu an sayıyı artırmaktan çok öğrenci kalitesi ve gelirinin artması daha önemli. Rakip ülkelerin öğrenci başına geliri bizden çok çok yukarıda. Yaptığımız çalışmalar bununla da ilgili. Sanayicinin de bu işe entegre olması lazım. Türkiye'nin marka değeri yükseldikçe hizmet ihracatı da artıyor" değerlendirmesini yaptı.
1.5 MİLYAR $'LIK KATKI
HİZMET İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Doç. Dr. Mustafa Aydın ise, "Bu yılı 88 milyar dolar hizmet ihracatıyla kapatıyoruz. 2023 yılı hedefi de 130 milyar dolar. Bütün sektörlerde uzak pazarlar stratejimizi uyguluyoruz. Hizmet ihracatında dünyada ilk üçte yer almak istiyoruz" dedi. Aydın, eğitim hizmeti ihracatı özelinde ise şunları söyledi: "310 bin öğrencimizin 203 bini devlet üniversitelerinde. Yabancı öğrencilerden eğitim ve yaşam masraflarıyla yaklaşık 1.5 milyar dolarlık bir gelir sağlıyoruz. Ama bunun en az 5 milyar dolar olması lazım."
***
10 YILDA 10 KAT ARTTI
Ülkemizde eğitim alan öğrenci sayısı son 10 yılda 10 kat artarak 300 binlere ulaştı. Daha çok komşu ülkelerden öğrencilere ev sahipliği yapan Türkiye'nin hedefinde uzak ülkeler var
RVENİN ikinci ve son paneli ise 'Yükseköğretimin Uluslararasılaşması ve Eğitim Hizmetleri İhracatına Yönelik Destekler' başlığı altında gerçekleştirildi. Panelde Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü Eğitim Hizmetleri Daire Başkanı Fatih Aydın, Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Eğitim Komitesi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Çağrı Erhan, Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şirin Karadeniz ve Bilişim Vadisi Genel Müdürü A. Serdar İbrahimcioğlu, SABAH Gazetesi Ekonomi Yazarı Feride Cem'in sorularını yanıtladı. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü Eğitim Hizmetleri Daire Başkanı Fatih Aydın, "10 yılda yabancı öğrenci sayımız 10 kat arttı. Hedefimiz bu çarpanın ihracat gelirlerine de yansıması" dedi. Aydın, uluslararası öğrenciler dışında kursiyerler için de çalışmalar yaptıklarını belirterek, "MEB'den akredite olmuş bütün kurslar sürece dahil olabilecek" diye konuştu. Daha çok yakın coğrafyalardan öğrenci aldıklarını anlatan Aydın, Hindistan, Pakistan gibi uzak ülkelere yönelmek istediklerini de söyledi.
İNGİLİZCE PROGRAM
Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Eğitim Komitesi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Çağrı Erhan da, dünyada eğitim hizmetleri pazarının 101 milyar doları bulduğunu söyledi. Erhan, konuşmasına şöyle devam etti: "Dünyada 7 milyona yakın öğrenci eğitim görüyor. ABD, İngiltere, Avustralya, Almanya ve Fransa en çok öğrenci alan ülkeler olarak öne çkıyor. En çok öğrenci gönderen ülkeler ise Çin, Hindistan, Vietnam, Almanya, ABD. Bizim de asıl bu pazarlara açılmamız lazım. Yurtdışından öğrenci almamız için İngilizce program açmak zorundayız. 300 bin öğrencimiz var ama Fransa 200 bin öğrenciyle bizim 12 katımız gelir elde ediyor. Sıçramayı yapabilmemiz için profesyonelce ilerlememiz lazım. Bu konuda mutlak bir uluslararası eğitim ajansımız olmalı."
122 ÜLKEDEN ÖĞRENCİ GELİYOR
Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şirin Karadeniz, üniversite olarak farklı ülkelerde tanıtım ofisleri açtıklarını söyledi. Şu anda 8 merkez açtıklarını, hedeflerinin 20 merkez olduğunu belirten Karadeniz, "122 ülkeden öğrencilerimiz var. Global şirket gibi bu alanı yönetmek gerekiyor. Gelen öğrenciler girişimci kafadalar. Onları bu anlamda da yönlendirmemiz lazım" değerlendirmesini yaptı.
EĞİTİM İHRACATI DİJİTAL PLATFORMLARLA ARTABİLİR
BİLİŞİM Vadisi Genel Müdürü A. Serdar İbrahimcioğlu da, şu bilgileri paylaştı: "Eğitimde dijitalleşmeyi sağlayacak platformlar oluşturursak daha fazla alana ulaşabiliriz. İyi platformlarla tüm dünyaya satış yapabilecek kanallara ulaşabiliriz. Milli teknoloji hamlesinde kaldıraç rolü üstlenmeye çalışıyoruz. Eğitim ihracatını dijital platformlarla artırabiliriz." İbrahimcioğlu, yakında Bilişim Vadisi Bakü'yü açacaklarını ve Türkiye'den şirketleri götüreceklerini de sözlerine ekledi.
