Türkiye'nin savunma sanayisinde sergilediği göz kamaştırıcı performansın lokomotiflerinden olan Baykar'ın patronları, son 3 yıldır vergi rekortmenleri listesinde de zirveyi bırakmıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, 2023 vergilendirme dönemine ilişkin yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinin değerlendirilmesi sonucunda Türkiye genelinde en fazla vergi beyan eden 100 mükellef listesini açıkladı. En fazla gelir vergisi beyan eden mükellef listesinin ilk sırasında Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar yer aldı. Bayraktar'a, 2023 yılında 1 milyar 952 milyon lira vergi tahakkuk etti. Listedeki ikinci isim de 1 milyar 683 milyon lira ile Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar oldu. Böylece Türkiye'nin vergi rekortmenleri listesinde ilk iki sırayı son 3 yılın zirvedeki isimleri olan Baykar'ın yöneticileri paylaştı.
12 KATLIK REKOR ARTIŞ
Selçuk ve Haluk Bayraktar, 2021'den 2023'e kadar arka arkaya en çok gelir vergisi ödeyen kişiler olurken, 2021'den bu yana ödedikleri vergi miktarında yaklaşık 12 katlık artış gerçekleşti. Türkiye'nin ilk yerli ve milli insansız hava araçlarını üreten, kendi finanse ettiği Ar-Ge faaliyetleriyle yüzde 93 yerlilik oranına ulaşan savunma ve havacılık sektörünün lider ihracatçısı Baykar'ın geçen yılki cirosunun yüzde 90'ı ihracat gelirlerinden elde edildi. Baykar geçen yıl 1.8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirerek tüm sektörlerde en çok ihracat yapan ilk 10 firma arasına girmişti.
KOÇ'A 4 KAT FARK ATTI
Sıralamada üçüncü isim ise 480 milyon 80 bin 162,58 lira vergi tahakkuk eden Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç oldu. Selçuk Bayraktar'ın ödediği vergi, Koç'un 4 katına ulaştı. Listenin 4, 6, 8, 9 ve 10'uncu sırasındaki mükellefler isimlerinin açıklanmasını istemezken, 5'inci sırada 323 milyon 300 bin lira ile İpek Kıraç, 7'nci sırada ise 261 milyon 773 bin lira ile Mehmet Ömer Koç yer aldı.
4.5 MİLYON MÜKELLEF
Türkiye'de 2023 vergilendirme dönemi için her bir mükellef ortalama 150 bin 265 lira matrah beyanında bulunurken, bu matrah üzerinden gelir vergisi tahakkuk ettirilen tutar ortalama 45 bin 255 lira oldu. Türkiye genelinde, aynı dönemde yıllık gelir vergisi beyanlarına ilişkin olarak 4 milyon 541 bin 644 mükellef tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesi verildi. Bu beyannamelerle 682 milyar 451 milyon 749 bin 283 lira matrah beyan edildi. Bu tutar üzerinden 205 milyar 531 milyon 271 bin 153 lira gelir vergisi tahakkuku gerçekleştirildi.
73 REKORTMEN İSMİNİ GİZLEDİ
Gelir vergisi mükelleflerinden en fazla vergi tahakkuk ettirilen ilk 100 mükellefin illere göre dağılımında, 72 rekortmenle İstanbul ilk sırayı aldı. İstanbul'u, Ankara (14), İzmir (5), Gaziantep (5), Eskişehir (2), Tekirdağ (1) ve Çorum (1) izledi. 2023 yılı vergilendirme dönemi gelir vergisi beyanlarında bir önceki yıla (2022) göre, beyan edilen matrah toplamında yüzde 98.54, tahakkuk eden vergi toplamında yüzde 92.44 artış gerçekleşti. İlk 100 listesinde 73 rekortmen isminin açıklanmasını istemedi. 2022'de de 76 rekortmen ismini gizlemişti.
LİSTEYE 2 KADIN GİRDİ
100 kişilik en fazla gelir vergisi beyan eden mükellef listesinde isminin açıklanmasına izin veren 2 rekortmen kadın mükellef öne çıktı. Listede dikkati çeken isimlerden biri Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi İpek Kıraç oldu. Kıraç, kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleriyle 5'inci sırada yer alırken kendisine 323 milyon 300 bin 723 lira gelir vergisi tahakkuk ettirildi. Arya Kadın Yatırım Platformu Kurucusu Ahu Serter, kendi adına menkul sermaye iradı faaliyetleri alanında tahakkuk ettirilen 54 milyon 597 bin 792 liralık vergiyle listenin 64'üncü sırasına yerleşti. Böylece, Türkiye'nin 2023 yılı gelir vergisi rekortmenleri listesinde isimleri açıklananlar arasındaki 2 kadına tahakkuk ettirilen vergi toplamda 377 milyon 898 bin 515 lira oldu. Sabancı ailesinin isimleri de listede yer almadı.
TEŞVİK, HİBE VE KREDİ YOK
Dünyanın
önde gelen teknoloji firmaları arasında yer alan Baykar'ın Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar ve Genel Müdürü Haluk Bayraktar, 2021, 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye'nin en çok vergi ödeyen isimleri oldu. Bayraktar kardeşlerin ödediği toplam vergi 3 milyar 635 milyon lirayı geçerken bu vergi miktarı, 2021-2023 yıllarında 12 kattan fazla artış gösterdi. Savunma ve havacılık sektörünün en çok ihracat yapan firması olan Baykar, gelirlerinin önemli bir kısmını yurtdışına yapılan İHA ve SİHA satışlarından elde ediyor. Baykar'ın 2023 cirosunun yüzde 90'ı ihracat gelirlerinden elde edildi. Resmi verilere göre, savunma ve havacılık sektöründe 2021, 2022 ve 2023 yıllarında ihracat lideri olan Baykar, geçen yıl sektördeki ihracatın 3'te 1'ini tek başına gerçekleştirdi. Firma, Ağustos 2024 itibarıyla Bayraktar TB2 SİHA için 33, Bayraktar AKINCI TİHA için ise 10 olmak üzere 3 kıtada 34 ülkeyle ihracat anlaşması imzaladı. Şirketin Aralık 2023'teki 4 bin 200 kişilik istihdamı, Ağustos 2024'te yaklaşık yüzde 17 artışla 4 bin 900'e ulaştı. Baykar bugüne kadar devletten teşvik ya da hibe almazken, banka kredisi dahi kullanmadı.
BABAM EVİNİ SATIP AR-GE'YE YATIRDI
Sosyal
medya hesabından açıklamada bulunan Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, "Vergi ödemek sadece bir yükümlülük değil, vatana hizmetin en şerefli yollarından biridir. 2023 yılında ödediğimiz yıllık gelir vergisi, Cumhuriyet tarihimizin reel bazda rekor rakamıdır. Bu rekor sıfırdan geliştirdiğimiz iki teknolojik sistemin, Bayraktar TB2 ve Bayraktar AKINCI'nın eseridir. Bu SİHA'lar sadece 34 ülkeye ihraç edilmekle kalmadı, aynı zamanda Türk mühendisliğinin gücünü dünya sahnesinde gözler önüne serdi. 1986'da yola sadece bir matkapla çıktık. Hiç kredi kullanmadık, devletten hibe, nakit destek, faiz desteği veya sipariş garantisi almadık. Bayraktar SİHA'ların ihracatında da devlet kredisi veya hibesi söz konusu olmadı. Tüm başarılarımızı kendi öz kaynaklarımızla ve alın terimizle elde ettik. Bugün gururla söyleyebiliriz ki, rekor vergi ödemelerimizin kaynağı sadece ve sadece bu iki sistemin ve bileşenlerinin ihracat gelirleridir. Başka hiçbir gelir kaynağımız olmadı. Peki, bunu nasıl başardık? Yüksek teknolojiye tutkuyla odaklanarak ve asla pes etmeyerek... 2004'te, Bayraktar Mini İHA için evini satarak Ar-Ge'ye yatırım yapan babamız Özdemir Bayraktar, o gün kâr-zarar hesabı yapmadı. Biz de onun bu vizyonunu miras aldık. Bugün Baykar dünyanın en büyük SİHA ihracatçısı ve üreticisi. 34 ülkeyle ihracat anlaşmamız var. 2023'te sektör ihracatının üçte birini tek başımıza gerçekleştirdik. 2023 deprem felaketinde 5 milyar liralık yardım gerçekleştirdik. Aynı yıl Baykar ve grup şirketleri olarak 6.4 milyar lira vergi ödedik. Ayrıca, şahsi gelir vergilerimizle birlikte toplam 10 milyar liranın üzerinde vergi ödemesi gerçekleştirdik" dedi.
KURUMLAR VERGİSİ'NDE ZİRAAT BANKASI LİDER
Gelir
İdaresi Başkanlığı (GİB) verilerine göre, 2023 vergilendirme döneminde en fazla kurumlar vergisi beyan eden ilk 100 mükelleften 34'ü isminin açıklanmasını istemezken, listenin üst sıralarına bankalar damgasını vurdu. 2023 yılı vergilendirme döneminde 1 milyon 111 bin 944 mükellef tarafından kurumlar vergisi beyannamesi verildi. Söz konusu beyannamelerle 3 trilyon 813 milyar lira matrah beyanında bulunuldu ve bu tutar üzerinden 833 milyar 246 milyon lira kurumlar vergisi tahakkuk ettirildi. Kurumlar vergisinde 2023'te bir önceki yıla göre beyan edilen matrah toplamında yüzde 31.91, tahakkuk eden vergi toplamında yüzde 41.15 artış gerçekleşti. Kurumlar vergisi beyan eden mükellef listesinde ilk 8 sırada bankalar yer aldı. Listenin ilk sırası 22 milyar 747 milyon lirayla Ziraat Bankası'nın oldu. Listenin 2'nci sırasında 21 milyar 870 milyon lira vergi tahakkukuyla Türkiye Garanti Bankası yer aldı. Akbank, 12 milyar 564 milyon lirayla listenin üçüncü sırasında geldi. Bu bankayı, Yapı Kredi, QNB Finansbank, Kuveyt Türk Katılım Bankası, Türkiye İş Bankası ve Türkiye Vakıflar Bankası izledi.
